17 ma'ruza. Mеtallarni payvandlash asoslari Payvandlash haqida tushuncha

2.2.Payvandlash davomida elektrodning harakatlari 
Payvandlash davomida elektrod uchta 
yo’nalishda harakatlanadi.
Birinchi harakat 
– elektrodni o’z o’qi bo’lab sekinlik bilan 
ilgarilanma harakati. Bu bilan elektrodni erishi bilan yoy doimiy 
uzunlikda 
bo’lib turadi. 
Ikkinchi harakat 
– elektrodni chok o’qi bo’ylab harakati. Bu 
harakatni tezligi tok kuchi, elektrod diametri, elektrodni erish tezligi, 
chok turi va boshqa omillar. 
Uchinchi harakat 
– elektrodni chokka tik harakati. Bu harakat 
chokning eni va chuqurligini 
ta’minlaydi. Elektrod uchining ko’ndalang 
yo’nalishdagi tebranma harakati payvand birikmaning chetlarini 
tayorlashga, material xossalariga, payvandlovchining tajribasig 
bog’liq.
Bunday tebranma harakat eni (1,5-5)d
el
ga teng 
bo’lgan chok xosil 
bo’lishiga olib keladi.

---

Elektrod uchini ko’ndalang harakatlarning traektoriyalari: 
(А, Б) - payvandlanadigan chetlari kam qizdiriladi; 
(
В,Г,Д) - payvandlanadigan chetlari me’yorda qizdiriladi;
(Е–Ж) - payvandlanadigan chetlari kuchli qizdiriladi;
(З, И) - payvandlanadigan chetlarining bittasi kuchli qizdiriladi; 
(K) 
– chok ildizi yaxshi qizdiriladi. 

---

2.3. Payvand choklar va birikmalar 
Payvand choklarning turlari 
Payvand choklar shakliga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi: 
- uchma-uchli payvand choklar; 
- burchakli payvand choklar; 
-
o’yma payvand choklar. 

---

Payvand birikmalarning turlari 
Payvandlanadigan detallarning birikish xusussiyatiga ko’ra 
payvand birikmalarning quydagi turlari ajratiladi 
- uchma uch birikmalar;
- burchakli birikmalar;
- tavr birikmalar;
- ustma-ust birikmalar; 
- toretsli birikmalar.
 

---

---

---

---