1. Urf-odat va mavsum-marosimlar bilan bog’liq asarlar



Yüklə 0,61 Mb.
səhifə2/7
tarix19.05.2023
ölçüsü0,61 Mb.
#117223
1   2   3   4   5   6   7
xalq-qoshiqlari-lirik-janr-sifatida

) O’rim qo’shig’i. O’roq va o’roqchilar guruhi tomonidan o’rim paytida aytiladigan o’rim qo’shiqlarida dehqonning umidi ro’yobga chiqayotgani, ko’tarinki ruh bilan ishga kirishayotgani bayon etiladi. Dehqonning yuragida kuch-g’ayrat jo’sh uradi. U g’allani tezroq o’rib, g’aram qilish niyatida:

  • ) O’rim qo’shig’i. O’roq va o’roqchilar guruhi tomonidan o’rim paytida aytiladigan o’rim qo’shiqlarida dehqonning umidi ro’yobga chiqayotgani, ko’tarinki ruh bilan ishga kirishayotgani bayon etiladi. Dehqonning yuragida kuch-g’ayrat jo’sh uradi. U g’allani tezroq o’rib, g’aram qilish niyatida:
  • O’rog’im olmos,
  • O’rishdan qolmas,
  • Sira ham tolmas,
  • O’rmasa bo’lmas.

Sog’im qo’shig’i. Sigir, qo’y, echki, biya, tuyalarni sog’ishda erkalash ohangida aytiladigan qo’shiqlarni sog’im qo’shiqlari deyiladi. Sigir sog’ish bilan bog’liq qo’shiqlar – «ho’sh-ho’sh» yoki «ho’shim» deyiladi. Ular ham boshdan-oyoq govmish sigirga murojaat shaklida to’qilgan bo’lib, sutli sigir mehnat ahli ro’zg’orini to’kin qiladigan xazina deb ardoqlanadi, sog’ish paytida silab-siypab aytilgan qo’shiq govmishni iydiradi:

  • Sog’im qo’shig’i. Sigir, qo’y, echki, biya, tuyalarni sog’ishda erkalash ohangida aytiladigan qo’shiqlarni sog’im qo’shiqlari deyiladi. Sigir sog’ish bilan bog’liq qo’shiqlar – «ho’sh-ho’sh» yoki «ho’shim» deyiladi. Ular ham boshdan-oyoq govmish sigirga murojaat shaklida to’qilgan bo’lib, sutli sigir mehnat ahli ro’zg’orini to’kin qiladigan xazina deb ardoqlanadi, sog’ish paytida silab-siypab aytilgan qo’shiq govmishni iydiradi:
  • Saralab eding o’tingni, ho’sh-ho’sh,
  • Iyib bergin sutingni, ho’sh-ho’sh,
  • Olmazor buloq o’ting bor, ho’sh-ho’sh,
  • Oqar buloq suting bor, ho’sh-ho’sh.
  • e) Hunarmandchilik qo’shiqlari. O’zbek xalq qo’shiqlari orasida hunarmandchilik qo’shiqlari anchagina salmoqli o’rin egallaydi. Bunday qo’shiqlarda hunarmand yoki kosibning uzoq tarixiy sharoitlardagi moddiy va ma`naviy hayoti, ichki ruhiy kayfiyati ibtidoiy ish qurollari tufayli tug’ilgan mehnat mashaqqati bilan qo’shilib tasvirlanadi:
  • Bo’z to’qiymiz qirog’ini o’xshatib,
  • Moki otaman dastginamni qaqshatib,
  • Bozordagi shoyilardan yaxshi etib,
  • Nafisdan o’xshagan bo’zim yaxshidir.

Yüklə 0,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin