11 Mavzu: Jahon mamlakatlarida oziq-ovqat xavfsizligi. Reja

Savdo cheklovlari.
Xalqaro oziq-ovqat savdosida o’sishga qaramay, oziq-
ovqat mahsulotlarining 90 foizi mamlakat ichki bozorlarida iste’mol qilinadi. 
Bunday baland foiz ko’rsatkichi ko’p mamlakatlar tomonidan oziq-ovqat 
xavfsizligiga erishish uchun oziq-ovqat importiga nisbatan kiritgan cheklovlari 
tufaylidir. Bu odatda lisenziyalash, baland tariflar va to’lovlar orqali milliy ishlab 
chiqaruvchilarni himoyalash va o’zini o’zi oziq-ovqat bilan ta’minlash maqsadida 
qilinadi. O’zini o’zi oziq-ovqat bilan ta’minlash dasturlari asosan eng zarur 
ekinlar, jumladan bug’doy, guruch va boshqa donli ekinlar yetishtirilishini qo’llab-
quvvatlashga qaratilgan. Mazkur dasturlar turli mamlakatlarda turlicha bo’lib, 
yonilg’i va moylar, o’g’itlar va pestisid- lar uchun subsidiyalar berish hamda 
ishlab chiqarishni nazorat qilish, jumladan tayyor mahsulotlar uchun ichki 
narxlarni belgilash va oziq-ovqat mahsulotlarini markazlashtirilgan ravishda xarid 
qilishga qaratilgan. Mamlakatga importni cheklash o’z ishlab chiqarishini 
ko’paytirish, asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqaruvchilarga iqtisodiy 
jihatdan ko’maklashadi. 

---

3. Qishloq xo'jaligi mahsulotlari halqaro savdosining erkinlashtirilishi. 
Import cheklovlariga qo’shimcha ravishda ba’zi mamlakatlar eksport 
cheklovlarini qo’llashadi. Oziq-ovqat eksporti cheklovi ichki bozorni 
barqarorlashtirish va oziq-ovqat mahsulotlarining narxlarini cheklashga qaratilgan. 
G’alla eksportiga nisbatan cheklovlar hosil yomon bo’lganda aholi uchun oziq-
ovqat xavfsizligini ta’minlash maqsadida qo’llaniluvchi vaqtinchalik choradir. 
Ukraina kabi mamlakatlar bunday chorani qo’llashadi. Eksport cheklovlari aholiga 
mazkur mahsulotlarga ega bo’lish uchun iqtisodiy imkoniyat berish maqsadida 
ichki bozorda oziq-ovqat mahsulotlarini muvofiqlashtirish vositasidir.