11-Ma’ruza: Qirqimlar va kesimlar O’zDSt 305: 97 Reja

Qirqimlaro’rtasidagiasosiyfarqlar 

Qirqimlarkesuvchitekisliklarning sonigako’raquyidagilargaajratiladi: 

 

Oddiy-bundatekislikbittabo’ladi; 

 

Murakkab- 

bundaqirqimbiryokibirnechtakesuvchiteksiliklaryordamidahosilqilinadi.  

Murakkabqirqim  –  Agar qirqim hosil qilishda ikkita va undan ortiq 

tekisliklardan foydalanilsa qirqim murakkab bo’ladi. Murakkab qirqim pog’onalik va 

siniq qirqimlarga bo’linadi. 

Pog’onali qirqim. – Pog’onali qirqimda qirqimni buyumlarni bir nechta parallel 

kesuvchi tekisliklar bilan kesib hosil qilinadi. 11.6-chizmada pog’onalik qirqimga misol 

keltirilgan. Bunda qirqim R

1

, R

2

, R

3

 o’zaro parallel tekisliklar bilan bajarilgan. Har bir 

tekislik o’zini o’tkan joyini ichki sirtini shaklini ko’rsatadi. Uchta tekislik bilan hosil 

qilingan kesim bitta chizma tekisligiga joylashtiriladi. Bunda kesimlar orasida chegara 

ko’rsatilmaydi. 

Qirqimlarkesuvchitekisliklarningo’zarojoylashuvivaholatigako’ra quyidagicha 

nomlanadi: 

 

agarda  o’zaro kesivchitekisliklar kesishgan bo`lsa  “siniq” qirqim deb 

ataladi. 

 

agarda kesuvchitekisliklar o`zaroparallelbo’lsa“pog’onali”deb yuritiladi;