1. T. Livetning “Garverd biznes revyu” maqolasi haqida. Olomoncha madaniyat oqibatlari

Globallashuv jarayoni murakkab hodisa. Uning turli mamlakatlar iqtisodi, siyosati va 
ma’naviyatiga o’tkazayotgan ta’siri murakkabligi sababli unga nisbatan ham jahonda bir-biriga 
qarshi, muxolifatda bo’lgan ikki guruh: 1) globalistlar va 2) aksilglobalistlar guruhlari vujudga 
keldi. 
1. Glabalistlar - globallashuv tarafdorlaridir. Ular orasida davlat arboblari, siyosatdonlar, 
sanoatchi va biznesmenlar ko’proq uchraydi. 
XX asr o’rtalarida globallashuvning institutsionlashuvi (tashkil-lashuvi) kuchaygandan keyin 
bu jarayon tezlashdi. Masalan, Butunjahon savdo tashkiloti, Xalqaro valyuta jamg’armasi, Jahon 
banki, yevropa taraqqiyoti va tiklanish banki tashkilotlari glabalistlar ta’sirida vujudga keldi. 
2. Aksilglobalistlar - globallashuv muxoliflari bo’lib, ular orasida ko’proq so’l kuchlar, 
kasaba uyushmalari va yoshlar tashkilotining vakillari bor. MDH hududida aksilglobalistlar 
Rossiya Federatsiyasi hududida faol harakat olib bormoqda. Bu yerda ular turli anjumanlar, 
seminarlar o’tkazish uchun to’planib turadilar. 
Aksilglobalistlar faoliyati ham bugungi kunda kuchaydi. Lekin faqat uning salbiy 
oqibatlarigagina emas, umuman unga qarshi chiqmoqda. Masalan, rossiyalik faylasuf va 
yozuvchi A.Zinovev «Aksilglobalizm vektorlari» nomli anjumanda shunday degan edi: 
«Globallashuv yangi jahon urushidir. U yangi tipdagi jahon urushi. Bu urushda tirik qolishning 
qarshilik ko’rsatishdan boshqa yo’lini ko’rmayapman. Faqat qarshilik!».
Umuman globalashuv «mafkuralashishdan» xoli bo’lishi kerak. 
Dunyoda globallashuv, axborot oqimining tezlashuvi va intensiv-lashuvi, universal 
texnologiyalar bilan bog’liq umumbashariy jarayonlar jadallashib bormoqdi. Bunday sharoitda 
mafkuraviy vositalar orqali o’z ta’sir doirasini kengaytirishga intilayotgan siyosiy kuchlar va 
harakatlar ham yo’q emas. Tajovuzkor millatchilik va shovinizm, neofashizm va 
fundamentalizm, irqchilik va diniy eksteremizm mafkuralari shular jumlasidandir. Natijada 
dunyoda inson qalbi va ongini egallash uchun kurash tobora kuchayib bormoqda. Bu hol 
bugungi kunda dunyoning mafkuraviy manzarasini belgilab bermoqda.
XX asr so’ngida ro’y bergan ulkan ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar, ikki qutbli dunyoning 
barham topishi natijasida nisbiy muvozanatning buzilishi jahonning mafkuraviy manzarasini 
tubdan o’zgartirib yubordi.
XX asrda dunyoda g’oyaviy qarama-qarshiliklar keskin va murakkab tu solgan davr bo’ldi. 
XX asr so’ngida ikki qutbli dunyoning barham topishi, nisbiy muvozanatning buzilishi natijasida 

---

jahondagi 
mafkuraviy 
manzaralar 
tubdan 
o’zgardi. YUrtboshimiz Islom Karimov 
ta’kidlaganidek, «XX asr oxirida dunyoda jo’g’rofiy-siyosiy ahamiyati va ko’lami jihatidan 
noyob o’zgarishlar ro’y bermoqda. Bu o’zgarishlar betakror. Ular nafaqat mamlakatlar 
o’rtasidagi o’zaro munosabatlarda vujudga kelgan qarashlar va ularning mexanizmlarini chuqur 
o’ylab ko’rishni, balki ko’p jihatdan qayta baholashni ham talab qiladi. «Sovuq urush» davrida 
xalqaro munosabatlarga asos bo’lgan ko’p qoidalar, tamoyillar va g’oyalarni tubdan qayta ko’rib 
chiqish talab qilinmoqda. Butun dunyo yaxlit va bir-biriga bog’liq tizim bo’lib bormoqda, unda 
o’zi - o’zidan qanoatlanishga va mahdudlikka o’rin yo’q. Bu hol hozirgi xalqaro munosabatlarni 
shakllantirganda, xalqaro tuzilmalar bilan o’zaro aloqalarda va ularning faoliyatida ishtirok 
etganda mutlaqo yangicha yondashuvlarni ishlab chiqishni zarur qilib qo’ymoqda»
1
.