2 -bosqich tt 11-21 guruh talabasining



Yüklə 0,72 Mb.
səhifə2/27
tarix05.05.2023
ölçüsü0,72 Mb.
#107859
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Extimollik va statistika 1-mustaqil ish

Baho, pi

Ni

Talab, D(pi)

Foyda


Foyda


Foyda


1

2

3

4

5

6

7

1

15

1

20

100

0

-

2

20

3

19

190

95

-

3

25

2

16

240

160

0

4

30

2

14

280

210

70

5

32

1

12

264

204

84

6

35

3

11

275

220

110

7

40

4

8

240

200

120

8

45

1

4

140

120

80

9

50

3

3

120

105

75

Talabnibahoganisbatanbogʻliqligi – bu 4-ustunni 2-ustungabogʻliqligidir. Jadvalfagibogʻliqlikni 9 tanuqtasiboʻyichatalabegrichizigʻiniengkichikkvadratlarusulidayasaymiz.
Aytaylikbittadarslikniishlabchiqarishdagisarf-xarajat 10 mingsoʻmnitashkilqilsin. Hozirginatalabfunksiyasitopilganbozordaushbudarslikniqandaybahodasotishlozim? Buninguchunharbirkitobdanolingandaromadni talabqilingandarsliklarsoni gakoʻpaytiramiz. Natijadaharbirdarslikuchunbaho 30 mingsoʻmqilibbelgilanganda
Chiziqliregressiyatenglamasi ni qurish uchun, noma’lum va parametrlartopishformulalariquyidagicha:
;
Juft chiziqli regressiyada determinatsiya koeffitsiyenti - juft chiziqli korryelyatsiya koeffitsiyenti kvadratiga teng.

Chiziqli juft korrelyatsiya koeffitsiyenti – y va x belgilar oʻrtasidagi chiziqli bogʻliqlik zichligi koʻrsatkichidir.

Bu yerda - faktorning oʻrtacha kvadratik chetlanishi,
- natijaning oʻrtacha kvadratik chetlanishi.
Maksimal daromadga erishilishi va u 280 ming soʻmni tashkil qilishini koʻramiz. Bunda 20 ta potensialisteʼmolchidan 14 tasi, yaʼni 70% kitobuchunpultoʻlashimkonigaegaboʻladi.
Turlixilsarf-xarajatlardamaksimaldaromad optimal ishlabchiqarish, potensialisteʼmolchilarsoniquyidagichajadvaldakeltirilgan.

Sarf-xarajatlar

5

10

15

20

25

30

35

40

Optimal ishlabchiqarish

14

14

11

11

8

8

3

3

Baho

30

30

35

35

40

40

50

50

Shuni taʼkidlash kerakki, ulgurji baho 10 ming soʻmga oshganda, chakana baho bor yoʻgʻi 5 ming soʻmga oʻzgarishi koʻproq daromad berar ekan.


Jadvaldan koʻrinib turibdiki sarf-xarajatlarning oshib borishi bilan optimal ishlab chiqarish kerak boʻlgan darsliklar soni kamayapti va har bir darslikning bahosi ortib borayapti. Sarf xarajatning 5 ming soʻmga oʻzgarishi, darslik bahosini oʻzgarishiga olib kelishi ham, olib kelmasligi ham mumkin. Talab funksiyasini mikrostrukturasi shunda namoyon boʻladiki – bahono unchalik katta boʻlmagan miqdorda oʻzgarishi, isteʼmolchilarning juda katta guruhlarini sotib olishdan voz kechishiga olib kelishi mumkin, bu esa foydaning kamayishiga olib keladi.
Shuning uchun ham ishlab chiqaruvchi uchun soliqlarning oshirilishi natijasida tovar narxining oshirilishi, ishlab chiqaruvchi hamma yukni isteʼmolchiga tashlaydi deyish notoʻgʻri fikr. Ishlab chiqaruvchi ham talabni kamayishi, ishlab chiqarilgan mahsulot hajmini kamayishi hisobiga zarar koʻradi. Iqtisodiyot nazariyasiga qonunlariga koʻra soliq oshirilishi oqibatlarini ishlab chiqaruvchi ham, isteʼmolchilar ham boʻlib olishadi.
Shunday qilib sarf-xarajatlar inflyatsiyasi iqtisodiyotga taʼsiriaynan mana shunday. Shunitaʻkidlashlozimkibozortuzilmalaribarchaisteʼmolchilarniqondirishimkoniyatigaegaemaslar, chunkibufoydaliemas. 20 ta soʻrovoʻtqazilganisteʼmolchilardanfaqat 14 tasi 70% gina minimal sarf-xarajatlarboʻlgandaginaushbudarsliknisotibolishimkoniyatigaegaboʻlarekanlar. Agar jamiyatbarchafuqarolarnibirornarsabilantaʼminlashnixoxlasa, u holdaunitekingatarqatishlozim, masalanmaktablardaoʻquvdarsliklaritekintarqatilganidek.
X MAHSULOTGA BO'LGAN TALAB TO'LIQ ELASTIK DEB FARAZ QILAYLIK. AGAR X TOVAR TAKLIFI KAMAYSA NIMA BO'LADI? TALAB EGRI CHIZIG'I TALAB DAN
Xo'jalik sub'ektlari o'rtasidagi munosabatlar ularning tovarlarini ixtiyoriy ravishda ayirboshlash orqali amalga oshiriladi. Bir tovarning boshqasiga ayirboshlash kursiga narx deyiladi. Shu munosabat bilan bozor sharoitida narx belgilash mexanizmini o‘rganishning ahamiyati yaqqol ko‘rinib turibdi. Narx mahsulotga bo'lgan talab va uning taklifi ta'sirida shakllanadi. Shuning uchun birinchi navbatda tovarga bo'lgan talab va taklif qanday aniqlanishini ko'rib chiqish, so'ngra ularning o'zaro ta'siri bozor narxini qanday tashkil etishini ko'rsatish kerak. Ushbu masalalar ushbu mavzuning diqqat markazida.

Yüklə 0,72 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin