IV. Metall sirtida kuzatiladigan o'zgarish (buzilish)lar turiga ko'ra:
Yaxlit (to'liq) va mahalliy korroziyalanish (1-rasm); Yaxlit korroziya o'z navbatida quyidagi turlarga bo'linadi
1-Rasm. Korroziya yemirilishlarining ko‘rinishlari:
a – umumiy tekis; b – umumiy notekis; v – dog‘; g – yara; d – nuqta; ye – yuza osti; j-kristallararo;
Bularning oqibatida har yili ishlab chiqariladigan metall va qotishmalarning 25-35% korroziya sababli yo'qotiladi. Uning taxminan 10% umuman qayta tiklanmaydi. Har yillik zarar yuqori rivojlangan mamlakatlarda quyidagini tashkil etadi: AQSHda 70 mlrd. dollar, Germaniyada 30-35 mlrd. markani, Rossiyada 140-150 mlrd. rubl. Korroziya natijasida har yili yigʻilgan va inson ishlatadigan barcha metallarning 1—1,5% i yoʻqoladi. Metallarni korroziyadan saqlash uchun baʼzi tadbirlar koʻriladi (mas, legirlovchi elementlar: xrom, nikel va boshqa qoʻshiladi).
Ko'rinib turibdiki har qanday korroziyalanish zararli bo'lib, unga qarshi kurashish azaldan fan va texnikaning asosiy vazifalaridan biri bo'lgan va ayni kunda shunday bo'lib qolmoqda.
Korroziyaga qarshi kurashish uchun:
• uning kelib chiqish sabablarini;
• mexanizmini;
• tezligi va unga ta'sir etuvchi omillarni;
• tashqi muhitning tarkibi va tabiatini;
• ingibitorlar, ularning tarkibi, xossalari kabi tushuncha va kattaliklar bilan yaqindan tanishish bilan birgalikda korroziya jarayoni ro'y berishida amal qiladigan asosiy qonuniyatlarni ham bilish zarur.
Dostları ilə paylaş: |
