11-maruza. Elektron hukumat reja: Elektron hukumat tushunchasi, vazifa va prinsiplari Elektron hukumatning asosiy tamoyillari

Blockchain tarixi
Rasmiy ravishda blokcheyn texnologiyasi 2008 yilda yaratilgan - sirli Satoshi Nakamoto birinchi 
Bitcoin kripto-valyuta tizimining ishlash tamoyillari bilan tarmoqdagi protokolni e'lon qilgan yil 
deb ishoniladi. Unga ko'ra u tizimda 2007 yilda ish boshlagan va bir yil ichida blokcheyn bazasi 
uchun manba kodlarini yaratgan. Va protokol e'lon qilinganidan 1 yil o'tib, 2009 yilda Satoshi 
Nakamoto mijoz dasturining kodini ommaga e'lon qildi va tizimdagi birinchi blokni yaratdi va 50 
tanga mukofot oldi.
Biroq, tadqiqotchilar Satoshi Nakamoto-ni blokcheyn texnologiyasining yaratuvchisi deb 
hisoblash mumkin, chunki qisman, shunga o'xshash texnologiyalar ilgari mavjud bo'lgan. Bitcoin 
yaratuvchisi, ehtimol ma'lumotlar bazasi uchun quyidagi ixtirolarni asos qilib olgan:
• 
1998 yilda Vey Dai va Nik Sabo tomonidan nashr etilgan mustaqil shifrlangan valyuta 
uchun g'oyalar
• 
Hashcash anti-spam dvigatelining ishini tasdiqlash (1997 yilda Adam Bak tomonidan 
ishlab chiqilgan)
• 
Hal Finney tomonidan ishlab chiqilgan mustaqil xash bloklarini bir zanjirga bog'lash 
texnologiyasi 
(ushbu 
dasturchi 
Satoshi 
Nakamoto-ga 
qo'shilib, 
tizim 
protokolini 
takomillashtirishga yordam berdi va Bitcoin-ning ikkinchi ishtirokchisi bo'ldi).
Blockchain texnologiyasini boshqa sohalarda qo'llash
Blokcheyn Bitcoin bilan chambarchas bog'liq bo'lsa-da, aslida bu texnologiyadan allaqachon 
boshqa moliya tizimlari va davlat idoralari foydalanmoqda. Xususan, 2016 yilda Alfa-Bank va S7 
aviakompaniyalari o'rtasida blok zanjiri orqali akkreditiv bitimi amalga oshirildi va Bank of 
America ichki tranzaktsiyalar uchun o'z blokcheyn platformasi ishlab chiqilganligini e'lon qildi. 
Texnologiyalarning afzalliklari davlat organlari tomonidan ham qayd etildi - Evropa Ittifoqi 
Parlamentida blokcheyndan saylov tizimini takomillashtirish uchun foydalanish mumkin degan 
g'oyalar allaqachon bildirilgan.
Uzluksiz blok zanjiri printsipi asosida tuzilgan ma'lumotlar bazalarining byurokratik, shaffofligi, 
ochiqligi va yuqori darajadagi xavfsizligi yo'qligi blokcheynni turli sohalarda foydalanish uchun 
juda qulay vositaga aylantiradi. Blockchain platformalarini rivojlantirishga sarmoyalar hozirda 
juda keng tarqalganligi ajablanarli emas - ekspertlarning fikriga ko'ra, kelgusi yillarda ushbu 
texnologiya huquq, logistika va bank sohasida keng qo'llaniladi.