>Tsukerman indeksi; >GMT (Grilli, Maskiandaro va Tabellinilar omonidan asos solingan) indeksi; > Eyffinger-Shaling indeksi. Tsukerman indeksi mustaqillikni tavsiflovchi 4 ta guruhga bolingan 16 ta ko'rsatkichlami o'zida muj assamlashtiradi. 1. Kadrlar siyosatini mustaqilligi; 2. Pul-kredit siyosatini ishlab chiqish; 3. Uning maqsadlari va davlat byudjetini moliyalashtirishni chegaralash. Har bir 16 ta ko'rsatkich 0 dan 1 gacha belgilanishi mumkin. GMT indeksi 2 qismdan iborat bolib, MBning siyosiy va iqtisodiy mustaqilliligini belgilaydi. Har bir qism o'zida indekslami aks ettirib faqat 2 ta ko'rsatkich bilan belgilanadi. Hozirgi vaqtda GMT indeksi MBning mustaqililigini baholash uchun ko'plab ishlatilayotgan indeksdir, chunki uni hisoblash uchun etarli malumotlami olish mumkin boladi GMT indeksi bo'yicha Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi 8 ta mezon bo'yicha baholanadi: 1. Markaziy bank rahbari Hukumatning aralashuvisiz tayinlanadi. 2. Markaziy bank rahbari 5 yildan ortiq muddatga tayinlanadi. 3. Markaziy bank Boshqaruvchilar kengashi a’zolari Hukumatning ishtirokisiz tayinlanadi. 4. Markaziy bank Boshqaruvchilar kengashi bankni 5 yildan ortiq boshqaradi. 5. Markaziy bank Boshqaruvchilar kengashida
