1985 yılı-Nairobi-Dünya Sağlık Örgütü Toplantısı, 1985 yılı-Nairobi-Dünya Sağlık Örgütü Toplantısı

1985 yılı-Nairobi-Dünya Sağlık Örgütü Toplantısı,

• 1985 yılı-Nairobi-Dünya Sağlık Örgütü Toplantısı,

• Kişilerin, klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre:

• uygun ilaca,
• uygun süre ve dozda,
• en düşük maliyette ve kolayca ulaşabilmeleri…dir.

• Çalışma Yaş Erkek Kadın Toplam Ülke

• Crisp-1977 Erş. 69 94 İngiltere

• Linet-89 12-29 91 95 ABD

• Nikiforow-81 >15 69 83 77 Finlandiya

• Rasmussen-91 25-64 93 99 96 Danimarka

• Göbel-94 ? ? ? 71 Almanya

SINIFLAMA

• SINIFLAMA

• 14 GRUP VAR
• Birincil BA,
• İkincil BA,
• Nevralji ve yüz ağrıları.

1.Migren,

• 1.Migren,
• 2.Gerilim tipi ba,
• 3.Küme ba ve diğer TOS,
• 4.Diğer birincil BA.

5. Baş ve boyun travmasına bağlanan BA,

• 5. Baş ve boyun travmasına bağlanan BA,

• 6. Kraniyal ya da servikal damarsal bozukluklara bağlanan BA,
• 7. Damarsal olmayan kafaiçi bozukluklarına bağlanan BA,
• 8. Bir maddeye ya da bunun bırakılmasına bağlanan başağrısı,
• 9. Enfeksiyona bağlanan BA,
• 10. Homeostazis bozukluğuna bağlanan BA,
• 11. Kranium, ya da diğer fasiyal yapıların bozukluklarına bağlanan BA ya da yüz ağrısı,
• 12. Psikiyatrik bozukluğa bağlanan başağrısı
• …………………………………………………………………………………………………………………………..
• 13. Kraniyal nevraljiler ve yüz ağrısının merkezi nedenleri
• 14. Diğer başağrısı, kraniyal nevralji, santral ya da birincil yüz ağrısı

1-Birincil-ikincil BA ayırımı yapılması,

• 1-Birincil-ikincil BA ayırımı yapılması,

• 2-En az iki tanı basamağına değin tanı kümesinin belirlenmesi.

•Erken yaşta başlangıç,

• •Erken yaşta başlangıç,

• •Kararlı örüntü,

• •Aile öyküsü +,

• •Adete eşlik etmesi,

• •Farklı yerleşimler.

1-Sıkı bir doktor-hasta ilişkisi,

• 1-Sıkı bir doktor-hasta ilişkisi,

• 2-Güven ilişkisi,

• 3-Hasta başağrısı günlüğü,

• 4-Kar/zarar hesabı,

• 5-Yapısal bir lezyonun olmadığının güvencesi.

1- Tetik etmenlerden uzaklaşma,

• 1- Tetik etmenlerden uzaklaşma,

• 2- Fizyoterapi,

• 3- Aşırı ilaç kullanmaktan kaçınma.

Fizyoterapi:

• Fizyoterapi:

• Relaksasyon eğitimi,
• Biofidbek,
• Stress denetimi, biliş.-dav. eğitim,
• Pozisyon düzeltme,
• Ergonomik öneriler,
• Masaj,
• TENS,
• Sıcak-soğuk uygulama,
• Manuel terapiler.

1-Migren mi/GBA mı?,

• 1-Migren mi/GBA mı?,

• 2-İlaç seçimi,

• 3-Eşlik eden belirtiler,

• 4-Önceki ilaçlar,

• 5-Kontrendikasyonlar,

• 6-Yan etkiler,

• 7-Doz,

• 8-Uygulama biçimi.

A. B-D’yi karşılayan en az 5 atak,

• A. B-D’yi karşılayan en az 5 atak,

• B. 4-72 saat süren başağrısı atakları (tedavi edilmemiş veya başarısız tedavi edilmiş),

• C. Başağrısı izleyen özelliklerden en az ikisine sahiptir:

• 1. tek taraflı yerleşim,
• 2. zonklayıcı nitelik,
• 3. orta veya şiddetli ağrı,
• 4. günlük fiziksel aktivite (örneğin yürüme veya merdiven çıkma) ile artış ya da onlardan kaçınmaya neden olma.

• D. Başağrısı sırasında aşağıdakileden en az birisi:

• 1. bulantı ve/veya kusma
• 2. fotofobi ve fonofobi

• E. Başka bir bozukluğa bağlanamaz

1- Antiemetik,

• 1- Antiemetik,

• 2- Basit Analjezik/NSAİ,

• 3- BA/NSAİ + antiemetik,

• 4-Triptanlar

• 5- Ergo bileşikleri.

Diklofenak,

• Diklofenak,

• Naproksen,

• Flurbiprofen,

• Mefenamik asit,

• İndometazin,

Ergotamin tartarat,

• Ergotamin tartarat,

• Dihidroergotamin

1-MAO inhibitörü alımı,

• 1-MAO inhibitörü alımı,

• 2-Denetimsiz HT,

• 3-Kr.AH, AkİKH, Prinzmetal anjina,

Göğüs rahatsızlığı,

• Göğüs rahatsızlığı,

• Kızarma, ateş basması,

• Parestezi,

• Baş dönmesi,

• Uykululuk,

• Bulantı

1- Ne zaman?

• 1- Ne zaman?

• 2- Sorunun ve etkinin belgelenmesi,

• 3- Süre?

• 4- İlaç seçimi:

• -Kontrendikasyonlar,

• -Yan etkiler.

• 5- Önceki ilaçların etkisi,

• 6- İlaç dozu.

1-Atak sağaltımına karşın yineleyen ataklar,

• 1-Atak sağaltımına karşın yineleyen ataklar,

• 2-İlaç aşırı kullanımına yol açan sık ataklar,

• 3-Akut atak sağaltımına kontrendikasyon,

• 4-İstisna ataklar,

• 5-Hasta tercihi.

1-Beta-blokürler,

• 1-Beta-blokürler,

• 2-Antiserotonin,

• 2-Trisiklik A.D.,

• 3- Ca kanal blokürleri,

• 4-Antiepileptikler,

• 5- Diğerleri.

A. En az üç aydır ayda 1 gün veya daha sık ancak 15 günden az ortaya çıkan ( Yıl-da 12 gün veya daha fazla ve yılda 180 günden az) ve B-D ölçütlerini karşılayan en az 10 atak

• A. En az üç aydır ayda 1 gün veya daha sık ancak 15 günden az ortaya çıkan ( Yıl-da 12 gün veya daha fazla ve yılda 180 günden az) ve B-D ölçütlerini karşılayan en az 10 atak

• B. 30 dakikadan 7 güne kadar süren baş-ağrısı

• C. Başağrısı aşağıdaki özelliklerden en az ikisine sahiptir:

• 1. bilateral yerleşim

• 2. sıkıştırıcı/basıcı (zonklayıcı olmayan) karakter

• 3. hafif veya orta şiddet

• 4. yürüme ya da merdiven çıkma gibi rutin fizik aktivite ile şiddetlenmez

• D. Aşağıdakilerden her ikisi:

• 1. bulantı ya da kusma yok (İştahsızlık olabilir)

• 2. fotofobi ya da fonofobiden sadece biri

• E. Başka bir bozukluğa bağlanamaz

Analjezikler:

• Analjezikler:

• Aspirin,
• Parasetamol,

• NSAİ ilaçlar:

• İbuprofen,
• Ketoprofen
• Naproksen,
• Diklofenak,
• Ketoralak,

• Kombinasyonlar:

• ASA+kafein,
• Parasetamol+kafein
• ASA+fenobarbitürat+kafein,

• Triptanlar ?,

• Kas gevşeticiler

1-EpiGBA

• 1-EpiGBA

• -Fizyoterapi/davranışsal,
• -Analjezik, NSAİ,

• 2-EpiGBA+Migren

• -Triptanlar,

• 3-KrGBA+ İAB

• -İlaçları kes!

• 3-KrGBA

• -TAD

İAB sorumlu ilaçlar*:

• İAB sorumlu ilaçlar*:

A 8.2 İlaç Aşırı Kullanım BA

• A 8.2 İlaç Aşırı Kullanım BA

• Tanı ölçütleri:

• A. BA ayda 15 gün ya da daha çoktur

• B. 3 aydan uzun süredir, düzenli olarak 8.2nin altbiçimlerinde tanımlanmış olan akut/semptomatik sağaltım ilaçlarının bir ya da daha çoğunun kullanımı vardır

• 1. Ergotamin, triptanlar, opiodler ya da birleşik ilaçların düzenli biçimde 3 aydan uzun süredir, ayda 10 gün ya da daha çok kullanımı vardır

• 2. Basit analjeziklerin ya da ergotamin, triptanlar, analjezikler, opiodlerin her hangi bir birleşiminin, herhangi bir sınıf ilacın tekli aşırı kullanımı olmaksızın, düzenli biçimde 3 aydan uzun süredir, ayda 15 gün ya da daha çok kullanımı vardır

• C. Başağrısı, ilaç aşırı kullanım sırasında gelişmiş ya da belirgin biçimde kötüleşmiştir.

• D. Başağrısı, aşırı kullanılan ilacın kesilmesinden sonraki 2 ay içinde kesilir ya da önceki düzeyine iner.

Ne zaman profilaksi ?

• Ne zaman profilaksi ?

TAD,

• TAD,

• Amitriptilin,
• Klomipramin,

• TetraAD

• Maprotilin,
• Mianserin,

• NaSSA

• Mirtazapin

• Kas gevşeticiler,

• Tizanidin,

• SSRİ ?

• Bt Toksini?

Alman çalışması*, ort. GBA süresi :10,3 yıl,

• Alman çalışması*, ort. GBA süresi :10,3 yıl,

• Klinik çalışmalar: 13-19,9 yıl

Depresyon,

• Depresyon,

• Anksiyete,

• Migren/GBA birlikteliği,

• Uyku sorunları,

• İlaç aşırı kullanımı.

Teşekkürler

• Teşekkürler