2- amaliy mashg’ulot: Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari I. Mavzuning maqsadi

1.2. Q'zbekiston respublikasida tibbiyotva farmatsevtika faoliyatini boshqarish
Boshqarish ilmi har qanday xalq xo‘jaligi faoliyatini boshqarish asoslarida o‘zini ma’lum bir xususiyatlari bilan ishtirok etgani kabi sog’liqni saqlash tizimi ham o‘zining ma’lum bir boshqarish jarayoniga egadir. 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida aholi sog‘lig‘ini saqlash, muhofaza qilish va davolash davlat tomonidan kafolatlanganligi qayd etiladi. Buning uchun Oliy Majlis tomonidan qabul qilingan qonun, Prezidentning farmon va qarorlari hamda Vazirlar Mahkamasining qaror va koTsatmalari SSVga yuboriladi. Vazirlik tomonidan bu me'yoriy xujjatlar sog'liqni saqlash tashkilotlariga tegishli boshqarma va boMimlar orqali quyi korxonalarga, ya’ni sog‘liqni saqlash boshqarmalariga, Toshkent shahar sogiiqni saqlash bosh boshqarmasiga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi SSV ga va viloyat sog‘liqn¡ saqlash bo‘limlariga etkaziladi, ular esa bu vazifalarni o‘z tasarrufidagi hamma davolash-profilaktika muassasalariga yetkazadilar. Boshqarish ilmi, boshqarishning ilmiy asoslariga suyanib, boshqarish ishlarini yanada takomillashtirishi, unda boshqarishni tashkiliy, tarbiyaviy tomonlarini e’tiborga oigan holda rahbarni zamonaviy boshqarish usullari bilan qurollantirishi, aholi bilan ishlash, uni ishchanlik faoliyatini yaxshilash, aholi sogligini yaxshilash va tiklash borasida eng zamonaviy usullarni qo’llab, inson omilini va tafakkurini e’zozlagan holda, har taraflama inson sogMigini muhofaza qilishi zarur.
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 14- yanvardagi 18-sonli “0 ‘zbekiston Respublikasi sogMiqni saqlash tizimida boshqarishni takomillashtirish to‘g‘risida” gi qarorida 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “0 ‘zbekiston Respublikasi SogMiqni saqlash tizimini isloh qilish davlat dasturi to‘g‘risida” 1998-yil 10-noyabrdagi PF 2107 - sonli farmonida aholi sogMigini saqlash ishlari ustidan davlat nazoratini ta’minlash choralari qayd etilgan. Ushbu farmonda sogiiqni saqlash sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, aholiga bepul tibbiy-sanitariya yordami ko'rsatish, boshqarishning barcha darajasida aholiga tibbiy yordamni yaxshilash bilan bir qatorda, tizimni mablag1 bilan ta’minlash, jahon standartlariga javob beradigan zamonaviy klinikalami tashkil etish, davolash-profilaktika hamda sanitariya - epidemiologiya muassasalari tomonidan aholi salomatligini muhofaza qilishga doir qonunchilik va boshqa me’yoriy xujjatlarga rioya etilishi, boshqaruv organlarining mansabdor shaxslari, sogMiqni saqlash xodimlarining noqonuniy xatti- harakati yuzasidan shikoyatlar va arizalar, qoida buzishlar va suiiste’molchiliklaming oldini olish masalalari ko‘rsatilgan. Farmonda 0 ‘zbekiston Respublikasi SSV to‘g‘risidagi nizom, vazirlikning ma’muriy boshqaruv xodimlaming soni, 0 ‘zbekiston Respublikasi SSV ning Nazorat inspeksiyasi to‘g‘risidagi, vazirning o‘rinbosarlari, shu bilan birga, boshqarish jarayoni, Toshkent shahar sogMiqni saqlash bosh boshqarmasi boshligM lavozimiga ko‘ra 0 ‘zbekiston Respublikasi SSV ning o'rinbosari hisoblanishi ko‘rsatilgan. Ushbu farmon va amaldagi qarorlarga ko‘ra 0 ‘zbekiston Respublikasida tibbiyot va farmatsiya sogMiqni saqlash tizimining ajralmas qismi ekanligi qayd etilgan. Ta’kidlash lozimki, respublikada farmatsevtika faoliyatini muvofiqlashtirishda, 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994-yil 11-martdagi 132-sonli Qarori muhim roi o‘ynaydi. Shu qarorga asosan, 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni qoMlab-quwatlash davlat qo‘mitasi tomonidan “Farmatsiya” ishlab chiqarish birlashmasi “Dori-darmon” davlat aksionerlik uyushmasi (DAU)ga aylantirildi. Uyushma faoliyatini muvofiqlashtirish 0 ‘zbekiston Respublikasi SSV zimmasida saqlab qolindi. “Dori-darmon” DAU va uning hududiy birlashmalari dori vositalari va tibbiyot buyumlari buyurtmalarining asosiy turlari, ya’ni davlat buyurtmalari bo‘yicha sogMiqni saqlash organlari tomonidan tasdiqlangan hayotiy zarur (asosiy) dori vositalari va tibbiy ashyolar bilan ta’minlashni bajarilishi aniq ko‘rsatildi. Shu qarorga asosan DAU va hududiy “Dori- darmon” davlat aktsiyadorlik birlashmalari o‘zining ishlab chiqarish - xo‘jalik va moliyaviy faoliyati istiqbolini mustaqil belgilaydi, bozor konyukturasini tashkil etgan holda, marketing xizmatini ko'rsatadi, daviat va boshqa organlarda o'z ta’sischilarining manfaatlarini ifodalaydi. “Dori - darmon” DAU faoliyatini takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 20-may 131-sonli qarori bilan DAU “Dori -darmon” aktsiyadorlik kompaniyasiga aylantirildi. Ushbu qarorga ko‘ra “Dori-darmon” AK ning asosiy vazifalari va faoliyati yo‘na!ishlari etib quyidagilar belgilandi: - 0 ‘zbekiston Respublikasi aholisini sifatli dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlash; -marketing tadqiqotlari o‘tkazish hamda hayotiy muhint bo‘lgan asosiy dori -darmonlar va tibbiyot buyumlariga, shu jumladan, giyohvand va hisobda turadigan psixotrop preparatlarga buyurtmalarni shakllantirish hamda tuziladigan shartnomalar asosida respublika sog‘liqni saqlash tizimi muassasalarining ularga boMgan ehtiyojini ta’minlash; -O ‘zbekiston Respublikasi SSV tomonidan tasdiqlanadigan ro‘yxat bo'yicha daviat rezervining dori vositalari va tibbiyot buyumlariga ehtiyojlarini qondirishni ta’minlash; - “Dori -darmon” AK tarkibiga kiradigan dorixona muassasalari faoliyatini muvofiqlashtirish, mavjud farmatsevtika mahsulotlari resurslari to‘g‘risidagi yagona respublika axborotlar tizimini yaratish; - dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlashni tashkil etishga investitsiyalarni jalb qilish, ilg‘or texnologiyalarni joriy etish. Ushbu qarorga muvofiq “Dori - darmon” AK tarkibiga kirgan korxona va tashkilotlar ro‘yxati va tashkiliy tuzilmasi tasdiqlandi.