11-sinf. Mavzular ortib borish tartibida joylashtirilgan. Orada mavzular bo’lmasligi mumkin

B)moddalar almashinuvining oxirgi mahsuloti siydik 
kislota bo’lishi
C)qurg’oqchilik paytida migratsiya qilishi
D)qushlar tanasi pat bilan qoplanishi
100. Quyidagilardan qaysi biri to’g’ri fikrlarni inkor etadi?
j)archa va qarag’ay barglari turlicha shaklda moslashgan; 
k)efemerlarga qoqio’tni kirgizish mumkin; n)timsohlar va 
pingvinlarning o’xshash jihati yashash muhiti; s)suvni 
zahiralash sahro baqasida bo’ladi; t)kanada ham sahro 
baqasiga o’xshash moslanish mavjud; v)gnu natilopasi dik-
dik antiopasiga nisbtatan past bo’yli; x)anturiumning 
barglari poyasining pastki qismida mayda, yuqori qismida 
yirik bo’ladi
A)j, k B) n, s C) k, v D)t, x 
1. To’g’ri ma’lumotlarni aniqlang. 
1) dengizdagi minimal harorat chuchuk suvdagi minimal 
haroratdan yuqori hisoblanadi,
2) organizmlar uchun o’rtacha haroart 0 dan 50 C oralig’ida 
bo’ladi, 3) geothermal buloqlarda maxsimal haororat +70 ga 
teng, 4) dengiz va chuchuk suvdagi maxsimal harorat teng 
bo’lishi mumkin, 5) cho‘l o‘simliklarining urug‘lari, qizib 
yotgan tuproqqa bardoshlidir, 6 ) tulenlarning hayotiy 
faoliyati 0°C dan +2°C da kechadi
A) 2,4,6 B) 1,5,2 C) 4,3,5 D) 1,2,3 
2. Gidrastatik sklet uchrovchi organizmlarda ilk bor paydo 
bo’lgan organlarni toping.
A) qizilo’ngach,yurak,oshqozon 
B) ichak,qizilo’ngach,o’pka 
C) oshqazon,ichak diffirinsiallanishi,anal teshugi 
D) birlamchi tana bo’shlig’I,jigar 
3. tashqi sklet (a), ichki sklet (b) va gidrastatik sklet (b) 
paydo bo’lgan eralar 
A) a-praterazoy, b- praterazoy, c- praterazoy 
B) a- praterazoy, b- praterazoy, c-paleazoy 
C) a- praterazoy, b-arxey, c-paleazoy 
D) a-paleazoy, b- praterazoy, c-paleazoy 
4. suv organizmdagi issiqlik muvozanatini ushlab turishi 
bilan bog’liq to’g’ri jarayonni toping. 
A) moddaning organizm bo‘ylab harakatlanishida ishtirok 
etadi 
B) Solishtirma issiqlik sig‘imi, issiqlik o‘tkazuvchanligi 
yuqori 
C) to‘qimalarning qizib ketishining oldini oladi 
D) B,C 
5. sukkulentlar (a) va sklerofitlar (b) hos javobni toping.
A) a- o‘z to‘qimalari va organlarida suvni zaxirada saqlash 
b- epidermis to‘qimasi qalin mum qavat yoki mayda tuklar 
bilan qoplangan bo‘ladi 
B) a- Barglardagi barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq 
bo‘ladi 
b- suvni zaxirada saqlab turolmaydi 
C) a- sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega bo‘lgani uchun 
suvni ushlab tura oladi 
b- Agava, aloy, molodilo misol bo’la oladi 
D) a- «nasos o‘simliklar», b- suvni zaxirada saqlovchi 
to‘qimalar mavjud 
6. Nechtasi sukkulent o’simliklar 
1) Sutlama, 2) Agava 3) yantoq, 4) Molodilo, 5) shuvoq, 6) 
kaktuslar 
A) 4 B) 3 C) 5 D) 2 
7. Poya sukkulentlar (a) va barg sukkulentlar (b) mos 
ravishta juftlang. 
1) Agava, 2) shuvoq, 3) kaktuslar 4) aloy, 5) molodilo, 6) 
yantoq, 7) sutlamalar 
A) a-1,2,3 b-4,5,7 
B) a-3,7 b-1,5 
C) b-3,4 a-1,5,7
D) a-3,5 b-4,7 
8. Etologik moslanishlar (a) va Suv tanqis davrni anabioz 
holatida o‘tkazish (b) uchun hos javoblarni toping. 
A) a- antilopalar, sayg‘oqlar, b- Tana massasining ancha 
qismini yo‘qotish va suv mavjudligida uni tez tiklash
B) a- Tungi hayot tarziga o‘tish- Toshbaqa , b- Efemeroidlar 
C) a- Suv tanqis davrni uyqu holatida o‘tkazish- kana, b- 
Noqulay davrni urug‘ holatida o‘tkazish- Efemerlar 
D) B va C
9. Sklerofitlar va sukkulentlar nisbatini toping . 
1) Sutlama, 2) Agava 3) yantoq, 4) Molodilo, 5) shuvoq, 6) 
kaktuslar 
A) 2,5 B) 1,5 C) 1 D) 2 
10. To’g’ri javobni toping. 
A) Janubiy yarimsharda tog‘ning shimolga qaragan 
qiyaligiga ko‘proq quyosh nuri tushadi 
B) Janubiy yarimsharda tog‘ning janubga qaragan 
qiyaligiga kamroq quyosh nuri tushadi 
C) Shimoliy yarimsharda tog‘ning janubga qaragan 
qiyaligiga ko‘proq quyosh nuri tushadi 
D) A,B,C 
11. (+ –) va (+ 0) uchun umumiy javobni toping. 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
A) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi
B) birgalikda yashash har ikkala organizmga ham foyda 
keltiradi 
C) ikkinchisi hech qanday naf ko‘rmaydi 
D) A,C 
12. Kammensalizmga (a) va Amensalizmga (b) hos javobni 
toping. 
A) a- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki 
zarar ko‘rmaydi 
b- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan zarar ko‘rsa, ikkinchisi hech qanday foyda 
yoki zarar ko‘rmaydi 
B) a- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki 
zarar ko‘rmaydi 
b- birgalikda yashaydigan organizmlarning har ikkisi ushbu 
munosabatdan zarar ko‘radi 
C) a- birgalikda yashaydigan organizmlar bir-biriga hech 
qanday ta’sir ko‘rsatmaydi 
b- birgalikda yashaydigan organizmlardan biri ushbu 
munosabatdan foyda olsa, ikkinchisi zarar ko‘radi 
D) a- Zararli-neytral munosabatlar – birgalikda yashaydigan 
organizmning biri ushbu munosabatdan zarar ko‘rsa, 
ikkinchisi hech qanday foyda yoki zarar ko‘rmaydi 
b- O‘zaro zararli munosabatlar – birgalikda yashaydigan 
organizmlarning har ikkisi ushbu munosabatdan zarar 
ko‘radi 
13. 1-(+ –), 2-(+ 0), 3-(– –), 4-(– 0). Mos o’rinli javobni 
toping.
A) Parazitizm, Kammensalizm,Kankurensiya, Amensalizm 
B) Yirtqichlilik, Kammensalizm,Kankurensiya, 
Protokooperatsiya 
C) Parazitizm, Protokooperatsiya,Kankurensiya, 
Kammensalizm 
D) Yirtqichlilik, Kammensalizm,Kankurensiya, 
Hamtavoqlik 
14. Ignabargli o‘simliklar uchun noto’g’ri moslanishni inkor 
qilmaydiganini toping. 
A) Barglarning qalin mumsimon kutikula bilan qoplanishi
B) Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi 
C) Barglarning tangasimon, ignasimon yoki tikan shaklida 
bo‘lishi barg yuzasining kichrayishiga olib keladi 
D) Barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi 
15. Tik qiyaliklarda asosan… 
A) «xerox» «phyton» 
B) «scleros» «phyton» 
C) «mesos» «phyton» 
D) «aeg» «phyton» 
16. sutka davomida yil fasllari bilan bog‘liq holda mavsumiy 
hamda geografik zonallik jihatdan o‘zgaruvchan omil (a)
tirik organizmlar hayoti va tarqalishiga ta’sir ko‘rsatuvchi 
omil (b) 
1) harorat, 2) namlik, 3) tuproq, 4) iqlim 
A) a-2 b-1 B) a-2 b-1
C) a-1 b-4 D) a-1 b-3 
17. quriqlikdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi (a)
va suvdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi 
A) a-15 b-30 B) a-10 b-35 C) a-20 b-30 D) a-15 b-
20 
18. qaysi lishayniklar sporalari qizibyotgan tuproqda 
uchraydi. 
A) Batsidiya B) Parmeliya
C) Cladoniya D) Usneya 
19. O’simlik va hayvonlar uchun umumiy adaptatsiyalarni 
toping. 
A) biokimyoviy, fiziologik, morfologik,
B) biokimyoviy, fiziologik, morfologik, etologik 
C) genetik, fiziologik, morfologik,
D) biokimyoviy, immunalagik, morfologik,
20. To’g’ri javoblar sonini toping. 
1) Yuqori haroratda poykiloterm va gomoyoterm 
hayvonlarda tana yuzasidan suv bug‘lanishi hisobiga 
issiqlikning ajralishi kuchayadi, 2) Muhitning past haroratida
hayvonlar poykiloterm va gomoyoterm organizmida ichki 
muhitini hosil qiluvchi suyuqliklar tarkibida suvning 
muzlashiga to‘sqinlik qiluvchi moddalar to‘planadi, 3) Dasht 
agamasi qizib yotgan qumdan o‘zini himoya qilish 
maqsadida butalarning shoxiga chiqib oladi, 4) sudralib 
yuruvchilar tanasi – tangachalar, qushlarning tanasi pat bilan 
qoplanganligi fiziologik moslanishga misol bo’ladi, 5) 
glikoproteinlar va glitsirinlar miqdori sovuq haroratda 
ko’payadi 
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 
21. vaqtinchalik va doimiy hashoratlar sinfini parazitlarini 
sonini aniqlang. 
1) chivin, 2) to‘shak qandalasini 3) burga , 4) kana, 5) bit, 6) 
g‘o‘za gommozi 
A) 4 B) 3 C) 5 D) 6 
22. Amensalizmga hos bo’lgan javobni toping 
1) bir populatsiya individlari boshqa populatsiya individlari 
uchun oziq vazifasini o‘taydi,
2) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki 
zarar ko‘rmaydi, 3) bir turning faoliyati ikkinchi turga salbiy 
ta’sir ko‘rsatadi, 4) Asalarilar gulli o‘simliklardan o‘ziga 
oziq (chang, nektar) olish davomida o‘simliklarni 
changlantiradi, 5) Mog‘or zamburug‘lari tashqi muhitga 
antibiotiklar ishlab chiqarib, bakteriyalarning o‘sishini va 
ko‘payishini to‘xtatib qo‘yadi 
A) 1,5 B) 2,4 C) 3,5 D) 2,3 
23. Hayvonlardagi suv tanqisligiga moslanishlar 
ko’rsatilmagan javobni toping. 1) termitlarni yerosti 
suvigacha yo’l ochishi; 2) gambuziya tuxumining suvda 
urug’lanishi; 3) tog’g’ozlari barmoqlarining orasida parda 
bo’lishi; 4) gekkonlarni kunduzi devor 
yorig’iga yashirinib yotishi; 5) dengiz masxarabozining 
o’simliklarga o’xshashligi; 6) kvaksha itbalig’ining 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
rivojlanishi; 7) hasharotlarda nafas teshiklarining klapanlar 
bilan bekilishi; 8) tuya urkachida yog’ to’planishi; 9) manta 
tanasining suyri shaklda bo’lishi. 
A) 1, 4, 9 B) 2, 4, 5, 8
C) 2, 3, 5, 9 D) 1, 7, 8 
24. O’simliklardagi suv tanqisligiga moslanishlar noto’g’ri 
berilgan javobni toping. 1) machin mevasining suv 
yuqtirmaydigan qobiqqa ega bo’lishi;
2) alp o’simliklarida bargning so’liganligi; 3) 
qorabaroqning sho’rlangan tuproqda o’sishi; 4) sershox 
qirqbo’g’im sporofilining boshoqda halqa hosil qiiib 
joylashganligi; 5) plaunlarda suvni ko’p yo’qotganda ham 
hayot faoliyatini saqlanishi; 6) otquloqda barg sathining 
katta bo’lishi; 7) zuhrasoch anteridiysida 
ko’p xivchinli spermatozoidni yetilishi; 8) sigirquyruqda 
bargning qalin tuklar bilan qoplanganligi; 9) yaltirboshda 
vegetatsiya davrining qisqa bo’lishi. 
A) 2, 5, 8, 9 В) 1, 3, 8, 9
С) 1, 4, 6, 7 D) 2, 3, 5, 6 
25. Quyida berilgan moslanishlarning qaysilari suv 
bug’lanish kamaytiruvchi omil hisoblanadi?
1) transpiratsiyaning va ter ajralishining kamayishi; 2) keng 
yuzali ildiz sistemasining mavjudligi; 3) nafas teshiklarning 
klapanlar bilan bekilishi; 4) barglarning 
so’liganligi; 5) pillaga o’ralib uyquga ketish; 6) barglarning 
tikanga aylanishi; 7) barg yuzasining kengayishi. 
A) 2, 3, 5, 6 В) 1, 4, 5, 7
С) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 5, 7 
26. (+ +) hos javobni toping. 
A) har ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli va faqat 
majburiy munosabat turi 
B) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya 
bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi 
C) O‘zaro foydali munosabat – birgalikda majburiy yashash 
har ikkala organizmga ham foyda keltiradi 
D) ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli majburiy va 
majburiy bo’lmagan munosabat turi 
27. Kommensalizm uchun hos bo’lgan javobni toping 
1) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki 
zarar ko‘rmaydi, 2) birgalikda yashaydigan organizmlarning 
har ikkisi ushbu munosabatdan zarar ko‘radi, 3) sinoykiya 
misol bo’ladi, 4) bir hududda ko‘plab turlarning yashashiga 
imkon beradi, 5) Bir tur boshqa turning oziq qoldiqlari bilan 
oziqlanishi misol bo’ladi 
A) faqat 2 noto’g’ri B) 3,5 C) 1,4,5 D) 3,4 
28. To’g’ri javobni toping. 
A) Yopishqoq baliq esa maxsus so‘rg‘ichlari bilan akulalar 
terisiga yopishib olishi (0-) 
B) erkak sutemizuvchilar ko‘payish davrida oila qurish 
imkoniyati uchun bir-biri bilan olishishi sinekologiya 
o’rganadi 
C) Tur ichida raqobatni rus biologi G. F. Gauze (1932) 
tomonidan yaxshi o‘rganilgan
D) yorug‘sevar o‘t o‘simliklar baland daraxtlar soyasida 
o‘sganda yorug‘lik yetishmasligi tufayli rivojlanishdan 
orqada qoladi (0-) 
29.quidagi rasmga hos javobni 
toping qiyalik ekspozitsiyasi 
A) bu qiyalik janubiy 
yarimsharda joylashmagan 
B) harorat pasaygan sari 
nurlanish ortib boradi 
C) bosim ortgan sari harorat 
ortadi 
D) barvhasi to’g’ri 
30. Dengiz sathidan 3000m (a) 2300m(b) va 1800m (c) 
balandlikda harorat to’g’ri berilgan javobni toping. 
A) a-8 b-16 c-27,5
B) a-6 b-19 c-26,5 
C) a-9 b-18 c-25,5 
D) a-5 b-6 b-26 
31. Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi 
quyidagi qaysi o’simliklar uchun hos 
A) kaktus, sutlama B) shuvoq, agava 
C) saksovul, shuvoq D) molodilo,yantoq 
32. Hasharotlarga hos muhit moslanishini toping. 
1) Terlash kamayishi, 2) gomoyaterm, 3) Ayirish 
mahsulotlarining maksimal darajada suvsizlanishi 
4) Yerosti suvlariga yo‘l ochish, 5) kunning salqin vaqtlarida 
isinish uchun tana holatini o‘zgartirib quyoshga tutadilar, 6) 
migratsiya, 7) glikoproteinlar toplanadi,
A) 4,5,6 B) 6,2,5 C) 1,3,4 D) 3,6,7 
33.Efemeriodlarga hos to’g’ri javobni toping. 
A) efemeroidlarning yer ustki qismi bir yillik 
B) Suv yo‘qotishga fiziologik chidamlilik hos 
C) shakli o’zgargan novdaga ega 
D) A va C 
34. suv tanqisligida tungi hayot tarziga o‘tish kuzatiladigan 
hayvonlar turkumini toping 
A) Kemiruvchilar,yirtqichlar 
B) Hashorotho’r,primat 
C) kemiruvchilar,oz tishlilar 
D) tj yo’q 
35. quidagi to’g’ri javobni toping. 
A) qisqa hayot sikliga ega o’simliklar efemer va 
efemeriodlar hisoblanadi 
B) Boychechak efemer o’simlik hisoblanadi 
C) lishayniklar faqat haddan tashqari sovuqda anabioz 
holatga o’tadi 
D) A,B 
36. O’simliklarning fiziologik moslanishi noto’g’i berilgan 
javobni toping. 
1 ) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 2) barglarning tikanlarga 
aylanganligi, 3) mum bilan qoplanganligi, 4) transpiratsiya, 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
5) ayrim moddalarning (organik kislota, tuz) 
konsentratsiyasi ortishi, 6) termoregulatsiya, 7) uzoq muddat 
anabioz holatiga o‘tishi 
A) 1,2,3 B) 1,4,7 C) 2,4,3 D) 5,4,2 
37. O’simliklarning fiziologik moslanishi to’g’i berilgan 
javobni toping. 
1 ) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 2) barglarning tikanlarga 
aylanganligi, 3) mum bilan qoplanganligi, 4) transpiratsiya, 
5) ayrim moddalarning (organik kislota, tuz) 
konsentratsiyasi ortishi, 6) termoregulatsiya, 7) uzoq muddat 
anabioz holatiga o‘tishi 
A) 1,2,3 B) 1,4,7 C) 2,4,3 D) 5,4,2 
38. O’simliklarning suvsizlikka morfologik moslanishi 
to’g’ri ko’rsatilhan javobni toping. 
1) barglarning buralgan bo‘lishi-shovul, 2) barglarning 
qirqilgan bo‘lishi –palma, 3) mayda qipiqsimon shaklda 
bo‘lishi-archa, 4) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 5) o‘t 
o‘simliklar yostiqsimon shaklda adir o‘simliklari, 6) bo‘yi 
past bo‘lishi-qarag’ay, 7) Babbbnglarning rangi,
A) 3,7,2 
B) 5,6,7 C) 1,7,2 D) 4,5,6 
39. Paykolaterm (a) va gomayaterm (b) hos bo’lgan 
javoblarni toping. 
1) Ular tana haroratini doimiy holatda saqlay olmaydi, 2) 
yunoncha o’xshash degan ma’noni bildiradi, 3) lotincha 
«poykilos» – o‘zgaruvchan, 4) ayrimlarining hayot faoliyati 
0 dan +2 da kechadi, 5) tana haroratini tashqi muhit 
haroratiga bog‘liq bo‘lmagan organizmlar, 6) harorat oshsa 
o‘sish, rivojlanishi ortadi 
A) a-1,4,3 b-2,4,5 
B) a-6,4 b-2,4 
C) a-2,5 b-1,6 
D) a-1,5 b-4,2,6 
40. Paykolaterm organizmlarga hos bo’lgan javoblarni 
toping. 
1) dafragmali, 2) tangachalilar misol bo’ladi, 3) kunduzgi 
yirtqichlar misol bo’ladi, 4) mangust kiradi, 5) harorat oshsa 
o‘sish, rivojlanishi ortadi, 6) Haroratning pasayishi 
organizmlarda moddalar almashinuvining sustlashadi, 7) 
lotincha «poykilos» – o‘zgaruvchan, 8) ayrimlarining hayot 
faoliyati 0 dan +2 da kechadi, 
A) 8,6,2 B) 2,4,8 C) 1,2,4 D) 7,6,2 
41. Haroratga etologik moslanishlar to’g’ri ko’rsatilgan 
javobni toping. 
1) faqat bir dunyo vakillari uchun hos, 2) migratsiya qilishi, 
3) sutemizuvchilarning tanasi qalin jun bilan qoplanganligi 
misol bo‘ladi, 4) Tana harorati doimiyligini saqlashda teri 
osti yog‘ qatlami misol bo’ladi, 5) fe’l-atvor, xatti-
harakatlar bilan bog‘liq moslanishlar, 6) qishda uyquga 
ketishi 7) Cho‘l agamasi qizib yotgan qumdan o‘zini himoya 
qilish maqsadida butalarning shoxiga chiqib olishi misol 
bo’ladi 
A) 3,4,6 B) 5,7,4 C) 1,2,4 D) 1,7,2 
42. yil davomida migratsiyani amalga oshiradigan hayvonlar 
sinfi uchun umumiy yashash muhiti 
A) suv B) tuproq D) havo C) umumiylik yo’q
43. Kserafitlar uchun hos bo’lgan javobni toping. 
1) uzoq vaqt namlik yetishmasligiga chidamli o‘simliklar, 2) 
suvni zaxiralash kabi moslanishlar mavjud, 3) namlik 
kamaygan holda tez so‘lib qoladi, 4) transpiratsiya kuchli 
bo‘ladi, 5) baland tog‘ o‘simliklari kiradi, 6) suv 
so‘rilishining kuchayishi, 7) boshqa ekologik guruhlariga 
nisbatan keng tarqalgan, 8) qisqa muddat namlik 
yetishmovchiligiga chiday oladi 
A) 2,3,8 B) 4,1,5 C) 6,1,5 D) B,C 
44. Mezofitlar uchun hos bo’lgan javobni toping. 
1) uzoq vaqt namlik yetishmasligiga chidamli o‘simliklar, 2) 
suvni zaxiralash kabi moslanishlar mavjud, 3) mo‘tadil 
zonadagi deyarli barcha madaniy o‘simliklar,
4) transpiratsiya kuchli bo‘ladi, 5) baland tog‘ o‘simliklari 
kiradi, 6) suv so‘rilishining kuchayishi, 7) boshqa ekologik 
guruhlariga nisbatan keng tarqalgan, 8) qisqa muddat namlik 
yetishmovchiligiga chiday oladi, 9) O‘simlik tanasidagi 
namlik miqdoriga qarab og‘izchalar ochilishi yoki yopilishi 
mumkin 
A) 2,3,8 B) 4,1,5 C) 6,1,5 D) 9,8,3 
45. O’simliklarning haroratga morfologik moslanishi 
noto’g’ri ko’rsatilhan javobni toping. 
1) barglarning buralgan bo‘lishi-shovul, 2) barglarning 
qirqilgan bo‘lishi –palma, 3) mayda qipiqsimon shaklda 
bo‘lishi-archa, 4) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 5) o‘t 
o‘simliklar yostiqsimon shaklda adir o‘simliklari, 6) bo‘yi 
past bo‘lishi-qarag’ay, 7) Barglarning rangi,
A) 3,7,2 
B) 5,6,7 C) 1,6,5 D) 4,5,6 
46. Sukkulentlarga hos bo’lgan javobni toping. 
1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) 
suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi 
yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va 
kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) 
saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur 
joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar 
mavjud 
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7 
47. Sukkulentlarga hos bo’lgan javobni toping. 
1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) 
suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi 
yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va 
kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) 
saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur 
joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar 
mavjud 
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7 
48. Sklerofitlarga hos bo’lgan javobni toping. 
1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) 
suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi 
yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va 
kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) 
saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar 
mavjud 
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7 
49. Gigrofitlarga hos bo’lgan javobni toping. 
1) sholi, shakarqamish misol bo’ladi, 2) poyalarida 
aerenximiya mavjud, 3) ildiz tizimi kuchsiz, ildiz tukchalari 
rivojlanmagan, 4) boshqa ekologik guruhlariga nisbatan 
keng tarqalgan, 5) og‘izchalar doim ochiq bo‘ladi, 6) 
transpiratsiya kuchli bo‘ladi 
A) 1,2,3,4 B) barcha javoblar to’g’ri 
C) faqat 4 hato D) 5,6,2 
50. Noto’g’ri javobni toping. 
A) O’txo’r hayvonlarning oziq aloqalari «yirtqich – o‘lja» 
munosabatiga juda o‘xshash 
B) kana va bit doimiy parazitlar hisoblanadi 
C) Amensalizm-bu munosabatda bir turning faoliyati 
ikkinchi turga salbiy ta’sir ko‘rsatadi 
D) papulyatsiyalar aro raqobat rus biologi G. F. Gauze 
(1932) tomonidan yaxshi o‘rganilgan 
51. Protokooperatsiyaga hos javoblarni top. 
1) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya 
bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi, 2) birgalikda yashaydigan 
organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, 3) 
tasqara esa sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanadi, 4) 
(++), 5) Xivchinlilar va termitlar munosabati, 6) (+0), 7) 
yopishqoq baliqning orqa suzgichi so‘rg‘ichlarga aylangan 
bo‘lib, baliq ular yordamida akula tanasiga yopishib oladi, 8) 
aktiniya «zohid» , 9) asalarilarni o’simlilarni changlatishi 
A) 8,4,9 
B) 2,3,6 C) 1,2,3 D) 4,9,5 
52. Kammensalizmga hos javobni toping. 
1) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya 
bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi, 2) birgalikda yashaydigan 
organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, 3) 
tasqara esa sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanadi, 4) 
(++), 5) Xivchinlilar va termitlar munosabati, 6) (+0), 7) 
yopishqoq baliqning orqa suzgichi so‘rg‘ichlarga aylangan 
bo‘lib, baliq ular yordamida akula tanasiga yopishib oladi, 8) 
aktiniya «zohid» , 9) asalarilarni o’simlilarni changlatishi 
A) 8,4,9 
B) 2,3,6 C) 1,3,6 D) 4,9,5 
53. Olabug’a uchun hos bo’lgan javobni toping. 
1) paykoloterm, 
2)
nerv sistemasiga, 3) Lamark fikricha 
tashqi muhit ta’sirida bevosita o’zgaradi, 
4)
(+-) 
munasabatga ega, 5) Devon davrida kelib chiqqan, 6) ikki 
pallali molluskaning mantiya bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yadi, 
A) 2,4,5 B) 1,3 C) 6,4,2 D) 1,24 
54. Kannibalizmga hos bo’lgan javobni toping. 
1) har hil turlar orasida kuzatiladi, 2) (- -) munosabat shakli, 
3) bir tur doirasida kuzatiladi,
4) balxash olabug‘a balig‘I o’z tuxumlarini yeb qo’yishi, 5) 
qoraqurtning urg‘ochilari urug‘langandan so‘ng erkaklarini 
yeb qo‘yishi, 6) (+ -) o’zaro munosabat shakli 
A) 3,4,5 B) 3,5,6 C) 4,5,6 D) 2,3,5 
55. gorchak uchun hos bo’lgan javobni toping. 
1)
56. Suv yo‘qotishga fiziologik chidamlilikka hos bo’lgan 
javobni toping. 
A) Noqulay davrni ildizpoya va tuganak, piyozbosh 
ko‘rinishida o‘tkazish 
B) Tana massasining ancha qismini yo‘qotish va suv 
mavjudligida uni tez tiklash
C) Ayirish mahsulotlarining maksimal darajada suvsizlanishi 
D) Suv tanqis davrni uyqu holatida o‘tkazish 
57. Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi 
kuzatiladigan o’simliklarga hos javobni toping. 
A) Ular suvni zaxirada saqlab turolmaydi 
B) ildizi yerga chuqur kirib boradi 
C) barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi
D) Barglardagi barg og‘izchalari kam 
58. G. F. Gauze tomonidan o’tkazilgan tajribasi uchun hos 
javobni toping. 
1) bir turga kiruvchi ikki hil infuzoriyada olib bordi, 2) 
birinchi tur raqobatbardosh tur, 3) ikkinchi tur kam 
raqobatbardosh tur, 4) bir hil oziq bilan oziqlanadigan ikki 
hil tur, 5) bir biriga bevosita ta’sir ko’rsatmaydi, 6) dastlab 
ikki turning soni avvaliga o‘sib boradi ,
7) (- -) munosabat hisoblanadi 
A) 1,2,3 B) 1,7,2 C) 4,5,6 D) 3,7,4 
59. Noto’g’ri javobni toping. 
A) Agar birgalikda yashayotgan turlarning ekologik 
ehtiyojlari turlicha bo‘lsa, ular o‘rtasida raqobat 
kuzatilmaydi 
B) Zaburug’lar suv o’tlar ichida yashashi natijasida 
Lishayniklar kelib chiqadi 
C) Mutualizm aktiniya «zohid» qisqich- baqasini yirtqich 
baliqlardan himoya qiladi, u esa aktiniyalarning tarqalishini 
ta’minlaydi 
D) B,C
60. Qaysi o‘simliklar va hayvonlar jamoalariga katta ta’sir 
ko‘rsatadi. 
A) balandlik
B) qiyalikning tikligi
C) qiyalikning ekspozitsiyasi 
D) relyefi 
61. edafik omillarga hos javobni toping.
1) tuproq hosil bo’lishining geologik omillariga relyef, tog‘ 
jinslari misol bo’ladi 2) yer qobig’ining abiogen va biogen 
ta’sirida hosil bo’ladi, 3) V.V. Dokuchayev asos solgan, 4) 
tirik organizmlar hosil bo’lishidan avval tuproq bo’lmagan, 
5) tuproqni yoshini aniqlash mumkin, 6) melioratsiyasi- 
rivojlanishi qonuniyatlarini o’rganadi, 7) insonning xo‘jalik 
faoliyati tuproq hosil qiluvchi omil hisoblamaydi, 8) Yashil 
o‘simliklar tuproqni yangi organik birikmalar bilan boyitib 
boradi 
A) 2,4,5 B) 1,8,5 C) 2,6,3 D) 4,8,7 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
62. O’simliklardagi suv tanqisligiga moslanishlar to’g’ri 
berilgan javobni toping. 1) machin mevasining suv 
yuqtirmaydigan qobiqqa ega bo’lishi; 2) alp o’simliklarida 
bargning so’liganligi; 3) qorabaroqning sho’rlangan 
tuproqda o’sishi; 4) sershox qirqbo’g’im sporofilining 
boshoqda halqa hosil qilib joylashganligi; 5) plaunlarda 
suvni ko’p yo’qotganda ham hayot faoliyatini saqlanishi; 6) 
otquloqda barg sathining katta bo’lishi; 7) zuhrasoch 
anteridiysida ko’p xivchinli spermatozoidni yetilishi; 8) 
sigirquyruqda bargning qalin tuklar bilan qoplanganligi; 9) 
yaltirboshda vegetatsiya davrining qisqa bo’lishi. 
A) 1, 3, 7, 9 B) 2, 3, 4, 6
С) 1, 4, 7, 8
D) 2, 5, 8, 9 
63. To’g’ri javobni toping. 
A) Barglardagi barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq 
bo‘ladigan o’simliklar ,,nasos’’ osimliklar hisoblanadi 
B) Biokimyoviy moslanishlar issiqlik ajralish darajasining 
o‘zgarishi bilan bog‘liq, organizmning markaziy nerv 
sistemasi tomonidan reflektor tarzda boshqariladi 
C) barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi- ignabargli 
o’simliklar va sklerofitlarda
D) Gigrofitlar boshqa ekologik guruhlariga nisbatan keng 
tarqalgan 
64. suv va quruqlik muhitida yashaydigan hayvonlar 
uchrovchi umurtqalilar sinflarini toping 
A) Amfibiya,reptiliya,qushlar 
B) sutemizuvchi,reptiliya,amfibiya 
C) barcha umurtqalilar sinfida mavjud 
D) A,B 
65. Hayvonlarda suv rejimiga bog‘liq holda moslanishning 
noto’g’risini toping 
A) Morfologik moslanishlar hayvon organizmida suvni 
saqlashga qaratilgan moslanishlar hisoblanadi 
B) Qushlar, sutemizuvchilar suv ichadi, suvda hamda 
quruqlikda yashovchi hayvonlar esa terisi orqali shimadi 
C) Baqachanoqning chig‘anoqi suvni saqlashga qatatilgan 
bo‘ladi 
D) hayvonlar tomonidan suvni qidirib topishga 
yo‘naltirilgan moslanish etiologic moslanish 
66. Mutualizm uchun hos javoblarni toping. 
1) majburiy munosabat turi, 2) o‘zaro manfaatli, 3) har doim 
ikki tomon uchun manfatli, 4) lishaynik misol boladi, 5) 
aktiniya «zohid» qisqichbaqasi misol bo’laolmaydi, 6) 
qalpoqchali zamburug‘lar va yuksak o‘simliklar misol 
bo’ladi, 7) Termitlar va bir hujayrali kipriklilar misol 
bo’ladi,
A) 1,2,3,4 B) barchasi to’g’ri
C) 4,3,5,6,7 D) 2,1,3,6,5,4
67. O’simlik+Zamburug’ munosabati uchun umumiy 
javobni toping. 
A) Zamburug’ uchun o’simlik yashash muhiti hisoblanadi 
B) uglevodni o’zlashtiradi 
C) suv va mineral tuzni o’zlashtiradi 
D) B va C 
68. Zarar berish orqali hech qanday foyada olmaydigan 
munosabat turini aniqlang 
1) yorug’sevar o’t va daraxt munosabati, 2) yopishqoq baliq 
aqula munosabati, 3) ikki infuzoriya o’zoro munosabati, 4) 
mog’or va bakteriya munosabati,
A) 1,2 B) 1,3,4 C) barchasi to’g’ri D) 1,4,2 
69. saprofit bakteriyalar va o‘simliklar o‘rtasidagi 
munosabat to’g’ri ifodalangan javobni toping. 
A) Kammensalizmning bir turi
B) Protokooperatsiyaninng bir turi 
C) Amensalizmning bir turi 
D) Neytraliz 
70. sinoykiya uchun hos javobni toping. 
1) (+ -) 2) hamsoyalikni bir turi, 3) o’zora kammensalizm 
munosabat, 4) (+ 0), 5) gorchak baliq ikki pallali molluska , 
6) orxideya va yo‘sinlarni o’zoro munosabati misol bo’ladi, 
7) Odamning yo‘g‘on ichagida yashovchi bakteriyalar misol 
bo’la olmaydi 
A) 1,7,3 B) 3,7,5 C) 5,6,7 D) 2,4,6 
71. (– –) shu belgiga hos bo’lgan husuiyatni toping. 
1) tur ichida va turlar aro bo’ladi 
2) kannibalizm misol bo’la oladi 
3) Parazitizm kiradi 
4) yirtqichlik misol bo’la olmaydi,
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2 D) 1 
72. Termitlar haqida to’g’ri javobni toping. 
A) Termitlar ichagida karbogidrazalar uchramaydi 
B) hujayra qobig’li organiz bilan hujayra qobig’siz 
organizmning o’zaro simbioz munosabati 
C) infuzoriyalar uchun termit yashash muhiti hisoblanadi 
D) Termitlar sodda hayvonsiz ochlikdan nobud bo‘ladi 
73. Dukkakli o’simliklar + tuganak bakteriyalar uchun hos 
to’g’ri javobni toping. 
1) ikkita avtatrof organizmni o’zoro munosabat turi 
2) ikkita hujayra qobuqli organizmlarning o’zoro 
munosabati 
3) tuganak bakteriyalar azotni amiakka fiksatsalaydi 
4) o’zi uchun kerak aminokislatani o’zlari mustaqil sintezlay 
oladigan ikkita organizmning o’zoro munosabati 
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2 D) 1 
74. Epifit o’simliklarning kelib chuqish munosabati to’g’ri 
keltirilgan javobni toping 
1) Tur ichidagi munosabat turi 
2) Ayrim baliqlar meduzalarning paypaslagichlari orasiga 
yashirinib olishi bilan bir 
3) parazitizm natijasida vujudga kelgan 
4) Simbioz natijasida vujudga kelgan organizmning yana bir 
simbioz ko’rinishi
A) 4,3,2,1 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4 
75. Quyida berilgan moslanishlarning qaysilari suv 
bug’lanish kamaytiruvchi omil hisoblanadi?
1) transpiratsiyaning va ter ajralishining kamayishi; 2) keng 
yuzali ildiz sistemasining mavjudligi; 3) nafas teshiklarning 
klapanlar bilan bekilishi; 4) barglarning 

---

https://t.me/Yazdanov_biologiya
 
so’liganligi; 5) pillaga o’ralib uyquga ketish; 6) barglarning 
tikanga aylanishi; 7) barg yuzasining kengayishi. 
A) 2, 3, 5, 6 В) 1, 4, 5, 7
С) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 5, 7 
76. Hayvonlardagi suv tanqisligiga moslanishlar 
ko’rsatilmagan javobni toping. 1) termitlarni yerosti 
suvigacha yo’l ochishi; 2) gambuziya tuxumining suvda 
urug’lanishi; 3) tog’g’ozlari barmoqlarining orasida parda 
bo’lishi; 4) gekkonlarni kunduzi devor 
yorig’iga yashirinib yotishi; 5) dengiz masxarabozining 
o’simliklarga o’xshashligi; 6) kvaksha itbalig’ining 
rivojlanishi; 7) hasharotlarda nafas teshiklarining klapanlar 
bilan bekilishi; 8) tuya urkachida yog’ to’planishi; 9) manta 
tanasining suyri shaklda bo’lishi. 
A) 1, 4, 9 B) 2, 4, 5, 8
C) 2, 3, 5, 9 D) 1, 7, 8 
77. Noqulay sharoitlarda organizmlaming hayot 
faoliyatining juda sekinlashishi yoki to'xtash jarayoniga 
nima deyiladi?
A) antibioz B) anabioz
C) simbioz D) biogeosenoz
78. tabiatda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir hududda 
ko‘plab turlarning yashashi va yashash muhitidan hamda 
resurslardan to‘liqroq foydalanishga imkon beradigan 
munosabat turlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping. 
1) tasqara sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanishi, 2) 
yopishqoq baliqning so’rg’ichlari yordamida akula tanasiga 
yopishib oladi, 3) yirtquchlik munosabati, 4) kankurensiya, 
5) kammensalizm, 6) amensalizm, 7) Odamning yo‘g‘on 
ichagida yashovchi bakteriyalar odamga ziyon yoki foyda 
yetkazmagan holda hazm bo‘lmagan ovqat qoldiqlari bilan 
oziqlanishi, 8) epifit o‘simliklar,
A) 1,2,5,7 B) 3,4,6 C) 8,4,3,2 D) 1,2,3,4,5,6,7 
79. Transpiratsiya nima?
A) o'simliklarda suvning shimilishi
B) o'simliklarda shimilgan suvning o'zlashtirilishi 
C) o'simliklardan suv bug'lanishi
D) organizmlarda suvning parchalanishi 
80. Noto’g’ri javobni toping. 
A) lishayniklar tanasidagi suv miqdorining kamayishi 
natijasida uzoq muddat anabioz holatiga o‘tadi. 
B) Gomayaterm organizmlar kelib chiqqan era 175 mln yil 
davom etgan 
C) Tirik organizmlarning Yer shari bo‘ylab tarqalishida, 
ularning xulq-atvori, xatti- harakatlarining namoyon 
bo‘lishida edafik omil katta rol o‘ynaydi 
D) Dengizdagi minimal harorat +3 C
81. Tirik organizmlar hujayrasidagi suvga