Vazifa 6 Mashq qilish: Firma “Iqtisodiyot” darsligini nashr etishni rejalashtirgan. Kitob ishlab chiqarishning o'rtacha qiymati $4 + $4,000/Q ni tashkil qiladi, bu erda Q - yiliga ishlab chiqarilgan darsliklar soni. Kitobning rejalashtirilgan narxi 80 dollar. Darslikning zararsizlik nuqtasiga to'g'ri keladigan yillik tiraji qanday bo'lishi kerak?
a) 500 b) 750 c) 1000 d) 2000 e) 3000
SMC
SATC
SAVC
LEKIN_ _ _ ___ _
O E J N
ozod qilish
Guruch. 8.2. Qisqa muddatda raqobatbardosh firmaning xarajatlar egri chiziqlari
Qaror:_Chiqish_nuqtasini_topamiz:_4+4000/Q=8_=>_Q=1000_Vazifa_7_Mashq_qilish'>Qaror: Chiqish nuqtasini topamiz:
4+4000/Q=8 => Q=1000
Vazifa 7 Mashq qilish: Sanoatda 1000 ta firma mavjud. Har bir firma uchun oyiga 5-birlik mahsulot ishlab chiqarishning marjinal qiymati 2 dollar, 6-birlik 3 dollar, 7-birlik esa 5 dollarni tashkil etadi.Agar mahsulot birligining bozor narxi 3 dollar bo'lsa, u holda sanoatning oylik ishlab chiqarish hajmi bo'ladi:
a. 5000 birlikdan oshmasligi kerak
b. 5000 birlik
w.6000 birlik
g.7000 birlik
7000 dan ortiq birlik.
Qaror: Sanoatda 1000 ta firma bor, agar ularning barchasi bir xil deb hisoblasak, bozorda mukammal raqobat mavjud.
Oyiga sanoat mahsuloti 6000 dona bo'ladi
Vazifa 8 8.1-jadvalda mukammal raqobat bozorida faoliyat yuritayotgan firmaning xarajatlari va daromadlari to'g'risidagi ma'lumotlar keltirilgan. Ushbu ma'lumotlardan foydalanib, quyidagi vazifalarni bajaring:
a) Tegishli ko'rsatkichlarni hisoblang va jadvalni to'ldiring.
8.1-jadval
o'zgaruvchan resurs
Ishlab chiqarish hajmi
O'zgaruvchan resurs narxi
Donasining narxi
Jami daromad
O'rtacha daromad
marjinal daromad
Umumiy xarajatlar
Umumiy doimiy xarajatlar
Umumiy o'zgaruvchan xarajatlar
O'rtacha xarajat
O'rtacha o'zgaruvchan xarajatlar
O'rtacha doimiy xarajatlar
marjinal xarajat
n
Q
n
q
TR
AR
JANOB
TC
TFC
TVC
ATC
AVC
A.F.C.
MC
Birliklar
dollar
0
0
20
2
150
1
5
2
15
3
30
4
50
5
75
6
95
7
110
8
120
9
125
10
125
b) Qaysi ishlab chiqarish darajasida firma foydani maksimal darajada oshiradi yoki yo'qotishlarni minimallashtiradi?
v) AR, MR, ATC, AVC, AFC, MC egri chiziqlarini chizing. Optimal ishlab chiqarish hajmini ko'rsating. Tanlovingizni tushuntiring.
Qaror: 8.2-jadval
o'zgaruvchan resurs
Ishlab chiqarish hajmi
O'zgaruvchan resurs narxi
Donasining narxi
Jami daromad
O'rtacha daromad
marjinal daromad
Umumiy xarajatlar
Umumiy doimiy xarajatlar
Umumiy o'zgaruvchan xarajatlar
O'rtacha xarajat
O'rtacha o'zgaruvchan xarajatlar
O'rtacha doimiy xarajatlar
marjinal xarajat
n
Q
n
q
TR
AR
JANOB
TC
TFC
TVC
ATC
AVC
A.F.C.
MC
birliklar
Dollar $
0
0
20
2
0
-
2
150
150
0
-
-
-
-
1
5
20
2
10
2
2
170
150
20
34
4
30
4
2
15
20
2
30
2
2
190
150
40
12,7
2,7
10
2
3
30
20
2
60
2
2
210
150
60
7
2
5
1,33
4
50
20
2
100
2
2
230
150
80
4,6
1,6
3
1
5
75
20
2
150
2
2
250
150
100
3,3
1,3
2
0,8
6
95
20
2
190
2
2
270
150
120
2,84
1,26
1,58
1
7
110
20
2
220
2
2
290
150
140
2,63
1,27
1,36
1,33
8
120
20
2
240
2
2
310
150
160
2,58
1,33
1,25
2
9
125
20
2
250
2
2
330
150
180
2,64
1,44
1,2
4
10
125
20
2
250
2
-
350
150
200
2,8
1,6
1,2
-
Foydani maksimallashtirish sharti:
MR=MC, shuning uchun bizning holatimizda Q=120 birlikda maksimal foyda bo'ladi.
AR, MR, ATS, AVC, AFC, MC egri chiziqlarini tuzamiz:
8.1-rasm
Q=120 dona ishlab chiqarishning optimal hajmiga erishiladi. Bunda firma minimal zarar ko'radi (310-240=70) va foydani maksimallashtirish sharti MR=MC qanoatlantiriladi.
9-topshiriq Mashq qilish: Aytaylik, firma ishlab chiqarishni to'liq monopoliyaga oldi.
Quyidagi ma'lumotlar kompaniyaning pozitsiyasini aks ettiradi:
Marjinal daromad MR = 1000 - 20Q
Jami daromad TR = 1000Q - 10Q 2
Marjinal xarajat MC = 100 +10Q
bu erda Q - kvoz ishlab chiqarish hajmi; P - bir kworkning narxi (dollar bilan).
Qancha kvota sotiladi va qanday narxda:
a. Firma oddiy monopoliya sifatida ishlaydimi?
b. Sanoat (firma) mukammal raqobat sharoitida ishlaydimi?
Qaror: a. Kompaniya oddiy monopoliya sifatida ishlaydi:
Ovozni aniqlang:
1000-20Q=100+10Q
b. sanoat (firma) mukammal raqobat sharoitida ishlaydi:
Bu holda foydani maksimallashtirish sharti quyidagi tenglikni hisobga olgan holda qondiriladi:
Ovozni aniqlang:
1000-10Q=100+10Q
Umumiy daromad: . Keyin biz R narxini ifodalaymiz: