194 • Eylül 2014 • Gülhane Tıp Derg Derleme / revıew Artıcle



Yüklə 218,1 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix13.02.2017
ölçüsü218,1 Kb.
#8478

194

 

• Eylül 2014 • Gülhane Tıp Derg



Derleme / revıew Artıcle

Gülhane Tıp Derg 2014;56: 194-197

© Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2014

doi: 10.5455/gulhane.170082

Açıkel 

2014 Yılının En Büyük Salgını: Ebola Virüs Hastalığı 

*Biyoistatistik BD. /Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi/Ankara/Türkiye



Ayrı basım isteği: Cengiz Han Açıkel

Gülhane Askeri Tıp Akademisi ,

Biyoistatistik BD. Ankara, Türkiye

Mobile: 90 5425705457

E-mail: chacikel@gmail.com

Makalenin Geliş Tarihi: 24.09.2014 • Kabul Tarihi: 24.09.2014 • Çevrim İçi Basım Tarihi: 27.09.2014

ÖZET

Ebola Virüs Hastalığı (EVH), Ebola virüsünün neden olduğu, yüksek fatalite ile 

seyreden bir hastalıktır. İlk olarak 1976’da Sudan ve Kongo’daki salgınlarda izole 

edilen Ebola virüsü etkeni Filoviridae ailesinden bir RNA virüsüdür. Bugüne 

kadar birçok salgını görülen hastalığın, Mart 2014’te ilk vakaları saptanan ve Batı 

Afrika’da yoğun olarak izlenen salgını halen kontrol altına alınabilmiş değildir. 

Salgının en korkutucu yanlarından biri yüksek fatalitesidir. Mart-Eylül 2014 

döneminde Batı Afrika’dan bildirilen 5864 Ebola Virüs Hastalığı şüpheli vakada 

fatalite hızı %47,9 gerçekleşmiştir. Hastalık etkeni enfekte hayvanların kan ve 

vücut sıvıları ile temas yanı sıra, hasta kişilerin kan, vücut sıvıları ve kontamine 

ettikleri materyaller aracılığı ile olabilir. Bu özelliği nedeniyle sağlık personeline 

bulaşma veya hastane aracılığı ile yayılma çok sıktır. Tarihteki birçok salgında da 

hastane kaynaklı yayılım görülmüştür. Hastalığa yönelik spesifik tedaviler henüz 

deneme aşamasındadır ve aşı geliştirme çalışmaları sürmektedir. Mortaliteyi 

azaltmak amacıyla destek tedavileri uygulanmaktadır. Ülkemizde tanısı konulan 

EVH hastası bulunmamakla birlikte Türkiye Cumhuriyeti (TC) Sağlık Bakanlığı 

tarafından gerekli planlamalar yapılmıştır. Yayınlanan bir rehber ile tanı standartları 

bildirilmiş, Türkiye için referans laboratuvar ve iller için şüpheli vakaların sevk 

edilecekleri hastaneler belirlenmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık personelinin 

hastalık hakkında bilgilenmeleri ve karşılaşma olasılıkları olan şüpheli vakaları 

doğru değerlendirmeleri ve yönlendirmeleri önemlidir. Bu derlemede hastalığın 

temel özellikleri, 2014 salgınındaki güncel durum, hastalıkla karşılaşılması 

durumunda yapılması gerekenler ve sağlık personeli, sağlık kurumlarının alması 

gereken önlemler incelenmiştir. 



Anahtar kelimeler: Ebola virüs hastalığı, salgın

SUMMARY

The biggest outbreak of 2014: Ebola virus disease

Ebola Virus Disease (EVD), is a highly fatal disease caused by Ebola virus strains. 

Ebola first discovered in Sudan and Congo, and it is caused by infection with an 

RNA virus of the family Filoviridae. Ebola virus outbreaks detected many times 

up to now and, the recent West Africa outbreak that started in March 2014 has 

not controlled yet. The fairest specification of outbreak is its high fatality rate. 

During March-September 2014 period 5864 EVD suspected cases reported and 

fatality rate calculated as 47.9%. Infection may spread out by contact infected 

animals blood and body fluids or contact with patients blood, body fluids and 

contaminated materials. From this aspect infection among health care personnel 

and epidemics lead by hospitals was not rare. Hospital source contaminations 

were detected in many previous outbreaks. There is no specific treatment existing 

against to virus and vaccination researches are continuing. The supportive 

treatments are performing in order to decrease mortality. However, no EVD 

patients had reported yet in our country Turkish Ministry of Health have made 

necessary preparedness. Ministry of Health defined case definitions and diagnostic 

standards by publishing a guide, and the reference laboratory for Turkey and 

responsible hospitals to transfer of patient are determined. Health care personnel 

of Turkish Armed Forces should be informed about disease and its important 

adequate evaluation and guiding by them in case of suspected case detection. 

In this manuscript we set the framework of main aspects of disease, up to date 

situation of 2014 epidemics, guidance in case of suspected patient detection, and 

actions to be taken by health care personnel and health institutions. 

Key words: Ebola virus disease, Outbreak

Cengiz Han Açıkel(*)

Temel Bilgiler: 

Ebola Virüs Hastalığı (EVH), Ebola virüsünün neden oldu-

ğu, yüksek fatalite ile seyreden bir hastalıktır. Önceleri Ebola 

Hemorajik Ateşi olarak adlandırılan hastalık, 2014’te Orta Batı 

Afrika’da görülen salgında vakaların yarısından çoğunda he-

morajik bulgular bulunmaması nedeniyle Ebola Virüs Hastalığı 

olarak anılmaya başlamıştır (1,2). 

Etken: Ebola virüsü ilk olarak 1976 yılında Sudan ve Kon-

go’daki salgınlarda saptanmış ve adını Kongo’daki Ebola neh-

rinden almıştır. Etken Filoviridae ailesinden bir RNA virüsüdür. 

Bugüne  kadar  tanımlanmış  türleri  olarak  Bundibugyo  ebola-

virus  (BDBV),  Zaire  ebolavirus  (EBOV),  Reston  ebolavirus 

(RESTV), Sudan ebolavirus (SUDV), Taï  Forest  ebolavirus 

(TAFV)  literatürde  yer  almaktadır.  BDBV,  EBOV  ve  SUDV 

türlerine Afrika’daki  yüksek  fataliteli  salgınlarda  rastlanırken, 

RESTV ve TAFV Uzak Doğu’da fatalitesi düşük enfeksiyonlar 

olarak saptanmıştır (1,2). 



Epidemiyoloji: Hastalık 2014 yılına kadar çok sayıda bü-

yük  salgın  yapmıştır. Afrika’da  Liberya,  Gine,  Sierra  Leone, 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Güney Sudan, Fildişi 

Sahilleri, Uganda, Kongo ve Nijerya da görülmüştür. Amerika 

Birleşik Devletleri, Rusya, İngiltere, Filipinlerde asemptomatik 

vakaların  görüldüğü  fatal  seyretmeyen  salgınlar  bildirilmiştir 

(2,3).

Son olarak 2014 yılında dünyada iki büyük salgın ortaya çık-



mıştır. Bunlardan biri Mart 2014’te başlayan ve 23 Eylül 2014 

tarihine kadar toplam 5864 vaka bildirilen Batı Afrika salgınıdır. 

Bu salgında 5 ülkeden vaka bildirimi olmuştur (4).

Demokratik  Kongo  Cumhuriyeti’nde  görülen  salgında  ise 

toplamda 68 şüpheli ve teyitli vaka bildirilmiştir. Bu vakalardan 

28’i laboratuvar testleri ile doğrulanırken 41 şüpheli vaka ölü-



 Tablo 2:

 2014 yılında ortaya çıkan Batı Afrika salgını (2)



Ülke

Şüpheli ve teyitli vaka

Laboratuvar teyitli vaka

Şüpheli vaka ölümü

Liberya

3022


863

1578


Siera Leone

1813


1640

593


Gine

1008


818

632


Nijerya

20

19



8

Senegal

1

1



0

Toplam

5864


3341

2811


Cilt 56 • Sayı 3 

 

Ebola virüs hastalığı • 

195

mü gerçekleşmiştir (2,3).



Kaynak ve bulaşma yolu: Hastalığın goril, şempanze, ke-

miriciler ve antiloplarda enfeksiyona neden olduğu bilinmekte-

dir. Afrika’da olası doğal konaklarının meyve yarasaları olduğu 

düşünülmektedir.  Ebola  virusu,  enfekte  hayvanların  organ, 

kan ve vücut sıvıları ile yakın teması ile bulaşır. Afrika’da en-

fekte şempanze, goril, maymun, meyve yarasası ve antilop-

tan bulaştığı bildirilmiştir. İnsandan insana geçiş mümkündür. 

Bütünlüğü bozulmuş deri ve mukozanın, enfekte insanın kan 

veya vücut sıvıları ile doğrudan teması ile insandan insana bu-

laşması söz konusudur. Kontamine çevresel materyal ile bu-

laşma da mümkündür. Vücuda giren virüs hepatositlerde, kan 

damarları endotel hücrelerinde, fagositlerde yerleşebilir (5-7). 



Semptomlar ve Klinik: 

İnkübasyon süresi 2-21 gün arasında değişmekle birlikte va-

kaların büyük kısmında 7 gün olarak belirlenmiştir. Genellikle 

başlangıç semptomu 38,5 

0

C ve üzeri yüksek ateştir. Sık görü-



len diğer semptomlar; baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, halsiz-

lik, ishal, kusma, mide ağrısı ve iştahsızlıktır (2,6). Döküntüler, 

gözlerde kızarıklık, öksürük, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, nefes 

almada güçlük, yutma güçlüğü, cilt ve mukozalarda kanamalar 

ve organ içine kanamalar klinik muayene ile saptanabilir. 

Ağır  vakalarda  hemorajik  belirtiler  daha  fazla  görülmekle 

birlikte hemorajinin düzeyi hastalık prognozunun kötülüğü ile 

korele değildir. Döküntülerin ise eritematöz, makülo papüller 

tarzda, 5. günden sonra, gövde ve omuzlarda görüldüğü bildi-

rilmiştir. Laboratuvar bulgusu olarak trombositopeni, karaciğer 

enzimlerinde artış, protrombin zamanı ve fibrin yıkım ürünle-

rinde artış gözlenebilir. 

Ölümler genellikle çoklu organ yetmezliği veya doku hasarı 

nedeniyle olmaktadır. Hayatta kalan hastalarda klinik bulgular 

düzelse  dahi  viremi  devam  etmektedir.  Bu  nedenle  hastalık 

geçtikten sonra da çok net olarak belli olmayan sürece bulaş-

tırıcılık devam etmektedir (1,2).

Tanı:  Hastalığın  özgün  tanısında  antijen  testleri,  antikor 

testleri, RT-PCR ve virüs izolasyonu kullanılabilir. 



Vaka Tanımları: 

Şüpheli vaka: TC Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan şüp-

heli  vaka  tanımı  epidemiyolojik  ve  klinik  olarak  iki  kriter  seti 

içermektedir (6). 



Epidemiyolojik  Kriterler:  Semptomlar  ortaya  çıkmadan 

önceki 21 gün içinde

Doğrulanmış  veya  şüpheli  EVH  vakasının  kan  veya  vücut 

sıvıları ile temas,

EVH’nin aktif olarak yayılımının olduğu bölgede yaşıyor ol-

mak,


Hastalığın aktif olduğu bölgeye seyahat etmek, 

Endemik bölgede yarasa, kemirgen veya maymun, şempan-

ze gibi primatlar ile doğrudan temas.

Klinik kriterler: 38,5 

0

C ve üzeri ateş ile birlikte, 



• 

Ciddi baş ağrısı, 

• 

Kas ağrısı, 



• 

Halsizlik, 

• 

Bulantı,


• 

Kusma,


• 

İshal,


• 

Karın ağrısı, 

• 

Açıklanamayan  kanamalardan  en  az  birinin  olması 



veya

• 

Açıklanamayan ölüm.



 Tablo 1:

 2014 yılına kadar bildirilen büyük Ebola Virüs Hastalığı Salgınları (3)

Yıl

Ülke

Ebola tipi

Bildirilen 

vaka 

sayısı

Ölüm 

sayısı ve 

fatalite 

(%)

Özellik

1976

Zaire 


Demokratik 

Kongo 


Cumhuriyeti

Ebola virüs

318

280 (%88)



Tanımlanan ilk EVH salgınıdır.

1976

Güney 


Sudan

Sudan virüs

284

151 (%53)



Çok sayıda hastane çalışanı enfekte 

olmuştur.



1976

İngiltere

Sudan virüs

1

0



Kontamine iğne batması ile 

laboratuvar kaynaklı vaka 

görülmüştür.

1979

Güney 


Sudan

Sudan virüs

34

22 (%65)


Aynı bölgedeki 1976 salgınının 

tekrarıdır.



1989

1990

Amerika 


Birleşik 

Devletleri 

(ABD)

Reston virüs



0

0

Filipinlerden ithal edilen 



maymunlar aracılığı ile virüs 

ABD’de görülmüştür.



1994

Gabon


Ebola virüs

52

31 (%60)



Yağmur ormanlarındaki altın 

madencileri arasında görülmüş

başlangıçta sarı humma olarak 

yanlış değerlendirilmiştir. 



1995

Demokratik 

Kongo 

Cumhuriyeti



Ebola virüs

315


250 (%81)

Ormanlık alanda çalışan indeks 

vakadan yola çıkarak yapılan 

incelemede aile ve hastane 

aracılığı ile salgının yayıldığı 

bulunmuştur. 



1996 

Gabon


Ebola virüs

37

21 (%57)



Ormanlık alanda avlanan bir 

maymunun yenilmesi sonrası 

yiyenlerin aileleri arasında 

görülmüştür.



1996-1997

Gabon


Ebola virüs

60

45 (%74)



İndeks vakanın bir avcı olduğu 

salgın yakın temas ile yayılmış, 

ormanlık alanda ölü bulunan bir 

maymunun da enfekte olduğu 

saptanmıştır. 

2000-2001

Uganda


Sudan virüs

425


224 (%53)

EVH nedeniyle ölen bir vakanın 

cenazesi ile teması olanlar, hastalar 

ile teması olan bir aile ve sağlık 

çalışanları aracılığı ile salgın hızla 

büyümüştür. 



2001- 2002

Gabon


Ebola virüs

65

53 (%82)



Salgın Gabon-Kongo sınırında 

görülmüştür. 



2001- 2002

Demokratik 

Kongo 

Cumhuriyeti



Ebola virüs

57

43 (%75)



Salgın Gabon-Kongo sınırında 

görülmüştür. 



2002

Demokratik 

Kongo 

Cumhuriyeti



Ebola virüs

143


128 (%89)

2007

Demokratik 

Kongo 

Cumhuriyeti



Ebola virüs

264


187 (%71)

2007-2008

Uganda


Bundibugyo 

virüs


149

37 (%25)


Uganda’dan bildirilen salgında yeni 

bir zincir ilk kez rapor edilmiştir. 



2008-2009

Demokratik 

Kongo 

Cumhuriyeti



Ebola virüs

32

15 (%47)



196

 

• Eylül 2014 • Gülhane Tıp Derg



Şüpheli vaka epidemiyolojik kriterlerden en az birinin varlı-

ğında, ateş ile birlikte diğer klinik bulgulardan en az birisinin 

bulunması veya nedeni belirlenemeyen ölüm vakasıdır. 

Kesin vaka: Şüpheli vaka tanımına uyan ve EVH tanısı labo-

ratuvar testleri ile doğrulanan vakalardır (6). 

Ayırıcı tanı: Sıtma, şigelloz, kolera, tifo, leprospirozis, riket-

siyozis, hepatit ve diğer viral hemorajik ateşler ile karışabilir 

(1,7).

Tedavi:

 

Hastalığın rutin kullanıma girmiş, özgün bir tedavisi bulun-

mamaktadır. Ebola virüs proteinlerini hedefleyen üç farklı mo-

noklonal antikordan oluşan bir ürün deneysel olarak araştırıl-

maktadır.  

Hastaya temel yaklaşım olarak, sıvı-elektrolit dengesinin ko-

runması, oksijen saturasyonunun kontrolü ve hastalık üzerine 

gelişecek enfeksiyonların kontrolü esastır. 

Hastalığa yönelik onay almış bir aşı da henüz bulunmamak-

ta, bu konudaki çalışmaların faz 1 klinik deney evresinde oldu-

ğu bildirilmektedir (8,9). 

EVH Vaka Yönetimi:

EVH şüpheli vaka ile karşılaşan hekimin öncelikle yukarıda 

belirtilen  klinik  ve  epidemiyolojik  kriterlerin  varlığını  sorgula-

ması gereklidir. Klinik kriterlerin olup, epidemiyolojik kriterlerin 

olmaması durumunda hasta tablo ile uyumlu başka enfeksi-

yonlar açısından değerlendirilmelidir. Klinik kriterlerin yanı sıra 

epidemiyolojik kriterlerden en az bir tanesinin bulunması duru-

munda hasta EVH şüpheli vaka olarak değerlendirilmelidir. TC 

Sağlık Bakanlığı’nın konu hakkındaki 18 Ağustos 2014 tarihli 

genelgesinde  şüpheli  vakaların  ivedilikle  İl  Halk  Sağlığı  Mü-

dürlüklerine bildirilmesi ve vakanın genelgede her il için belir-

lenen sağlık kuruluşuna sevk edilmesi önerilmiştir. 

Şüpheli vakanın yatırıldığı hastanelerde standart enfeksiyon 

koruma önlemlerine ek olarak; 

Damlacık ve temas izolasyonu uygulanması, 

Hastaya bakım verecek, örnek alacak ve bu örneklerle çalı-

şacak personelin koruyucu ekipman kullanması, 

Şüpheli vakaların sıtma yönünden değerlendirilmesi,

Hastadan EVH tanısına yönelik alınan kan örneğinin Halk 

Sağlığı  Müdürlüğü  aracılığı  ile  referans  laboratuvara  gönde-

rilmesi,

Destek tedavi verilmesi uygun olacaktır (6). 



Ebola Virüs Hastalığına Yönelik Hastane Hazırlıkları: 

İzolasyon Önlemleri: EVH şüpheli vakalar veya EVH has-

talarının  negatif  basınçlı  odada  takibi  zorunlu  olmamasına 

karşın  hastaneye  yatışlarında  temas  ve  damlacık  önlemleri 

titizlikle alınmalıdır.



 EVH hastalarının odaları banyo ve tuvalet 

içermeli,  odaya  giriş  çıkışlar  en  aza  indirilmelidir.  Hasta  ba-

kımı  ile  ilgili  personel  mümkün  olduğunca  az  sayıda  olmalı, 

hastanın tedavi ve bakımı ile ilgili olmayan sağlık personeli-

nin hasta odasına giriş çıkışına izin verilmemelidir. Hasta için 

kullanılacak tıbbi malzemelerin hastaya özel olmasına dikkat 

edilmelidir (6,9). 

Hasta ile temas edecek sağlık personeli EVH hakkında bil-

gilendirilmeli ve hasta ile temas durumunda kişisel koruyucu 

önlemlerini almalıdır. Şüpheli bir vakanın sevki söz konusu ise 

vakanın nakledileceği sağlık kuruluşu önceden bilgilendirilme-

lidir.


Hasta ile temas edecek personelin N95 tipi maske, su ge-

çirmez ayak koruyucular, koruyucu gözlük veya yüz siperi ve 

su geçirgenliği olmayan önlük kullanmaları önemlidir. Personel 

hasta odasından ayrılırken koruyucu ekipmanları göz ve mu-

kozalarına  temas  etmemesine  özel  dikkat  göstererek  çıkart-

malıdır (6,10). 

Hasta olan kişilerin kullandığı malzemeler, tuvalet ve ban-

yo çamaşır suyu ile dezenfekte edilebilir. Hastaya ait enfekte 

atıklar diğer enfekte tıbbi atıklar ile birlikte dikkatle atılmalıdır. 

Sağlık personeli herhangi bir riskli temas durumunda enfek-

siyon hastalıkları uzmanına yönlendirilmelidir (6,7,9). 

Hasta ile teması olan kişilerin değerlendirilmesi: 

EVH hastasına doğrudan bakım verenler, kişisel koruyucu 

ekipmanı  eksik  olarak  EVH  hastasının  vücut  sıvısına  maruz 

kalanlar, salgın olan ülkelerde bulunan sağlık personeli veya 

diğer kişiler yüksek riskli olarak değerlendirilebilirler. Bu kişi-

lerde ateş veya diğer semptomların ortaya çıkması durumun-

da kan örneği alınıp test yapılması uygundur. Bu kişiler izlem 

amacıyla hastaneye yatırılabilir veya seyahat kısıtlaması uy-

gulanabilir. İzlemin 21 gün sürmesi uygundur (6,11). 

EVH hastası ile ev içi veya gündelik teması olanlar ile sağlık 

kurumunda riskli olmayan teması olanlar daha düşük risk altın-

dadır. Yine de bu kişilerde klinik belirtilerin ortaya çıkması du-

rumunda kan örneği alınıp test yapılması, seyahat kısıtlaması 

ile 21 gün izlemleri uygundur. Sadece EVH görülen bir ülkede 

bulunan fakat düşük veya yüksek riskli teması olmayanlar için 

belirtilerin olması durumunda kan örneği alınarak test yapılır 

ve 21 gün izlemleri yapılır (6,11). 

EVH için örnek alma, gönderme ve laboratuvar güven-

liği önlemleri: 

EVH tanısında birçok test kullanılabilir. Semptomların baş-

langıcından sonraki ilk günlerde real time PZR ile nükleik asit 

tayini  kan,  serum  veya  doku  örneklerinden  yapılabilir.  Yine 

aynı dönemde serumdan ELISA IgM tespiti veya kan, serum, 

doku örneklerinden virüs izolasyonu yapılabilir. Hastalığın geç 

dönemlerinde ELISA ve immün floresan antikor yöntemleri ile 

IgM ve IgG tayinleri yapılabilir (6,10). 

Formalin ile fikse, parafine gömülü doku örnekleri veya se-

rum örneklerinden PZR veya virüs izolasyonu ile geriye dönük 

tanı yapılabilir. Klinik örnekler alınırken ve laboratuarda ana-

liz edilirken personel kişisel koruyucu ekipmanı eksiksiz kul-

lanmalıdır. Ebola virüs tanısı için alınan kanlar en az 4 ml.’lik 

plastik tüplere alınmalıdır. Alınan hasta örneklerinin bulunduğu 

tüpleri nakil için ikili taşıma kapları kullanılmalıdır. Her iki kap 

sızdırmaz nitelikte olmalı, dıştaki kapın yüzeyi dezenfektan ile 

silinmelidir.  Materyal  2-8 

0

C  arasında  bir  sıcaklıkta  laboratu-



vara  ulaştırılmalı,  malzemenin  nakledildiği  kutunun  üzerine 

uygun  uyarıcılar  konulmalıdır.  Enfeksiyon  şüpheli  materyal 

transferinde  otomatik  vakumlu  (pnömatik)  sistemler  kullanıl-

mamalıdır (3,6,10).

Açıkel ve ark.


Cilt 56 • Sayı 3 

 

Ebola virüs hastalığı • 

197

Türk Silahlı Kuvvetleri için yapılması gereken EBV ha-

zırlıkları

Türk Silahlı Kuvvetleri’ne yapısı ve mevzuatı gereği yurt içi 

ve yurt dışından birçok asker katılmaktadır. Askerlik görevini 

yapmak  üzere  başvuranlar  arasında  EBV’nin  salgın  olarak 

görüldüğü, yukarıda epidemiyolojik kriterler arasında sayılan 

ülkelerden gelen kişiler bulunabilir. Bu kişilere yönelik, şüpheli 

temas veya klinik semptomlar olmaması halinde önerilen bir 

karantina yoktur. Şüpheli temas veya klinik semptom olması 

durumunda birlikler kişiyi, TC Sağlık Bakanlığı tarafından be-

lirlenen hastaneye ivedilikle sevk etmeli ve sonrasında takip 

etmelidir (8,12). 

Dünyanın bir çok bölgesinde harekâtlara iştirak eden Türk 

Silahlı Kuvvetleri personelinin salgın olan bir ülkede görevlen-

dirilmesi olasılığı mevcuttur. Aşı ve kemoproflaksi imkanı ol-

mayan hastalık için bu durumda yapılması gereken en önemli 

etkinlik bilgilendirmedir. Bütün personelin hastalığın özellikleri, 

belirtileri ve bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmesi önemli-

dir. Bu tür bir bölgeye gidilmesi planlandığında intikal öncesi 

sevk zinciri, laboratuvar zinciri ve yapılacak işbirlikleri detaylı 

olarak  planlanmalıdır.  Salgın  olan  bölgede  sunulacak  sağlık 

hizmetlerinde enfeksiyon bulaşma önlemleri daha üst düzeyde 

alınmalıdır (8,12). 



Ebola Virüs Hastalığı Referans Laboratuvarı: 

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Mikrobiyoloji Referans Labo-

ratuvarları Daire Başkanlığı, Ulusal Arbovirus ve Viral Zoonotik 

Hastalıklar Referans Laboratuvarı

 Sağlık Mahallesi, Adnan Saygun Caddesi, No: 55, F Blok 1. 

Kat 06100 Sıhhiye/ANKARA

Tel: 0312 565 5631 /5547/5340; Faks: 0312 565 5569; e-posta: 

viralzoonoz@thsk.gov.tr; www.thsk.gov.tr 

TC Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Ebola Virüs Has-

talığı Vaka Yönetimi Rehberi bölgelere göre şüpheli vakaların 

sevkedilecekleri  hastaneleri  belirlemiştir.Rehbere  http://www.

ankarahalksagligi.gov.tr/dosya/1-58/h/ebola-virus-hastaligi-

genelgesi.PDF adresinden erişilebilir.

Kaynaklar:

1.   Elisha A, Adegboro  B.  Ebola  Virus  Diseases  [Internet]. 

African  Journal  of  Clinical  and  Experimental  Microbiology. 

2014 p. 117–21. 

2.   Ebola Hemorrhagic Fever | CDC [Internet]. CDC Official 

Website. [cited 2014 Sep 24]. Available from: http://www.cdc.

gov/vhf/ebola/

3.   Ebola in West Africa: looking back, moving forward [Inter-

net]. WHO Official Web Site. 2014 [cited 2014 Sep 24]. Avai-

lable from: http://www.who.int/csr/disease/ebola/en/

4.   Chan M. Ebola Virus Disease in West Africa — No Early 

End to the Outbreak - N Engl J Med 2014; 371:1183-1185

5.   Bausch DG, Schwarz L. Outbreak of Ebola Virus Dise-

ase in Guinea: Where Ecology Meets Economy. PLoS Negl 

Trop Dis. Public Library of Science; 2014; 8 (7): e3056. 

6.   Sağlık Bakanlığı Ebola Bilimsel Kurulu. Ebola Virüs Has-

talığı  Vaka  Yönetimi  Rehberi.  Ankara:  TC  Sağlık  Bakanlığı; 

2014. 


7.   C. P, Guenael R. Infection Control for Viral Haemorrhagic 

Fevers in the African Health Care Setting. CDC, WHO; 2008. 

8.   Lawrence O, Gostin J, Center L. The Ebola Epidemic A 

Global Health Emergency. 



JAMA.2014;312(11):1095-1096

9.  


Hwang,  Eung  Soo.  "Preparedness  for  Prevention  of 

Ebola Virus Disease."Journal of Korean Medical Science29.9 

(2014): 1185.

 

10.  



Klompas  M,  Diekema  DJ,  Fishman  NO,  et  al.  "Ebola 

Fever:  Reconciling  Ebola  Planning  With  Ebola  Risk  in  US 

Hospitals." Ann Intern Med. Published online 21 August 2014 

doi:10.7326/M14-1918

11.  


Dixon, Meredith G., and Ilana J. Schafer. "Ebola viral di-

sease outbreak–West Africa 2014."WR Morb Mortal Wkly Rep 



2014; 63(25); 548-551

12.  


Liu,  Huan.  "Bio-security:  potential  threats  and 

preparedness."Computational Medicine Research.1.1 (2014).



Yüklə 218,1 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin