1-шова (М-01 шакл)
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Kristall
δ-endotoksin. YOki juft sporali kristalli endotoksin bakteriyaning spora hosil qilish jarayonida hujayraning bir qismida spora shakllangandan so‘ng hosil bo‘ladi, hosil bo‘lgan kristall to‘g‘ri sakkiz qirrali ko‘rinishga ega bo‘ladi. Kristallarni sintez qilish kulturaning statsionar fazasida taxminan uch soat davomida kechadi. Hujayrada turli ko‘rinishdagi bir nechta kristallar hosil bo‘lishi mumkin (to‘g‘ri bipiramidal, rombsimon, kubsimondan ovalsimongacha). Ularning o‘lchamlari 0,5x1,3 dan 1x3,5 mkm gacha va hattoki submikroskopik ko‘rinishigacha kichrayishi mumkin. Ular organik eritmalarda erimaydi, biroq sporadan ajralishi mumkin, pH ko‘rsatkichi yuqori ishqoriy (pH 11,5 dan yuqori) sharoitda yaxshi eriydi va qaytaruvchi ishqoriy bufer ishtirokida (pH 7,9-9,5) ularning erish darajasi ortadi. Kristallar 100 0 S haroratda 30-40 minut qizdirilganda o‘zining zaharlilik xususiyatini yo‘qotadi. Kimyoviy tarkibida uglerod, azot, vodorod, kislorod va aminokislotalar tarkibiga kiruvchi 19 ta elementlar uchraydi. Bulardan tashqari anchagina miqdorda kalsiy, magniy, kremniy, temir va kam miqdorda nikel, titan, rux, alyuminiy, xrom, mis va margenets kabi elementlar bor. Har xil shtammlarda oqsilli kristallar aminokislotalar tarkibiga ko‘ra bir-biriga juda yaqin. Kristall oqsillar kimyoviy tabiatiga ko‘ra sporalar qobiqlarining oqsili bilan yaqindir. Adabiyotlarda sporalar hujayra qobig‘ida ortiqcha ishlab chiqarilgan
13
oqsildan hosil bo‘ladi degan nazariyalar mavjud. Bu oqsil kristalli endotoksinlar hashoratlar uchun o‘ta zaharliligi bilan ahamiyat kasb etib kelmoqda. Bacillus thuringiensis bakteriyasining shtammlari hashoratlarga ta’sir virulentligiga va o‘ziga xos xususiyatlariga ko‘ra bir-biridan farq qiladi. Bacillus thuringiensis bakteriyasi kulturalari N-antigenligi bo‘yicha bir nechta serotiplarga birlashtirilgan [Barjac, Bonnefoi,1968, Afrikayan 1975 ]. Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|