1. Umumiy tushunchalar. Ko‘p oraliqli statik aniq balkalar uchun kavatlararo sxemalarini chizish

1. Ko’p oraliqli sharnirli balkalar yaxlit balkalarga nisbatan mustahkamligi kam bo’ladi.
2.Sharnirlar tayyorlash texnologiyasi birmuncha qiyin hisoblanadi.
Ko’p oraliqli sharnirli balkalarni yaxlit balkalarga sharnirlar kiritish orqali hosil qilish mumkin. Bu holda sharnirlar soni quyidagi shartni qanoatlantirishi kerak:


SH= S_T – 3, (6.1)

bu erda, S_T - tayanch sterjenlari soni.

(6.1) shart ko’p oraliqli sharnirli statik aniq balkalar uchun zaruriy shart bo’lib, etarli bo’la olmaydi. Ular geometrik o’zgarmas va qo’zg’almas bo’lishi uchun sharnirlarni joylashtirishning quyidagi qoidalariga amal qilish kerak.
Har bir oraliqda sharnirlar soni 2 tadan ortiq bo’lmasligi shart.
1. Agar bir oraliqda sharnirlar soni 2 ta bo’lsa, undan oldingi va keyingi oraliqlarda sharnir bo’lmasligi shart (7.1-rasm, a).
2. Agarda oraliqlarda 1 tadan sharnirlar qo’yilgan bo’lsa, u vaqtda balkaning bir oralig’i sharnirsiz bo’lishi shart (7.1-rasm, b).

Agar ko’p oraliqli balkada sharnirlar soni (6.1) shartni qanoatlantirgan bo’lib, ularni joylashtirishda Yuqoridagi qoidaga amal qilinmagan bo’lsa, u holda uning bir qismi statik aniqmas, qolgan qismi esa geometrik o’zgaruvchan bo’lishi mumkin. Masalan, 7.2-rasmda tasvirlangan balkada sharnirlar soni SH = S_T –3 = 6 - 3 = 3 ta bo’lib, (6.1) shart qanoatlanadi, ya’ni berilgan ko’p oraliqli sharnirli balka geometrik o’zgarmas bo’lishining zaruriy sharti bajariladi, ammo sharnirlarning joylashishi Yuqoridagi qoidaga mos kelmasligi sababli, balkaning ASH₁, SH₁VSH₂, SH₂SH₃ elementlari geometrik o’zgaruvchandir, Chunki bu elementlar uzuq chiziqlar bilan tasvirlangandek erkin ko’chishga ega. Balkaning SDE qismi esa statik aniqmasdir. Shunday qilib, berilgan balkani statika tenglamalari yordamida hisoblab bo’lmaydi.