11-bob. Elektron hukumat

11-BOB. ELEKTRON HUKUMAT

11.1. Elektron hukumat tushunchasi va vazifalari

Ayni paytda mamlakatimizda raqamli iqtisodiyot tamoyillari asosida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada rivojlantirishga katta e’tibor qaratilmoqda. Ushbu chora-tadbirlar doirasida “Elektron hukumat va davlat xizmatlari” axborot tizimi (EPIGU) ishlab chiqildi va joriy etildi.
Axborot texnologiyalarining odamlarning aloqadorligiga, hukumat samaradorligini oshirishga va fuqarolarning imkoniyatlarini kengaytirishga ta’siri ushbu texnologiyalarni hamma uchun ochiq bo‘lishining muhimligi haqidagi shubhalarni yo‘q qiladi. To‘g‘ri yondashuv bilan elektron hukumat jamiyatni rivojlantirish uchun lokomotivga aylanib, hukumatni yanada samarali, hisobdor va oshkora qilishi mumkin. Ushbu transformatsiya nafaqat aholiga xizmat ko‘rsatish sohasining “tashqi” qismida, balki davlat sektorida idoralararo va idoralararo biznes jarayonlarini integratsiyalashuvi va reinjiniringida o‘zgarishlarni talab qiladi. Elektron hukumat - bu davlat organlarining jismoniy va yuridik shaxslarga davlat xizmatlarini ko‘rsatishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan (AKT) foydalanish, shuningdek idoralararo elektron o‘zaro aloqalar-ni ta’minlash bo‘yicha faoliyatini ta’minlashga qaratilgan tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlar tizimi¹⁰². An’anaviy hukumatning alter-nativasi yoki analogi emas, faqat uni to‘ldiradi, raqamli texnologiyalar yordamida samaradorligini oshirishning yangi usullari va vositalarini taqdim etadi.
Ushbu mexanizmda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari faol ravishda qo‘llaniladi: veb-saytlar, axborot tizimlari, ma’lumotlar bazalari, bir-biri bilan birlashtirilgan. Oddiy qilib aytganda, elektron hukumat davlat idoralari bilan aloqani osonlashtiradi, navbatlarni kamaytirishga, sertifikatlar, litsenziyalar va boshqa hujjatlarni olish jarayonini soddalashtiradi, barcha tomonlarga: davlat idoralariga,

¹⁰² Tapscott D, (2014), The Digital Economy Anniversary Edition: Rethinking Promise and Peril In the Age of Networked Intelligence, McGraw-Hill, 2014.
310

tadbirkorlarga va oddiy fuqarolarga yanada samarali ishlashga yordam beradi. Elektron hukumatni joriy etishning asosiy maqsadlari:
 davlat xizmatlari sifati va mavjudligini oshirish
 ma’muriy to‘siqlarni bartaraf etish uchun biznes xarajatlarini kamaytirish
 ijro hokimiyati va idoralararo muvofiqlashtirish samaradorligini oshirish
Elektron hukumatning o‘zaro ta’siri turlari (11.1- rasm):
• davlat va fuqarolar o‘rtasida (G2C, Hukumatdan Fuqaroga); • hukumat va biznes o‘rtasida (G2B, hukumatdan biznesga);
•hokimiyatning turli tarmoqlari o‘rtasida (G2G, Government-to-Government);
• Shtat va hukumat amaldorlari (G2E, Government-to- Employe) o‘rtasida¹⁰³.