Shukurov F.B.
I. Kirish.
Mavzuning dolzarbligi: Tez rivojlanib borayotgan kompyuter axborot
texnologiyalari bizning kundalik xayotimizning barcha jabxalarida sezilarli
o’zgarishlarni olib kirmoqda. Xozirda “axborot tushunchasi” sotib olish, sotish,
biror boshqa tovarga almashtirish mumkin bo’lgan maxsus tovar belgisi sifatida
tez-tez ishlatilmoqda. Shu bilan birga axborotning bahosi ko’p hollarda uning o’zi
joylashgan kompyuter tizimining bahosida bir necha yuz va ming barobarga oshib
ketmoqda. Shuning uchun tamomila tabiiy holda axborotni unga ruxsat etilmagan
holda kirishdan, qasddan o’zgartirishdan, uni o’g’irlashdan, yo’qotishdan va
boshqa jinoiy xarakterlardan himoya qilishga kuchli zarurat tug’iladi.
Kompyuter tizimlari va tarmoqlarida axborotni ximoya ostiga olish deganda,
berilayotgan, saqlanayotgan va qayta ishlanilayotgan axborotni ishonchliligini
tizimli tarzda ta’minlash maqsadida turli vosita va usullarni qo’llash, choralarni
ko’rish va tadbirlarni amalga oshirishni tushunish qabul qilingan.
Mamlakatimiz milliy iqtisodining hech bir tarmog’i samarali va mo’tadil
tashkil qilingan axborot infratuzilmasisiz faoliyat ko’rsatishi mumkin emas.
Hozirgi kunda milliy axborot resurslari xar bir davlatning iqtisodiy va xarbiy
salohiyatini tashkil qiluvchi omillaridan biri bo’lib xizmat kilmokda. Ushbu
resursdan
samarali
foydalanish
mamlakat
xavfsizligini
va
demokratik
axborotlashgan jamiyatni muvaffaqiyatli shakllantirishni ta’minlaydi. Bunday
jamiyatda axborot almashuvi tezligi yuksaladi, axborotlarni yig’ish, saqlash, qayta
ishlash va ulardan foydalanish bo’yicha ilg’or axborot – kommunikatsiyalar
texnologiyalarini qo’llash kengayadi. Turli xildagi axborotlar xududiy
joylashishidan qat’iy nazar bizning kundalik hayotimizga Internet halqaro
kompyuter tarmog’i orqali kirib keldi. Axborotlashgan jamiyat shu kompyuter
tarmog’i orqali tezlik bilan shakllanib bormokda. Axborotlar dunyosiga sayohat
qilishda davlat chegaralari degan tushuncha yo’qolib bormokda. Jahon kompyuter
tarmog’i davlat boshqaruvini tubdan o’zgartirmoqda, ya’ni davlat axborotlarning
tarqalishi mexanizmini boshqara olmay qolmoqda. SHuning uchun xam mavjud
axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan foydalanish va yo’qotish kabi muammolar
dolzarb bo’lib qoldi. Bularning bari shaxs, jamiyat va davlatning axborot
xavfsizligi darajasining pasayishiga olib kelmoqda. Davlatning axborot
xavfsizligini ta’minlash muammosi milliy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy va
ajralmas qismi bo’lib, axborot himoyasi esa davlatning birlamchi masalalariga
aylanmoqda.
Dostları ilə paylaş: