1 sho’rtan gaz kimyo majmuasi ishlash texnologik jarayoni bayoni

max turgun sharoitdagi PI- regulyatorining utish tavsifi.

Rasm 8-b. Tebranish kanalida maksimal max turgun sharoitdagi PI- regulyatorining utish tavsifi.

Treg q 12.5c, %, %,

Sunish topshiriklaridagi PI- regulyatorning sozlash kursatkichlarini tanlash.

Bu usul PR- regulyatorining sunish topshiriklaridagi Kp va Ti koeffitsentlarini topish bilan yakunlanadi.

Kp va Ti koeffitsentlarining katta kursatkichlarini tanlaymiz:

Kp q 0,138; Ti q 2

- olingan regulyator

Rasm 9

Jarayonda kuchsiz sunish amalga oshguniga kadar koeffitsentini kamaytirib boramiz:

Kr q 0,138 Ti q 0.4

Rasm 10

Kr koeffitsentini kamaytiramiz

Kr q 0,08 Ti q 0.4

Rasm.11

tp =13sek, %,%,

TSigler va Nikols metodidagi kechikishlar bilane jarayon optimal boshkarish (OB) uchun regulyatorning sozlah kursatkichlari aniklanadi.

Regulyatorning uzatish funktsiyasi:

, bu yerda

;

.

1. 
   rasmdagi kritik chastotani xisoblash uchun nomogrammani aniklash lozim:
   

PI- regulyatorining sozlash kursatkichlarini xisoblaymiz:

a) b)

12 rasm. a Boshkarish kanalida TSiglera va Nikolsa metodlarining utish tavsifi.

12 rasm. b Tebranish kanalida TSiglera va Nikolsa metodlarining utish tavsifi.

tp q 6sek, %, %,

CHastotaning soxalari aniklanadi, aysiki teskari bog’lanish tizimning koordinatili invariantliligini va sezgirlikning ma’lum asosiy tushunchalarini qamrab olgan tebranish ko’rsatkichlariga jiddiy ta’sir ko’rsatadi.

Teskari bog’lanish sezgirlikni kamaytiradi, faqat qaysiki kuchlanish yuqori bo’lgan chastotaning shu intervallaridagina. /W₀*W_P/ ortishi tebranish koordinatasidagi konturning invariantliligini ta’minlaydi va shu bilan bir vaqtning o’zida to’g’ri kanalidagi ta’sir ko’rsatkichlarini xususiyatlarini va ta’sir etish orasini yumshatadi.

Kerakli chastotaning intervallarini topamiz:

a) kechikmaydigan ob’ektlar uchun:

rasm. 13 Kechikmaydigan ob’ektlar uchun ACHX

Rostlogi taxlillarii ko’rsatadiki , rostlagich to’g’ri tanlangan va koeffitsienlarni tanlash otimal bajarilgan.

2.3. Texnologik jarayonni identifikatsiyalash

Bu amaliyotda identifikatsiya masalasi optimizatsiya masalasi bilan birgalikda asosiy masala xisoblanadi. Umumiy xolda bu masalaning xammasi uchun aniq bir maqsadda yoyo’naltirilgan modelni ko’rish kerak bo’ladi.

Bu modelni ko’rish jarayonida identifikatsiyalashdan maqsad eng axamiyatli xisoblanadi.

Identifikatsiya bu o’tkazilayotgan tajriba ma’lumotlaridan foydalanib, jarayonning matematik modelini tuzish tushiniladi.

Boshqarish tizimini modellashtirish quydagilarni o’z ichiga oladi.

1. 
   Tajribaviy-statik usul
   
2. 
   Analitik usul
   
3. 
   Tajribaviy-analitik usul
   

Tajribaviy –analitik usulni ikki turi bo’lib, aktiv va passiv tajriba usulidir. Passiv tajribada tajriba ma’lumotlari texnologik jarayonlaridan. Labaratoriya analizlaridan, avtomatlashtirish ko’rsatkichi va xokazolardan olinadi.

Aktiv eksperement - oldindan tuzilgan dastur yordamida ishlab turgan apparada щtkaziladi Apparatda ishlab chiqarish jarayoni ketayotganu

Uchun, chiqish qiymati ko’rsatkichi texnologiyada ko’satilgan qiymatdan 25% ortiq bo’lishi mumkin. SHu qiymat kattaligidan kelib chiqib boshqa kirish qiymatlarini o’zgarish chegarasini aniqlayman.

Rasm14

U=a₀+a₁x₁+ a₂x₂+a₃x₃+a₁₁ x₁²+a₂₂x₂²+a₃₃x₃²+a₁₂x₁x₂+a₁₃x₁x₃+a₂₃x₂x₃+……………

X₁(T)=900 -950

X₂(P)=500 - 550

X₃(q)= 1 - 2

O’zgarish interval (x₁=900-950); (x₂=500-550); (x₃=1-2);

Tajriba markzi x₁=925; x₂= 525; x₃=1.5.

Tajriba o’tkazish dasturi

J-3

№	V naturalnom masshtabe				V bezrazmernom vide				Ueks
	T	R	T	X1		X2	X3
1	900	500	1	-1		-1	-1	140
2	950	500	1	+1		-1	-1	150
3	900	550	1	-1		+1	-1	145
4	950	550	1	+1		+1	-1	160
5	900	500	2	-1		-1	+1	139
6	950	500	2	+1		-1	+1	160
7	900	550	2	-1		+1	+1	142
8	950	550	2	+1		+1	+1	160

U_eks= a₀+a₁x₁+ a₂x₂+a₃x<sub>3

_______________________________________________</sub>

a₀; a₁; a₂; a₃ =?



a_o==1198/8=149.5 == -64/8= -8

a₁=0.875 a₂=--8



==18/8=2.25 ==6/8=0.75

A₂= 2.25 a₃=0.5

u_m=149.5-8x₁+2.25x₂+ 05x₃

________________________

U_m-u_ob=u=ℰ(3-5%)

Model u=a₀=6.125

Agar U_m-u_ob=u≤ℰ bo’lsa model jarayonni aniq akslantirayapti deb xisoblayman.

Modelning koeffitsienlarini ishonchlilik darajasini Styudent kriteryasi bilan tekshiraman.

.

=

Regresion tenglama koeffitsentlarini Styudent kriteriyasi bo’yicha xaqiqiyligini tekshiramiz.

Buning uchun ==

==0.63 =0.79

==0.29

Styudent kriteriyasi bo’yicha regression tenglama koeffitsentlarini xaqiqiyligini tekshiramiz.

==515

=== 27.5

== 7.8

== 2.6

Styudent kriteriyasi jadvaldan , r=0.27 aniqlik bo’yicha ozodlik xadi f=2 bo’lganda =5.6 ga teng bo’ladi. Bundan ko’rinib turibdiki, , , , ,- koeffitsentlari - kam bo’lgani uchun regressiya tenglamsiga uncha ta’sir ko’rsatmaydi. SHu sababli ularni tashlab yubordim.

Tenglama =149.5-8x₁+2.25x₂+ 05x₃

Xisoblangan tenglama adekvatligini fisher tenglamasi orqali tekshiramiz.

F=

= =0.43

l- regressiya tenglamasi koeffitsentlari soni =3

U xolda F==2

Fisher jadvalidan r=0.05, =3, =2, (f₁, f₂)=17.1

F<(f₁, f₂) 2<17.1 demak regressiya tenglamasi adekvatdir.

Tenglamadan yordamida jarayonni tizimli boshqarishtashkil etish mumkin, yaniy agar xarorat o’zgarsa bosim va suv zarrachalarini sarfini xam proportsional o’zgaratirish mumkin.