115-guruh talabasi alimova madinaning fiziologiya fanidan mustaqil ishi

Aksеlеratsiya-tеzlashuv dеgan ma'noni anglatadi. Organizmdagi morfologik va funksional rivojlanishlarga tеgishli. Butun dunyo olimlarining aniqlashicha, kеyingi bir nеcha o’n yilliklar davomida inson organizmining rivojlanishi asta-sеkin tеzlashib bormoqda. Dastavval aksеlеratsiya bo’y o’sishiga tеgishlidir. 1930-1940 yillardagiga nisbatan hozir tug`ilayotgan bolalarning bo’yi 2-3 sm uzundir

Ko'krak qafasining perimetri (atrofi).. Hayotning birinchi yilining oxiriga kelib ko'krak qafasi atrofi o'g'il bolalar uchun o'rtacha 49 sm va qizlar uchun 48 sm. Yillar davomida ko'krak qafasining o'sishi notekis: ko'krak qafasining maksimal o'sishi (5-6 sm) 11-12 yoshli qizlarda, o'g'il bolalarda - 13-14 yoshda erishiladi. 15-16 yoshga kelib, o'g'il bolalarda ko'krak qafasining o'rtacha perimetri qizlarnikidan kattaroqdir. Qizlarda ko'krak qafasining o'sishi 16-17 yoshda, o'g'il bolalarda - 17-20 yoshda tugaydi. Kattalardagi ko'krak qafasining barqarorligi kuzatilmaydi, chunki yoshi bilan ko'krak qafasining intensiv o'sishi odatda teri osti yog 'qatlamining ko'payishi tufayli sodir bo'ladi.

• Ko'krak qafasining perimetri (atrofi).. Hayotning birinchi yilining oxiriga kelib ko'krak qafasi atrofi o'g'il bolalar uchun o'rtacha 49 sm va qizlar uchun 48 sm. Yillar davomida ko'krak qafasining o'sishi notekis: ko'krak qafasining maksimal o'sishi (5-6 sm) 11-12 yoshli qizlarda, o'g'il bolalarda - 13-14 yoshda erishiladi. 15-16 yoshga kelib, o'g'il bolalarda ko'krak qafasining o'rtacha perimetri qizlarnikidan kattaroqdir. Qizlarda ko'krak qafasining o'sishi 16-17 yoshda, o'g'il bolalarda - 17-20 yoshda tugaydi. Kattalardagi ko'krak qafasining barqarorligi kuzatilmaydi, chunki yoshi bilan ko'krak qafasining intensiv o'sishi odatda teri osti yog 'qatlamining ko'payishi tufayli sodir bo'ladi.

Tana nisbatlari. Inson tanasining nisbatlari uning alohida qismlarining o'lchamlari nisbati deb ataladi (tananing proyeksiya o'lchamlari deb ataladi). Proportionlar yoshga, jinsga qarab o'zgaradi; ular bir xil yosh va jinsdagi odamlarda ham farqlanadi. V.V.Bunak erkaklar va ayollar orasida keng tarqalgan tana nisbatlarining uchta asosiy turini ajratadi (3.14-rasm): 1. Dolixomorf - oyoq-qo'llari nisbatan uzun va tor kalta tanasi bilan; 2. Braximorf - oyoq-qo'llari nisbatan qisqa va tanasi uzun, keng; 3. Mezomorf (o'rta) - dolixomorf va braximorf tiplar orasida oraliq pozitsiyani egallaydi. 3.14-rasm. Voyaga etgan aholining nisbati turlari. Odamlar orasidagi balandlik farqi asosan pastki oyoq-qo'llarning uzunligiga bog'liq. Shuning uchun dolixomorf tip baland bo'yli odamlar uchun ko'proq, braximorf tip qisqa.

Tana turlari. Turli xil tana turlari sxemalari ishlab chiqilgan. Ulardan ba'zilari erkaklarning tana shakliga, boshqalari ayollarga, uchinchisi esa bolalarga tegishli. Erkaklarning tana turlari. V.V.Bunak erkaklarning yetti tana tipini ajratadi, ulardan uchtasi asosiylari - ko'krak, mushak va qorin bo'shlig'i hisoblanadi. Ko'krak turi(3.16-rasm, a) zaif yog 'birikishi va mushaklari, tekis ko'krak qafasi, cho'kib ketgan qorin va egilgan orqa bilan tavsiflanadi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT