Film Fiction | Aprel, №13
Philip Seymour
HOFFMAN
Filip Seymur Hofman 23 iyul 1967-ci ildə Nyu-York ştatının
Feirport şəhərində dünyaya gəlmişdir. Feirport kosmopolit həyat
tərzindən uzaq, kəndsayağı bir şəhər idi. Lakin Hofmanların
maliyyə vəziyyəti digərləri ilə müqayisədə nisbətən yaxşı idi.
Bundan əlavə, onlar mədəni tədbirlərə də yaxından maraq
göstərirdilər. Filipin atası Qordon S. Hofman protestant idi və
“Xerox” şirkətində satıcı işləyirdi. Katolik olan anası Merlin isə ev
xanımı olsa da, əsas məşğuliyyəti dörd övladı – Cill, Qordon, Filip
və Emilini hərtərəfli şəkildə savadlı böyümələrini təmin etmək idi.
Qeyd etmək lazımdır ki, bu vəzifəsini Merlin yüksək səviyyədə
həyata keçirmişdir. Filip 9 yaşında olanda onun valideynləri
boşandılar. Övladları ataları ilə çox yaxşı münasibətlərdə olsalar
da, məhz Merlin onları daima teatr və kinoteatrlara apararaq
övladlarında incəsənətə sevgi tərbiyə etmişdir. Sonradan Merlin
hüquq üzrə təhsil almağa başlamış və özü kimi həyatda öz sözünü
deməyi bacarmış və hər biri də boşanmış olan iş qadınları ilə siyasi
mövzular üzrə yığıncaqlar təşkil edirdi. Nəhayət, 2000-ci ildə o,
hakim vəzifəsinə seçilir.
Əsl idmançı olan Filip təbii ki, səhnə həyatı haqqında ümumiyyətlə
düşünmürdü. Merlin onu bir çox tamaşalara aparırdı və 12 yaşı
olanda Filip Artur Millerin “Mənim oğullarım” adlı tamaşasından
çox təsirlənmişdi. Özünün də sonralar xatırladığı kimi həmin
vaxtlarda izlədiyi Maykl Mannın “Ceriko Mayl” tamaşasından aldığı
təəssürat çox güclü idi. Lakin həmin təəssüratdan ilhamlanan Filip
öz istedadını hələ də idmana yönəldirdi. Onun yerli incəsən
səhnəsinə verdiyi yeganə töhfə bacısı Emili ilə qonşuluqda qoyulan
tamaşalara təxribat hazırlamaq idi.
Lakin, güləş zamanı aldığı boyun zədəsindən sonra hər şey
dəyişəcəkdi. Filip artıq idman yarışlarında iştirak edə bilmirdi,
buna görə də özünə başqa məşğuliyyət tapmalı idi. Basketbol
sınaqlarına gedən zaman o yolda özündən yaşca böyük olan bir
qızla rastlaşır. İlk baxışda qızı o qədər bəyənir ki, birbaşa qızın
arxasınca gedir. Həmin qız məktəbdə hazırlanan tamaşa seçimlərə gedirdi və ilk baxışdan aşiq olmuş Filip də onu izləyərək
seçimlərə qatılır. Beləliklə, ona eyni adlı Tamaşada Tom Soyerin dostlarından biri, Ceff Tetçerin rolunu verirlər. Hofman
idmanda olduğu kimi, burada da parlaq istedada malik olduğunu göstərəcəkdi.
Orta təhsilini Feyrportda almışdır. Nyu York İncəsənət Akademiyası yanında yay incəsənət düşərgələrində də iştirak etmişdir.
1989-cu ildə Nyu York Universitetinin İncəsənət Kollecini bitirmişdir.
Həmin vaxtdan etibarən müxtəlif teatr truppaları ilə birgə çalışmışdır. 90-cı illərin sonundan başlayaraq Brodvey
tamaşalarında iştirak edir. Off-Brodveydə özü bir neçə tamaşanın rejissorluğunu etmişdir.
13
Film Fiction | Aprel, №13
Teatrdakı aktyor işinə görə Hoffman 2000-ci ildə “Toni” mükafatına irəli sürülmüşdür. 2001-ci ildən etibarən Hoffman Nyu
Yorkdakı “Labirint” teatrının bədii rəhbərdir.
1991-ci ildən kino və televiziya layihələrində iştirak edir. Hofman kino aləmində 1991-ci ildə çəkildiyi “Dələduz” filmi ilə,
televiziya ekranlarında isə “Qayda-qanun” serialı ilə debüt etmişdir.
1992-2003-cü illər ərzində Filip Seymur Hofman qızğın şəkildə film çəkilişlərində iştirak etmiş, lakin əsasən, ikinci plan
rollarında çəkilmişdir. Aktyor rejissor Pol Tomas Andersonun beş filmində rol almışdır, bunlara: “Nəhs səkkizlik” (1996),
“Bugi tərzində gecələr” (1997), “Maqnoliya” (1999) və s. aiddir. Hoffmanın kino aləmində ilk birinci plan rolu “Mübtəlalılıq”
(2003) filmindəki Den rolu olmuşdur.
Məhşurluğu ona Patrisiya Xaysmitin “İstedadlı cənab Ripli” romanı əsasında çəkilmiş eyniadlı filmdə oynadığı Freddi Maylz
gətirmidir (1999-cı il, rejissor Entoni Mingel).
2005-ci ildə Filip Seymur Hofmanın özünün prodüserlik etdiyi “Kapote” biografik dramında canlandırdığı Trumen Kapote rolu
mükəmməl aktyor oyunu kimi qiymətləndirilmişdir. Trumen Kapote rolunun ifasına görə aktyor “Oskar”, “Qızıl qlobus”,
Britaniya Kinoakademiyası Mükafatına layiq görülmüşdür. Həmçinin onlarla kino tənqidçi, kinoşünas və aktyor Gildiya və
Assosiyasiyaları Hofmanı bu ifasına görə mükafatlarla təltif etmişdir. Televiziya layihələrindəki iştirakına görə “Emmi”
mükafatı ilə təltif olunmuş, dəfələrlə “Oskar” və “Qızıl qlobus” mükafatlarına nominasiya almışdır.
Hofman Koen qardaşları, Entoni Minqella, Robert Börton, Devid Malamet və s. kimi rejissorlarla birgə çalışmışdır.
Müsahibə. Film karyerasına ikinci plan aktyoru kimi başlamış Filip Seymur Hofman 10 ilə yaxın bir müddətdə yalnız ikinci
plan rolların ifaçısı olsa da, onun yaratdığı obrazlar unikal, çox güclü şəxsiyyətə, dürüstlüyə və cəsarətə malik qəhrəmanlar
kimi yadda qalıblar.
Bununla belə, Hofman 2001-ci ildən etibarən “Labirint” teatrının bədii rəhbəri kimi çalışır. “Labirint” Nyu Yorkun ən uğurlu
teatrlarından biridir. Hofmanın rəhbəri olduğu “İsa “A” klass qatara atladı” adll yesi nəinki Nyu Yorkda, həmçinin Londonda
böyük uğur qazanmış və Oliver Mükafatına layiq görülmüşdür. Bununla da Hofman özünü son dərəcədə istedadlı teatr rəhbəri
kimi təqdim etmiş oldu. Hal-hazırda Hofman həm aktyor, həm də rejissor kimi fəaliyyət göstərir. Hofman Of-Brodveydə
14
Film Fiction | Aprel, №13
səhnələşdirdiyi pyes əsasında “Cek qayıqla səyahətə çıxır”
filmi ilə kinoda rejissorluğa başlamışdır. Eyni zamanda iki
müxtəlif işi yerinə yetirməyin nə kimi bir təcrübə olduğu
barədə Hofman özü “The A.V. Club”-a müsahibədə bizlərə
danıçacaqdır.
AVC: Necə oldu ki, siz “Cek qayıqla səyahətə çıxır”
pyesini ekranlaşdırmaq qərarına gəldiniz?
FSH: Düzü, mən bu barədə heç düşünməmişdim. Pyesin
məşqləri aparılan zaman biz onun kinematografik
xüsusiyyətləri barədə müzakirələr aparmışdıq, lakin yalnız
texniki baxımdan. Belə ki, tamaşada hovuz, metro qatarı,
göl və qarda yer alan səhnələr var. Bütün bu yerlər
tamaşada yer aldığından biz Nyu Yorkda həmin yerlərə
uyğun ərazilər barədə düşünürdük. Hekayənin bpyük bir
hissəsi Cekin xəyalında cərəyan edir. Lakin mən yalnış
tamaşa haqqında düşünürdüm. Film çəkmək heç ağlıma da
gəlmirdi. Tamaşa üzərində işlədiyimiz vaxt ərzində
ssenarist Bob Qlaudini film üçün ssenarinin qaralamasını
hazırlamışdı. Lakin mən onu heç oxumamışdım, çünki
tamaşa üzərində işləyirdim və kənar şeylərin diqqətimi
yayındırmasını istəmirdim. Tamaşa hazır olduqdan sonra
“Big Beach” film şirkətinin rəhbəri Piter Saraf onu izlədi.
“Overture”-dən də bu tamaşadan yaxşı film olacağı barədə
təkliflər gəldi. Daha sonra mənim istehsal şirkətim
“Cooper’s Town”, “Big Beach”-dən Bob və Con Oritz
görüşdük. Onlar film çəkmək istəyirdilər və Con mənə
rejissor olmağı təklif etdi. O mənim artıq illərdir ki,
tamaşalara rəhbərlik etdiyimi dedi. Mən də bir az
düşündükdən sonra razılaşdım. Beləcə oldu. Yəni, mən heç
də oturub rejissorluq etmək üçün film axtarmırdım. Daha
çox həmin anda “Bəlkə də bu filmi elə mən çəkməliyəm”
deyə bir düşüncə idi.
AVC: Film rejissoru olmaqla tamaşa rejissoru olmaq
arasında müəyyən fərqliliklər vardır. Belə ki,
tamaşadan fərqli olaraq filmdə izləyicilərin ekranda
görəcəyi anı siz müəyyən edirsiniz. Bu amil sizi narahat
edirdimi?
FSH: Məncə, bir rejissor kimi səhnədə nə baş verdiyinə
görə məsuliyyət film çəkilişlərindən daha çox tamaşa
qoyuluşunda özünü büruzə verir. Çünki film istehsalında
epizodların çəkilməsi və işıqlandırılmasına görə cavabdeh
olan tərtibatçı-rəssam vardır. Rejissor ilə tərtibatçı-rəssam
birgə çalışırlar. Düzdür, rejissor müəyyən təsir qüvvəsinə
malik olur, lakin məhz tərtibatçı-rəssam burada daha
aparıcı rola malik olur. Bundan əlavə, süjet xəttinin necə
olacağına təsir edən daha bir şəxs-montaj rejissoru da
vardır. Teatrda isə hər şeyin başında sən durursan. Film
çəkilişlərində bəzən işləri öz axarına buraxmaq lazımdır.
Filmin montajı zamanı bir ara qırağa çəkilməyin faydası
vardır. Çünki zamanla rejissor öz mövqeyində çox
subyektivləşir və bu anda bir qırağa çəkilib onlara öz
işlərini görmək üçün imkan vermək lazımdır. Əslində mən
teatrda daha uğurlu rejissor olduğumu düşünürəm. Teatr
dünyasında mən detallar üzərində daha səylə işləyirdəm.
Düşünürəm, beləsi daha yaxşıdır.
AVC: Layihələriniz arasında hansının xatırlanması sizi
daha çox sevindirir?
FSH: Ən çox sevdiyim anlardan biri bəzən heç gözləmədiyin
bir kəsdən sənin hər hansısa filmini sevdiyini eşitməkdir.
15
Film Fiction | Aprel, №13
Çox xoşagələn andır. Təsəvvür edin ki, “Çətin tapşırıq 3”
tipdə bir film haqqında danışacağını güman etdiyiniz biri,
gözlənilmədən “Mübtəlalılıq” haqqında danışmağa başlayır.
Bu müəyyən qədər məmnunluq hissi yaradır. Çünki, qürur
duya biləcəyiniz elə layihələr olur ki, onların heç də hər kəs
tərəfindən izlənildiyini düşünmürsüz. Yaxud, müəyyən
insanların həmin filmləri izlədiyinə inanmağınız gəlmir.
Lakin sonra məlum olur ki, bu belə deyil. Bu insana təsir
edir və həmin təsir qalıcı olur. Belə anlarda həmin
layihələrin zülmət qaranlığa qərq olmayacağına dair inam
yaranır içimdə.
AVC: Sizin rollarınız müxtəlif parametrlərə sahib
olsalar da, “Mübtəlalılıq”, “Nyu York, Nyu York”, yaxud
“Cek qayıqla səyahətə çıxır” və s. bir çox filmlərinizdə
ifa etdiyiniz obrazların hər biri həyatda öz yollarını
tapmağa çalışan qəmli, narahat, qəribə insanlardır. Hər
dəfə eyni tip obrazları oynamaq, daha doğrusu, tipik
rolların ifaçısına çevrilməkdən qorxmursunuz?
FSH: “İblisin oyunu”, “Qüsursuz”, və bir çox başqa filmlər
vardır ki, orada mənim ifa etdiyim obrazlar heç də sizin
dediyiniz xüsusiyyətlərə malik deyillər. Məncə, insanlar
özlərini qəmli insanlara daha yaxın hiss edirlər. Bunun
doğrudan da belə olduğuna inanıram. Heç kəs “İblis oyunu”
–dakı qəhrəmana bənzəmək istəməz. Fikrimcə, mənim
əksər rollarım o tip qəhrəmanlar olmayıb. Sizin qeyd
etdiyiniz tip obrazlar insanın ürəyinə yatan olur. Onlar,
insanı düşündürür, bu isə məncə çox vacibdir. “Çətin
tapşırıq 3” filmindəki qəhrəman isə tam əksinə. Mən o tipdə
biri olmaq istəməzdim. Həmin obraz düşündürücü obraz
deyil. Belə obrazların insana verə biləcəyi başqa şeylər
vardır.
AVC: Trumen Kapotenin rolunu ifa etdiyiniz zaman
qeyd etmişdiniz ki, həftələr boyu davam edən çəkilişlər
ərzində mümkün qədər daha çox həmin obrazda
qalmağa çalışdığınızı, bir dəfə obrazdan çıxdıqdan
sonra ona yenidən qayıtmağın sizin üçün çətin
olduğunu qeyd etmişdiniz. Başqa rollarla da belə bir
şey baş vermişdirmi?
FSH: “Qüsursuz” filminin qəhrəmanı da belə idi. Məhz bu
iki qəhrəman daha qabarıq önə çıxır. Çünki onların hər ikisi
həm fiziki, həm də danışıq tərzi baxımdan məndən son
dərəcədə çox fərqlənirdilər. Bu metodiki və ya psixoloji bir
şey deyildi. Sadəcə, mən bu obrazlardan fiziki baxımdan
fərqli idim. Əvvəlcə onlar kimi davranmanmağa
başlayırsan, daha sonra lazım olan bütün emosional və fikri
tutumu əlavə edirsən ki obraz bütöv alınsın. Ona görə də,
obrazdan çıxdıqdan sonra yenidən ona qayıtmaq çox çətin
idi. Gəlin idmandan bir misal gətirim. Təsəvvür edin ki, siz
qaçışçısınız və bir saat ərzində qaçışla məşğul olmağı
planlaşdırmısınız. Birdən, artıq yarım saatlıq qaçışdan
sonra gözlənilmədən ayaq yoluna getmək ehtiyacı yarandı.
Amma əgər qaçışı yarımçıq qoyub indi getsəniz, sonra
bütün məşqi yenidən başlamaq lazım gələcəyini bilirsiniz.
Yalnız günün sonunda, obrazdan çıxdığım an hər şey bitirdi.
Səhərədək artıq həmin obrazı daha düşünmək istəmirdim.
AVC: Rejissorluq və aktyorluq arasında keçid edən
zaman da belə bir problem yaranırdımı?
FSH: Bəli, yaranırdı. Çünki bu obraz fərqli bir obrazdır. O,
kövrək, qərarsız, və şübhələrlə dolu biridir. Rejissor olaraq
isə mən tamamilə fərqli biriyəm. Odur ki, bu çətin idi. Edə
biləcəyim yeganə bir şey var idi o da fikrimi cəmləyib işimi
görmək.
16
Film Fiction | Aprel, №13
"Art film company", "Kinomansan"ın birgə layihəsi olan "Ölməzdən
öncə izləməli olduğunuz 111 film" kitabı aşağıdakı ünvanlarda satışda:
1. Prezident İşləri Kitabxanası (Mc.donaldasın yanı)
2. "Akademiya" kitab mağazası (Nizami muzeyinə bitişik)
3. Yeraltından kitablar mağazası (Mado restoranı ilə üzbə-üz)
4. İçərişəhər kitab evi (Elman dayının kitab mağazası)
5. Bakı Kitab Klubu
17
Film Fiction | Aprel, №13
Charlize
THERON
Hollivudun ən gənc ulduzlarından Charlize
Theron 7 avqust 1975-ci ildə Cənubi Afrikanın Benoni
şəhərində dünyaya göz açmışdır. Aktrisa kasıb ailədə
böyümüşdür. Atası yol şirkətində fəhlə kimi çalışırdı. Theron uşaqlığının böyük bir hissəsini ailəsinin yaşadığı fermada keçirib.
Orada yaşadığı vaxtlar ərzində o, bir neçə yerli dildə danışmağı öyrənir.
18
Film Fiction | Aprel, №13
6 yaşı olarkən ailəsinin və yaşadığı fermanın
sahiblərinin də maddi köməyi ilə balet öyrənməyə başlayır.
Qısa bir müddətdən sonra balet təhsilini
professionallaşdırmaq üçün Yohannesburq şəhərinə dəvət
alır. Orada oxumağa başlayan aktrisa artıq 13 yaşı olarkən
bədbəxt hadisə baş verir. Valideynləri arasında baş verən
münaqişə nəticəsində anası atasını qətlə yetirir. Əvvəlki
həyatına qayıtmağa risk etməyən aktrisa anasını yalnız
qoyaraq İtalyaya gedir və orada model olaraq işləməyə
başlayır. Milanda bir agentliklə müqavilə imzaladıqdan
sonra bir çox məşhur jurnalların üz qabığında rəsmləri çap
olunur.
Bir il sonra 1992-ci ildə Nyu-York şəhərinə köçür. Bir daha
heç vaxt modellik etməyəcəyinə söz verir və aktrisa olmağı
qarşısına məqsəd qoyur. Nyu-Yorkda "Joffrey" adlı
məktəbdə rəqs dərsləri alır. Bir çox balet tamaşalarında
oynayır. Həmin illərdə onunçün bədbəxt hadisə baş verir.
Dizindən ağır zədələnir. Bu zədə onun professinal rəqqas
olma xəyallarının üstündən xətt çəkir.
Daha sonra Hollivuda gedən aktrisa müxtəlif işlərdə
çalışmağa başlayır. Theron istedadının kəşf edilməsini
1994-cü ilə qədər gözləməli olur. John Hurt və Renee Russo
kimi aktyorların menecerliyini edən John Crosby aktrisanın
istedadını üzə çıxarır. "Vadidə 2 gün" (2 Days in the Valley)
filmindəki rolu aktrisa kimi ilk ciddi sınağı olur. Aktrisaya
şöhrət gətirən film isə Keane Reeves və Al Pacino kimi
aktyorların baş rollarında oynadığı 1997-ci il istehsalı
"Şeytanın Vəkili" (The Devil’s Advocate) filmindəki rolu
olur. Filmdə Reavees`in həyat yoldaşını oynayan Theron
filmin ən çox danışılan simalarından birinə çevrilir.
1998-ci ildə Woody Allen rejissorluğunu etdiyi
"Məşhurluq" (Celebrity) filmində aktrisaya kiçik bir rolu
həvalə edir. Bundan sonra Theron Bill Paxton ilə birlikdə "Qüdrətli Coy Yanq" (Mighty Joe Young) adlı filmdə baş rolları
paylaşırlar. Hollivudun pillələrində hər gün zirvəyə bir az da qalxan aktrisa 1999-cı ildə "Astronavtın Arvadı" adlı trillerdə
Johnny Depp ilə birlikdə çəkilir.
Aktrisanın növbəti filmi "Şərabişinin Qanunları" (The Cider House Rules) olur. Filmdə gənc aktyor Tobey Maguire ilə
birlikdə çəkilir. 2000-ci ildə artıq Charlize Theron Hollivudun ən tanınmış aktrisalarından birinə çevrilir. Həmin il o, bir neçə
filmdə rol alır. Ben Affleck`lə birlikdə "Azart oyunları" (Reindeer Games), Mark Wahlberg və Joaquin Phoenix kimi aktyorlarla
"Bağçalar" (The Yards), Rober De Niro ilə birlikdə "Şərəfli Adam" (Men of Honor) və Will Smith, Matt Damon kimi aktyorlarla
"Baqqer Vansın Əfsanəsi" (Legend of Bagger Vance) filmində öz aktrisalıq qabiliyyətini sərgiləyir.
2001-ci ildə aktrisa 3 filmə çəkilir - "Əqrəbin Lənəti" (The Curse of the Jade Scorpion), "15 dəqiqə" (15 Minutes) və
Şirin Noyabr (Sweet November). Danılmaz faktdır ki, Charlize Theron ona Oskarı qazandıran "Monster" filmindəki rolundan
daha çox, "Şirin Noyabr" filmində canlandırdığı Sara Deever obrazı ilə tanınır. Film mükafat cəhətdən kasad olsa da, ən
uğursuz filmlərə verilən "Razzie" mükafatına nominatlar arasında yer alsa da insanlar tərəfindən çox sevilir.
2003-cü il aktrisaya Oskarı qazandıran il oldu. Real hadisə əsasında ekranlaşdırılmış “Monster” filmində canlandırdığı
fahişə qatil obrazı ona böyük uğur qazandırdı. Həmin il ən yaxşı aktrisa nominasiyasında o, Oskara layiq görüldü.
“Monster” filmindən sonra da Charlize Theron bir çox filmlərdə rol aldı. Xüsusilə “Yol” (The Road), “Prometheus”,
“Hancock” filmlərindəki rolları daha çox yadda qalan oldu.
Maraqlı faktlar. Afrikanın bir neçə yerli dilində danışmağı bacarır.
“People” jurnalının 2000-ci ildə açıqladığı dünyanın “ən gözəl 50 qadını” siyahısında onun da adı vardı.
İnternet istifadəçiləri arasında keçirilən dünyanın ən gözəl qadını adlı sorğuda birinci oldu.
Tom Hanks uşaqlıq sevgisi idi. Tom Hanks`in rejissorluğunu etdiyi “Etdiyin Şey” (That Thing You Do) filmində Tom
Hanks tərəfindən filmdə oynamaq üçün dəvət aldı.
19
Film Fiction | Aprel, №13
Beynəlxalq İstanbul
Film Festivalı
Beynəlxalq İstanbul Film Festivalı ilk dəfə 1982-ci ildə, Beynəlxalq İstanbul
Festivalı çərçivəsində “Sənətlər və Kino” mövzulu altı filmin göstərildiyi “film
həftəsi” olaraq həyata keçirildi. Növbəti il “Beynəlxalq İstanbul Kino Günləri”
adı altında İstnabul Festivalı daxilində bir ay boyunca 36 xarici film təqdim
olundu. 1985-ci ildə Şakir Eczacıbaşı`nın səyi nəticəsində proqrama milli və
beynəlxalq müsabiqə bölümləri daxil edildi və ilk dəfə verilən Qızıl Lalə
mükafatını “1984” filmi ilə Michael Redford qazandı.
Dörd il sonra FİAPF (Kino Produsserləri Assosasiyalarının Beynəlxalq
Federasiyası)
tərəfindən
“xüsusi
mövzulu
müsabiqə
festivalı”
kateqoriyasında tanınaraq “Beynəlxalq İstanbul Film Festivalı” adını aldı. 25
yaşını qeyd etdiyi 2006-cı ildə Festival Türk kinoşünasları ilə Avropalı
həmkarlarını bir yerə gətirən, layihələrin müzakirə olunduğu seminarlar,
dərslər təşkil edən “Köprüde Buluşmalar” platformunu başlatdı.
“Kinoda İnsan Haqları” mövzusundakı bölümündə Avropa Şurası və
Eurimages tərəfindən FACE -Avropa Şurası Kino Mükafatı- verilir. Xüsusi və
tematik bölümlərin yanında, dünya klassikləri, retrospektivlər, canlı musiqi
müşayiətilə səssiz filmlər və sənədli filmlərə də yer verilən festivalda hər il
200-dən çox film göstərilir. Bu xüsusiyyətinə görə Türkiyədəki ən geniş film
festivalı sayılır.
Rəsmi hissəmiz bu qədər...
Bu il 30 Mart – 14 aprel tarixləri arasında 32-si təşkil olunan Festivalın
son həftəsində iştirak etmək mənə də nəsib oldu. Sinopsislərindən mənə
fərqli gələn filmləri izlədim, münsif heyətinin bu ilki rəhbəri,Dead Poets Society, The Truman Show, Gallipoli filmləri ilə
tanıdığımız Peter Weir`in, Post Tenebras Luxilə Cannes’da Ən Yaxşı Rejissor Mükafatına layiq görülənCarlos
Reygadas`ındərslərinəvəNo Man`s Land filmi ilə Xarici DildəƏn Yaxşı Film Oskarınıəldə etmiş Danis Tanovic`in “Bütcəsiz
Film Çəkmək Mümkündürmü?” başlıqlı seminarına qatıldım, bir-iki savadlı, zarafatcıl qızla tanış oldum və s.
Beynəlxalq Müsabiqədə Qızıl Lalə Mükafatını bu il, Lenny
Abrahamson`un What Richard Did filmi əldə etdi. Kevin Power´ın
romanı əsasında çəkinlən film olduğu ilə zənn etdiyi arasında qalan,
özünə güvəni sıfır bir gəncin Bergmanvari kədərli hekayəsini ehtiva edir.
Rejissorun sözləri ilə desək, "Müvəffəqiyyətsizliyə alışmamış Richard
kimi tiplər üçün xəyal qırıqlığı yaradan hər hadisə bir fəlakət təsiri
oyadır. Mən də xəyal edərək əvvəlki vəziyyətinə qayıtmağa çalışan bir
obraz yaratdıb"
Milli Müsabiqədəisə Ən Yaxşı Film Qızıl Lalə Mükafatına Onur
Ünlü`nün Sen Aydınlatırsın Geceyi filmi layiq görüldü. Elə bu filmi
izlədiyim zaman festivalın reklam çarxında deyilən “Fena mı olur, ilerde
anlatırsın böyle böyle bir gece yaşamıştım” fikri ağlıma gəldi. Bilet almaq
üçün bir saatdan çox gözlədikdən sonra filmin rejissoru ilə yanaşı “ağzına
20
Film Fiction | Aprel, №13
kimi dolu” salonun pilləkənlərində oturub
gülərək düşünməyin dadını anlatmağa söz
ehtiyatım kifayət eləmir.
Yəqin
eşitmisiz,
mən
ədəbiyyatda,
incəsənətdə
absurt,
qara
komediya
tərəfdarıyam. Buna görə də bu tərzdə film
mükafat alanda daha da həvəslənirəm,
üstəlik mükafatı alan mənim üçün xüsusi
yeri olan, tanış olma fürsəti də tapdığım
Onur abi olduğu üçün özüm almış kimi
sevindim...
Film iki günəşi, üç ayı olan qəsəbədə
yaşayan bir sıra fövqəl güclü insanlardan
söhbət açır. Divarların arxasını görə bilən
Camal yan hakimlik edir,əşyaları barmağı ilə
oynada bilən Yasəmən yumurta fabrikində işləyir, zamanı dayandıra bilən Dəfnə kitab satır, içindəki yaralardan axan qan
gözlərindən damlayan İrfan Həkim xəstələriylə məşğuldur. Amma bütün bu xüsusiyyətlərə sahib insanları bluetooth`la çalışan
qulaqcıq təəccübləndirir. Çünki film fantastik deyil, məsələ obrazların süper qəhrəman olması deyil, sadəcə dünya belə olsa
da insanın insan olmasından qaynaqlanan dərtləri, sıxıntıları, narahatlıqlarının dəyişməyəcəyəni göstərməyə çalışır. Və qibtə
etdiyim bir final səhnəsi ilə film yenidən başlayır. Euripides`in də dediyi kimi, “İnsan əndişədən yaradılmışdır”.
Film, həmçinin Ən Yaxşı Ssenari, Ən Yaxşı Montaj və Beynəlxalq
MüsabiqədəCamille Claudel 1915 filminin aldığı FİPRESCİ mükafatları ilə
də təltif olundu.
Ən Yaxşı Rejissor Mükafatı Hayatboyu filmi iləAslı Özge`yə, Jüri
Mükafatı Derviş Zaim`in Devir filminə, Ən Yaxşı Aktrisa Mükafatı Özür
Dilerim filmindəki roluna görə Sema Poyraz`a, Ən Yaxşı Aktyor isə Nuri
Bilge Ceylan`ın filmləri ilə yaxından tanıdığımız, Yozgat Blues filmindəki
roluna görəErcan Kesal`a verildi. Seyfi Teomanın xatirəsinə görə verilən Ən
Yaxşı İlk Film Mükafatı isə CMYLMZ Fikirsanat sponsorluğu ilə Cem Yılmaz
tərəfindən Köksüz filminə təqdim olundu.
Festivalda izlədiyim, xüsusi olaraq qeyd etmək istədiyim film isəF
Tipi filmidir. Müxtəlif yollarla qarşısı alınmağa çalışılan film F tipli
həbsxanalardakı vəziyyəti əks etdirir. On fərqli rejissorun doqquz qısa
metraj filmində fərqli aktyorlar iştirak edir, bütün filmlər bir-birinə
müəyyən şəkildə birləşir və bu ayrı filmlər eyni həbsxananın müxtəlif
yerlərində keçən hekayələrə dönür. F tipli həbsxanadan yenicə çıxmış
tamaşaçının filmdən sonra rejissora təşəkkürünü, yəqin ki, heç vaxt
unutmayacam.
Dostları ilə paylaş: |