1(104)-192/2016 Сурят

Ишин фактики щаллары вя щцгуги мясяляляр:    

 

         Мящкямя  коллеэийасы  гейд  едир  ки,  биринъи  инстансийа  мящкямяси  Баьыров 

Мящяммяд  Йусиф  оьлунун  Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят  Мяъяллясинин  179.3.2, 

308.2  вя  313-ъц  маддяляри  иля  нязярдя  тутулан  ъинайят  ямялини  тюрятмясини  мящкямя 

истинтагы  заманы  юзцнцн  ифадяси,  зярярчякмиш  шяхсин  нцмайяндяляринин  вя  шащидлярин 

ифадяляри  иля  йанашы  ъинайят  ишиндя  олан  вя  мящкямя  иъласында  тятгиг  едилян  сянядлярля 

сцбута  йетирилдийи  гянаятиня  эялмиш  вя  ъяза  тяйининдя  Азярбайъан  Республикасынын 

Ъинайят Мяъяллясинин 8.1, 41.2 вя 58.3-ъц маддяляринин тялябини рящбяр тутмушдур.          

    Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят-Просессуал  Мяъяллясинин  397.1-ъи  маддясиня 

ясасян аpellyasiya instansiyası məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən işin 

faktiki  hallarının  müəyyən  edilməsinin,  habelə  cinayət  qanununun  və  bu  Məcəllənin 

normalarının tətbiq edilməsinin düzgünlüyünü yoxlayır.                                         

    Щямин  Мяъяллясинин  397.2-ъи  маддясинин  тялябиня  эюря  бirinci  instansiya 

məhkəməsi  tərəfindən  müəyyən  edilmiş  faktiki  hallar  apellyasiya  instansiyası 

məhkəməsi  tərəfindən  yalnız  apellyasiya  şikayətinin  və  ya  apellyasiya  protestinin 

hüdudlarında yoxlanılır. Birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən cinayət qanununa və 

bu  Məcəllənin  normalarına  riayət  edilməsi  apellyasiya  instansiyası  məhkəməsi 

tərəfindən  apellyasiya  şikayətinin  və  ya  apellyasiya  protestinin  dəlillərindən  asılı 

olmayaraq yoxlanılır.     

     Гейд  олунан  маддялярин  мащиййятиня  эюря  апеллйасийа  инстансийа  мящкямяси 

биринъи  инстансийа  мящкямяси  тяряфиндян  ишин  фактики  щалларынын  мцяййян  едилмясини 

апеллйасийа мцриъиятинин щцдудларында, ъинайят вя ъинайят просессуал ганунвериъилийинин 

нормаларына  риайят  едилмясини  щяр  бир  щалда,  о  ъцмлядян  апеллйасийа  шикайяти  вя  йа 

апеллйасийа протестинин дялилляриндя бу барядя тяляб иряли сцрцлмядикдя дя йохлайыр.                                                                                                 

Йухарыда  эюстярилян  ганунвериъилийин  тялябляри  бахымындан  Эянъя  Апеллйасийа 

Мящкямясинин  Ъинайят  Коллеэийасы  ъинайят  ишинин  материалларыны  там  вя  щяртяряфли 

арашдырыб, апеллйасийа шикайятинин дялиллярини мцзакиря едяряк, апеллйасийа шикайятляринин 

тямин олунмасына даир мящкумун вя  онун мцдафиячисинин, апеллйасийа шикайятляринин 

тямин  олунмамасына  даир  дювлят  иттищамчысынын  чыхышларыны  динляйяряк  щесаб  едир  ки, 

апеллйасийа  шикайятляри  тямин  олунмамалы,  биринъи  инстансийа  мящкямясинин  щюкмц 

Баьыров Мящяммяд Йусиф оьлуна аид щиссядя дяйишдирилмялидир.    

  

       

   Апеллйасийа шикайятляриндя сюзц эедян ъинайят ямялляринин М.Баьыров тяряфиндян 

тюрядилмямяси гейд едилмиш вя онун ямялиндя ъинайят тяркиби олмадыьындан барясиндя 

бяраят щюкмцнцн чыхарылмасы хащиш едилмишдир.  

          Бунанла  ялагядар  мящкямя  коллеэийасы  гейд  едир  ки,  ЪПМ-нин  42.1-ъи 

маддясиня  ясасян  мəhkəmə  baxışı  nəticəsində  təqsirləndirilən  şəxsə  qarşı  irəli 

sürülmüş  cinayətin  törədilməsində  onun  təqsirsizliyini  təsdiq  edən  bəraət  hökmü 

aşağıdakı hallarda çıxarılır: 

    - cinayət hadisəsi olmadıqda; (ЪПМ-нин 42.1.1) 

    -əməldə cinayət tərkibi olmadıqda; (ЪПМ-нин 42.1.2) 

    - cinayətin törədilməsinə aidiyyəti olmadıqda; (ЪПМ-нин 42.1.3) 

 

40

    -  təqsirliliyi  sübuta  yetirilmədikdə;  (ЪПМ-нин 42.1.4) 

        Щямин  Мяъяллянин  42.2-ъи  маддясиня  ясасян  бəraət  hökmü  aşağıdakı  hallarda 

çıxarılır: 

     - bu Məcəllənin 42.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əsaslara görə hadisənin baş 

verməməsi  sübut  olunduqda  və  ya  baş  vermiş  hadisədə  cinayət  hadisəsi  sübut 

olunmadıqda; 

      -bu  Məcəllənin  42.1.2-ci  maddəsində  nəzərdə  tutulmuş  əsaslara  görə 

təqsirləndirilən şəxsin əməlində cinayət tərkibi yoxdursa və ya əməlin cinayət olmasını 

aradan qaldıran hallar mövcuddursa; 

     -  bu  Məcəllənin  42.1.3-cü  maddəsində  nəzərdə  tutulmuş  əsaslara  görə  şəxsin 

təqsirləndirildiyi  cinayətin  törədilməsinə  aidiyyəti  olmaması  sübut  edildikdə  və  ya 

onun həmin əmələ aidiyyəti sübut edilmədikdə; 

      -  bu  Məcəllənin  42.1.4-cü  maddəsində  nəzərdə  tutulmuş  əsaslara  görə  şəxsin 

təqsirliliyini  təsdiq  edən  kifayət  qədər  sübutlar  toplanılmadıqda  və  ya  toplanmış 

sübutlar onun təqsirsizliyini təsdiq etdikdə.  

Лакин,  йухарыда  эюстярилян  щалларын  щеч  бири  М.Баьыровун  щярякятляриндя 

мцшащидя  едилмямишдир.  Яксиня  о,  qabaqcadan  əlbir  olan  bir  qrup  şəxslə,  öz  qulluq 

mövqeyindən  istifadə  etməklə  ona  etibar  edilmiş  külli  miqdarda  özgə  əmlakını 

mənimsəməklə  talamış,  tamah  niyyətilə  rəsmi  sənədlərə  bilə-bilə  yalan  məlumatları 

daxil etməklə vəzifə saxtakarlığı törətmiş, xidməti vəzifələrinin icrası  ilə əlaqədar özü 

və  üçüncü  şəxslər  üçün  qanunsuz  üstünlük  əldə  etmək  məqsədi  ilə  öz  qulluq 

səlahiyyətlərindən  qulluq  mənafeyinə  qəsdən  zidd  olaraq  istifadə  edib  hüquqi  şəxsin 

hüquqlarına və qanuni mənafeyinə, eləcə  də, dövlətin qanunla qorunan  mənafelərinə 

mühüm zərər vurmuşдур. 

           Мящкямя  коллеэийасы  гейд  едир  ки,  йухарыда  гейд  олунан  ямяллярин  Баьыров 

Мящяммяд  Йусиф  оьлу  тяряфиндян  тюрядилмяси  юзцнцн  ибтидаи  истинтаг  вя  биринъи 

инстансийа  мящкямяси  заманы  вердийи  ифадяляри  иля  йанашы  зярярчякмиш  шяхсин 

нцмайяндяляринин  вя  шащидлярин  ифадяляри, сянядляр  вя  иш  цзря  ибтидаи  арашдырма  органы 

тяряфиндян  гануни  цсулларла  топланмыш,  мящкямя  тяряфиндян  арашдырылараг  щцгуги 

гиймят верилмиш диэяр сцбутларын мяъмусу иля там sübuta yetirilmişdir.   

Odur  ki,  М.Баьыровун  щямин  cinayəti  törətməсi  sübuta  yetirildiyindən  onун 

ямялиндя  ъинайят  тяркибинин  олмамасы  иля  əlaqədar  апеллйасийа  шикайятиндя  эюстярилян 

dəlillər tam əsassız və özünü müdafiə xarakteri daşıdığından qəbul edilməməlidir.   

          Биринъи  инстансийа  мящкямяси  йухарыда  эюстярилян  щаллары  мцяййян  едяркян 

конкрет  сцбутлара  ясасланмышдыр  вя  щямин  сцбутларын  мютябярлилийини  шцбщя  алтына 

алмаьа  щеч  бир  щцгуги  ясас  йохдур.  Диэяр  тяряфдян  биринъи  инстаснийа  мящкямяси 

сцбутларын арашдырылмасында щяр щансы бир ганун позунтусуна йол вермямиш, щямчинин 

щяр  щансы  бир  сцбутун  тядгигиндян  ясассыз  имтина  етмямиш,  йекун  мящкямя  гярары 

гябул  едиляркян  йолверилмяз  сцбутлардан  истифадя  олунмамыш,  арашдырылмыш  сцбутлара 

ЪПМ-нин  тялябляриня  мцвафиг  олараг  онларын  мянсубиййяти,  мцмкцнлцйц  вя 

мютябярлилийи цзря гиймят вермишдир.  

            

Мящкямя  коллеэийасы  тягсирляндирилян  шяхсин  ямялиня  даир  биринъи  инстансийа 

мящкямясинин  иш  материалларына,  о  ъцмлядян  сцбутларын  мяъмусуна  вя  ишин  фактики 

щалларына  там  уйьун  олмасыны,  М.Баьыровун  тягсири  мцяййянляшдириляркян  сцбутларын 

ЪМ-нин  143-146-ъы  маддяляриня  уйьун  уйьун  шякилдя  гиймятляндирилмясини  нязяря 

алараг эялдийи нятиъяни ясаслы щесаб едир.  

         

 

41

 

        Беляликля  дя,  апеллйасийа  шикайятляриндя  эюстярилян  дялилляр  иш  материалларында  олан 

сцбутларла там тякзиб едилдийиндян ясаслы щесаб едиляряк тямин олуна билмяз.  

       Бунунла  йанашы  мящкямя  коллеэийасы  ишдя  олан  йцнэцлляшдириъи  щалларын  нязяря 

алынмасы фонунда биринъи инстансийа мящкямяси тяряфиндян М.Баьырова тяйин олунмуш 

азадлыгдан мящруметмя ъязасынын бир гядяр сярт олмасы гянаятиня эялир.           

          Беля  ки,  ишдяки  мялумата  ясасян  М.Баьыров  ilk  dəfə  olaraq  cinayət  ямяли 

törətmишдир,  Kəlbəcər  rayonundan  məcburi  köçkünдцр,  йашайыш  йери  цзря  müsbət 

xarakterizə  olunур,  Kəlbəcər  rayon  üzrə  Maliyyə  şöbəsinin  cinayət  nəticəsində 

vurulmuş  ziyanın  tam  ödənilməsi  ilə  bağlı  heç  bir  şikayəti  йохдур,  ямялиндя  ъязасын 

аьырлашдыран щаллар мцяййян едилмямишдир.   

           

Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят  Мяъяллясинин  179.3.2-ъи  маддясиня  ясасян 

мənimsəmə və ya israf etmə, yəni təqsirkara etibar edilmiş özgə əmlakını talama кцлли 

мигдарда тюрядилдикдя йедди ildən он ики ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə 

cəzalandırılır. 

    

Щямин  Мяъяллянин  308.2-ъи  маддясиня  ясасян  вəzifə  səlahiyyətlərindən  sui-

istifadə,  yəni  vəzifəli  şəxsin  xidməti  vəzifələrinin  icrası  ilə  əlaqədar  özü  və  ya  üçüncü 

şəxslər  üçün  qanunsuz  üstünlük  əldə  etmək  məqsədilə  öz  qulluq  səlahiyyətlərindən 

qulluq  mənafeyinə  qəsdən  zidd  olaraq  istifadə  etməsi  və  ya  qulluq  mənafeyi  tələb 

etdiyi  halda  istifadə  etməməsi  fiziki  və  ya  hüquqi  şəxslərin  hüquqlarına  və  qanuni 

mənafelərinə, yaxud cəmiyyətin və ya dövlətin qanunla qorunan mənafelərinə mühüm 

zərər vurараг ağır nəticələrə səbəb olduqda  üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma 

və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə üç ildən səkkiz 

ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılıр. 

       Мящкямя  коллеэийасы  тюрядилмиш  ъинайятин  характери,  иътимаи  тящлцкялилик  дяряъяси, 

тягсиркарын  шяхсийяти,  ишдя  олан  йцнэцлляшдириъи  щаллар  нязяря  алынмагла  тяйин  олунмуш 

ъязанын бир гядяр сярт олмасы гянаятиня эялир.   

        Щалбуки, ъяза ЪМ-нин 41.2-ъи маддясинин тялябиня ясасян sosial ədalətin bərpası, 

məhkumun  islah  edilməsi  və  həm  məhkumlar,  həm  də  başqa  şəxslər  tərəfindən  yeni 

cinayətlərin törədilməsinin qarşısını almaq məqsədi ilə tətbiq edilir.  

         Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят  Мяъяллясинин  59.2-ъи  маддясиня  ясасян  ъəza 

təyin  edilərkən  bu  Məcəllənin  59.1.1-59.1.10-cu  maddələrində  göstərilməmiş  başqa 

hallar da cəzanı yüngülləşdirən hal qismində nəzərə alına bilər.  

          Мящкямя коллеэийасы ишдя олан йцнэцлляшдириъи щаллары нязяря алыб мящкума тяйин 

олунмуш  азадлыгдан  мящруметмя  ъязасынын  ашаьы  ендирилмясини  зярури  щесаб  едир  вя 

щямчинин  ъяза  тяйин  едяркян  тяйин  олунмуш  ъязанын  онун  аилясинин  щяйат  шяраитиня 

тясирини дя нязяря алыр.  

           Одур  ки,  мящкямя  коллеэийасы  мящкямянин  щюкмц  иля  М.Баьырова  тягсирли 

билиндийи  ЪМ-нин  179.3.2-ci  maddəsi  ilə  тяйин  олунмуш  азадлыгдан  мящруметмя 

ъязасынын  6  ай,  ЪМ-нин  308.2-ci  maddəsi  ilə  тяйин  едилмиш  азадлыгдан  мящруметмя 

ъязасынын 6 ай азалдылмасыны мягсядямцвафиг щесаб едир.    

        «Мящкямяляр  тяряфиндян  ъинайят  ъязаларынын  тяйин  едилмяси  тяърцбяси  щаггында» 

Азярбайъан  Республикасы  Али  Мящкямяси  Пленумунун  25  ийун  2003-ъц  ил  тарихли,  4 

сайлы  Гярарынын  1-ъи  бяндинин  тялябиня  эюря  мəhkəmələrə  izah  edilмишдир  ki,  hər  bir 

konkret  halda  təqsirləndirilən  şəxslərə  cəzaların  təyin  edilməsinə  fərdi  yanaşılmalı, 

cinayət qanununun vəzifələri və cəzanın məqsədindən bəhs edən Cinayət Məcəlləsinin 

2 və 41-ci maddələrinin müddəalarının həyata keçirilməsini sözsüz təmin etməlidirlər.    

 

42

     Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят  Мяъяллясинин  46-ъы  маддясиня  ясасян 

мüəyyən  vəzifə  tutma  və  ya  müəyyən  fəaliyyətlə  məşğul  olma  hüququndan  məhrum 

etmə  dövlət  orqanlarında,  yerli  özünüidarə  orqanlarında  konkret  vəzifə  tutmağın  və 

ya  konkret  peşə  və  ya  digər  fəaliyyətlə  məşğul  olmağın  qadağan  edilməsindən 

ibarətdir. Bu cəza növü əsas cəza kimi bir ildən beş ilədək müddətə, əlavə cəza kimi isə 

bir ildən üç ilədək müddətə təyin edilir. 

         М.Баьыровун  иттищам  олундуьу  маддянин  санксийасында  ялавя  ъяза  кими 

müəyyən  vəzifə  tutma  və  ya  müəyyən  fəaliyyətlə  məşğul  olma  hüququndan  мящрум 

едилмя  ъязасы  нязярдя  тутулдуьундан  мящкямя  коллеэийасы  ъинайятин  характерини  вя 

иътимаи  тящлцкялилик  дяряъясини,  ейни  заманда  тюрядилмиш  ямялин  аьыр  нятиъяляря  сябяб 

олмасыны  нязяря  алараг  биринъи  инстансийа  мящкямяси  тяряфиндян  ялавя  ъязанын  дцзэцн 

тятбиг олунмасы гянаятиня эялир.    

          Азярбайъан Республикасы Ъинайят  Мяъяллясинин 8.1-ъи маддясиня ясасян ъинайят 

тюрятмиш шяхс щаггында тятбиг едилян ъяза ядалятли олмалыдыр, йяни ъинайятин характериня 

вя  иътимаи  тящлцкялилик  дяряъясиня,  онун  тюрядилмяси  щалларына  вя  ъинайят  тюрятмякдя 

тягсирли билинян шяхсин шяхсиййятиня уйьун олмалыдыр.  

          Эюстярилян  Мяъяллянин  58.3-ъц  маддясиня ясасян  ъəza  təyin  edilərkən  törədilmiş 

cinayətin  xarakteri  və  ictimai  təhlükəlilik  dərəcəsi,  təqsirkarın  şəxsiyyəti,  o  cümlədən 

cəzanı yüngülləşdirən və ağırlaşdıran hallar, habelə təyin olunmuş cəzanın şəxsin islah 

olunmasına və onun ailəsinin həyat şəraitinə təsiri nəzərə alınır.   

         Беляликля коллеэийа йухарыда садаланан ганунвериъилийин тяляблярини нязяря алараг 

Эянъя  Аьыр  Ъинайятляр  Мящкямясинин  11  апрел  2016-ъы  ил  тарихли,  1(088)-17/2016  сайлы 

щюкмцнц  М.Баьырова  аид  щиссядя  тюрядилмиш  ъинайятин  сцбута  йетирилмяси  вя 

мящкумун  ямялинин  щцгуги  тювсифи  щиссясиндя  ясаслы,  мящкума  тяйин  едилмиш  ясас 

ъязанын  юз  сяртлийиня  эюря  ъинайятин  аьырлыьына  вя  мящкумун  шяхсиййятиня  уйьун 

олмамасы  гянаятиня  эяляряк  апеллйасийа  шикайятляринин  тямин  едилмямясини,  щюкмцн 

дяйишдириляряк 

мящкума 

тяйин 

едилмиш 

ясас 

ъязанын 

ашаьы 

ендирилмясини 

мягсядямцвафиг сайыр.              

     Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят-Просессуал  Мяъяллясинин  399.1  вя  399.1.5-ъи 

маддяляриня  ясасян  təyin  edilmiş  cəzanın  cinayətin  ağırlığına  və  ya  məhkumun 

şəxsiyyətinə  uyğun  olmaması  аpellyasiya  şikayətinin  və  ya  apellyasiya  protestinin 

baxışının  nəticələri  üzrə  birinci  instansiya  məhkəməsinin  hökm  və  ya  qərarının  ləğv 

edilməsi və ya dəyişdirilməsi üçün əsasдыр.  

Азярбайъан Республикасы Ъинайят-Просессуал Мяъяллясинин 405.1.1-ъи маддясиня 

ясасян ъязанын юз сяртлийиня эюря ъинайятин аьырлыьына вя мящкумун шяхсиййятиня уйьун 

олмадыьыны щесаб едяряк тяйин едилмиш ъязаны йцнэцлляшдирдикдя апеллйасийа инстансийасы 

мящкямяси биринъи инстансийа мящкямясинин щюкмцнц дяйишдирир. 

Мящкямя  коллеэийасы  бу  нятиъяйя  эялир  ки,  аpellyasiya  шикайятляри  təmin 

edilмямяли, биринъи инстансийа мящкямясинин щюкмц Баьыров Мящяммяд Йусиф оьлуна 

аид щиссядя дяйишдирилмялидир. 

 Эюстярилянляря  ясасян  вя  Азярбайъан  Республикасы  Ъинайят-Просессуал 

Мяъяллясинин  397,  398.1.4,  407-410  вя  412-ъи  маддялярини  рящбяр  тутараг  мящкямя 

коллеэийасы 

                                         

Г Я Р А Р А  А Л Д Ы  :     

 

          Апеллйасийа шикайятляри tяmin edilмяsin.     

Эянъя Аьыр Ъинайятляр Мящкямясинин 11 апрел 2016-ъы ил тарихли, 1(088)-17/2016 

сайлы щюкмц Баьыров Мящяммяд Йусиф оьлуна аид щиссядя дяйишдирилсин.  

 

43

Мящкямянин  щюкмц  иля  Баьыров  Мящяммяд  Йусиф  оьлуна  Азярбайъан 

Республикасы Ъинайят Мяъяллясинин 179.3.2-ci maddəsi ilə тяйин едилмиш 1 (bir) il 6 (altı) 

ay müddətinə dövlət və yerli özünüidarə orqanlarında seçki və təyinetmə yolu ilə vəzifə 

tutma hüququndan məhrum edilməklə 9 (doqquz) il 6 (altı) ay müddətinə азадлыгдан 

мящруметмя  ъязасы  1  (bir)  il  6  (altı)  ay  müddətinə  dövlət  və  yerli  özünüidarə 

orqanlarında seçki və təyinetmə yolu ilə vəzifə tutma hüququndan məhrum edilməklə 

9  (doqquz)  il  мцддятиня,  Azərbaycan  Respublikası  Cinayət  Məcəlləsinin  308.2-ci 

maddəsi ilə тяйин едилмиш 2 (iki) il müddətinə dövlət və yerli özünüidarə orqanlarında 

seçki  və  təyinetmə  yolu  ilə  vəzifə  tutma  hüququndan  məhrum  edilməklə  6  (altı)  il 

müddətinə  azadlıqdan  məhrum  etmə  cəzası  2  (iki)  il  müddətinə  dövlət  və  yerli 

özünüidarə  orqanlarında  seçki  və  təyinetmə  yolu  ilə  vəzifə  tutma  hüququndan 

məhrum edilməklə 5 (беш) ил 6 (алты) ай мцддятиня ендирилсин. 

Azərbaycan  Respublikası  Cinayət  Məcəlləsinin  66.3  və  66.4-cü  maddələrinin 

tələbinə əsasən cəzaları qismən toplamaq yolu ilə цзяриндя qəti olaraq 2 (iki) il 6 (altı) 

ay müddətinə dövlət və yerli özünüidarə orqanlarında seçki və təyinetmə yolu ilə vəzifə 

tutma hüququndan məhrum edilməklə 9 (доггуз) il 6 (altı) ay müddətinə azadlıqdan 

məhrum etmə cəzası сахланылсын.  

          Щюкм  Баьыров  Мящяммяд  Йусиф  оьлуна  аид  qalan  hisсядя  dəyişdirilmədən 

saxlanılsın. 

          Йекун гярар elan olunduğu andan дярщал сонра гануни  qüvvəyə minir. 

          Йекун гərardan Azəbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 410-

cu  maddəsində  nəzərdə  tutulmuş  müddətdə  Azərbaycan  Respublikası  Ali 

Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyasına kassasiya şikayəti və ya kassasiya protesti verilə 

bilər. 

 

      Сядрлик едян, щаким:          

                  Щакимляр:        

         Ясли иля дцздцр,  

   

      Сядрлик едян, щаким:                                                          Чинэиз Мяммядов