109 jild: 01 nashr: 07 2022 yil sun‘iy intellekntning huquqiy tartibga solinishi
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and
social sciences , 2 (8), 239-249. SIYOSATSHUNOSLIK, HUQUQ VA XALQARO MUNOSABATLAR JURNALI http://t.me/ScienceBox_official 112 tekshirish ishi AI tizimlarini o'zlari yaratadigan korxonalar zimmasiga yuklangan. Daromadga yo'naltirilgan korxonalar o'z mahsulotlarini bozorda ko'rishdan manfaatdor bo'lganligi sababli, ular xavflarni kamaytirishi mumkin. Hozirgi kunda kelib sun‘iy intellekt jadal rivojlanib, insoniyat hayot faoliyatining turli sohalarini o‘z ichiga qamrab olib, turli sohalarda amaliyotda sinab ko‘rilib amalga tatbiq etilmoqda. Amaldagi texnologiyalar bir necha yil oldin ilmiy fantastika bilan ham tasavvur qilib bo‘lmaydigan narsalarni amalga oshirishga imkon beradi. Sog‘liqni saqlash muammosini aniqlashga qodir robotlardan (tobora odamga o‘xshash) foydalanishdan tortib avtonom (uchuvchisiz) harakatlanadigan transport vositalariga qadar. Asosiy e‘tibor inson nazorati talab qilmasdan o‘rganishga qodir bo‘lgan va hatto o‘zimizning markaziy asab tizimimizga o‘xshash tuzilishni ishlatadigan aqlli mashinalar kontseptsiyasiga yo‘naltirilgan. Bu tez sur‘atlar bilan rivojlanayotgan texnologik rivojlanish sohasidir, ehtimol yaqin kelajakda o‘zlarini anglash va hattoki vijdonni rivojlantirishga qodir sun‘iy mavjudotlar bilan har kuni birga yashashni o‘z ichiga oladi. Boshqa hollarda, u kundalik hayotda ko‘plab "ko‘rinmas" jarayonlar asoslangan algoritmlar yoki kodlar ko‘rinishidagi kamroq "moddiy" texnologiyalar turlarini o‘rganadi: havo harakatini boshqarishdan tortib, ma‘lumotlarni saqlash va saqlash hajmiga qadar. 8 Xozirgi kunda sun'iy intellect jadal kivojlanib bormoqda shuni aytishim mumkinki bu bizning davkatimiz uchun va butun dunyo uchub hamn kerak buladigan muhim bir soha xisoblanadi shuning uchun biz, rivojlantirish uchun muga katta miqdorda moliyalashtirishiniz va ularni qo‘llab quvvatlashimiz kerar. Sun‗iy Intellekntni tartibga solishning kelajagi Yevropa Ittifoqi sun'iy intellektga oid qoidalarni yaratganida, u Yevropa Ittifoqida ishlaydigan va joylashgan barcha ilg‗or kompaniyalar tufayli dunyoning qolgan qismi uchun ham ushbu standartni o'rnatishi ta‗sir qilishi mumkin. Yevropa Ittifoqi buni to'g'ri yo'lga qo'yish uchun katta mas'uliyat yuklaydi, chunki bu qoidalar AI tizimlari dunyoning kamroq demokratik qismlarida qanday qo'llanilishiga ta'sir qiladi. Misol uchun, insonning huquqlari to‗liq amal qilinmaydigan davlatlardagi standartlar ishlatilsa keyinchalik bu boshqa shaxslarga ta‗sir qilishi mumkin. Kelajakda Sun‗iy Intellekntni rivijlanishi uchun uni huquqiy rivojlantirish va moliyalashtirishimiz kerak. Asosan ―Sun‘iy intellekt texnologiyalarini jadal joriy etish uchun shart-sharoitlar yaratish chora- tadbirlari to‗g‗risi‖dagi qonunning qo‘llagan holda uni himoyasi, rivoji va takomillashishi haqida gapirib o‘tilgan. Kelajakda ushbu sohalarni sun‗iy intellect to‘liq qamrab olishi kerak: qishloq xo‘jaligi, bank sohasi, moliya sohasi, soliq sohasi, transport sohasi, energetika sohasi, sog‘liqni saqlash sohasi, farmatseftika sohasi va elekton hukumat sohalariga to‘liq foydalanishi fuqarollarga yengilliklarni oshirilgan bo‘lar edi. Xulosa qilib shuni aytishim mukinki, sun‗iy intellekt hayotimizga jadallik bilan kirib keldi va uning inson hayotiga ta‗sir qilishida muayyan qoidalar majmuiga ehtiyoj seziladi bu borada bir qator davlatlar hususan Xitoy, AQSh, Yevropa Ittifoqi va boshqa davlatlarning umumiy mexanizmlar ishlab chiqishga ulgurdi. Ekspertlarning ta‗kidlashicha bular orasida dunyoga eng keng ta‗sir qilishi kutilayotgani bu Yevropadagi Sun‗iy Intellektni huquqiy tartibga solish mexanizmlari eng istiqbolli bo‗lishi bilan bir qatorda Yevropa Ittifoqiga katta mas‗uliyat yukladi. Bu borada O‗zbekistonda ham ushbu sohaning naqadar ahamiyati kech bo‗lsa ham anglab yetilgan bo‘lsada xozirga va davom etayotgan masalani ya‘ni xususan 18.02.2021 yilda qabul qilingan ― Sun‗iy Intellekt texnologiyalarini jadal joriy etish uchun shart-sharoitlar yaratish to‗g‗risida‖ qabul qilingan president qarorida ham ushbu sohada ilg‗or yangiliklarni mamlakatimizda keng qo‘llash, raqamli ma‗lumotlardan samarali foydalanish imkoniyatini va ularning sifatini ta‗minlash, ushbu sohada malakali kadrlar tayyorlash uchun qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida amalga oshirilishi lozim bo‗lgan qator amaliy chora-tadbirlar haqida gapirib o‘tilganligini tushinishimiz mumkin. Ushbu sohani kengaytirishda birinchi bo‘lib kadrlarni ko‘paytirishmiz kerar bo‘ladi. Kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash masalasini ham ko‘rib chiqilishi kerak, bu masala ham kelachakda 8 file:///C:/Users/Пользователь/Downloads/sun-iy-intellekt-tizimlarining-insoniyat-faoliyatida-tutgan-o-rni.pdf SIYOSATSHUNOSLIK, HUQUQ VA XALQARO MUNOSABATLAR JURNALI http://t.me/ScienceBox_official 113 ushbu muammoni ham xal qilinadi degan umuddamiz. Sun‗iy Intellekt sohasi rivojlanishi bizga katta imkoniyatlar va vaqtni tejashga yordam beradi, maktablarni, kollejlarni, unversiotetlar va tashkilotlarda ishlatiladigan Sun‗iy Intellektlar ya‘ni turli xil kampyuret bazalarida yangiliklar qilinishi lozim. Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|