2-Мa’ruza. Tezkor xizmat ko‘rsatish va ishlarni bajarish
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 35 kV ga, 60 kV elektr uskunlarini esa 110 kV ga tenglashtiriladi.
|
— O‘zgarmas tok
Eslatma: Ushbu jadvalda hamda bundan keyingi Qoida jumlalarida 3 kV kuchlanishli elektr uskunalarini 6 kV kuchlanishli elektr uskunalariga tenglashtiriladi, kuchlanishi 20 kV elektr uskunalarini 35 kV ga, 60 kV elektr uskunlarini esa 110 kV ga tenglashtiriladi. Kuchlanish ostida bo‘lgan elektr uskunani to‘siqsiz tok o‘tkazuvchi qismiga 1-jadvalda qayd etilganidan kam masofaga yuk ko‘taruvchi va boshqa mashina-mexanizmlarning hamda shaxslarning yaqinlashishi man etiladi. Elektrostansiya va podstansiya elektr uskunalarini yakka o‘zi ko‘rib chiqishni elektr xavfsizligi bo‘yicha III gruppaga ega bo‘lgan navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi, yoki V gruppaga ega bo‘lgan ma’muriy-texnik xodim yoki korxona rahbariyati bajarishi mumkin. Elektrotexnikaga aloqasi bo‘lmagan xodimlar elektrostansiya va podstansiya elektr uskunalarini ko‘rib chiqishni va ekskursiyani korxona ma’muriyati ruxsati bo‘lgan, yakka o‘zi ko‘rib chiqish huquqiga ega bo‘lgan IV gruppali xodim nazorati ostida o‘tkazishi mumkin. Elektr uzatish tarmog‘ini ko‘rib chiqish ushbu qoidaning 14.5.1 va 14.5.2 bandlariga binoan amalga oshirilishi mumkin. Ushbu elektr uskunalarida xizmat qilmaydigan xodimi elektr uskunaga navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi yoxud, yakka o‘zi ko‘rib chiqish huquqiga ega bo‘lgan xodim hamrohligida ijozat berib kirgizish mumkin. Nazoratchi xodim elektr uskunada ishlashga ruxsat etilgan ishchi xavfsizligini to‘la ta’minlashi, hamda tok o‘tkazuvchi qismiga mutlaqo yaqinlashmaslik haqida ogohlantirishi kerak. 1000 V kuchlanishdan yuqori bo‘lgan elektr uskunalarni ko‘rib chiqish paytida tok o‘tkazuvchi qismlari 1-jadvalda ko‘rsatilgandan kam masofaga yaqinlashishga qarshi qo‘yiladigan to‘siqlar bilan jihozlanmagan xona va xonalarga kirish man etiladi. 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunni ko‘rib chiqishda shchit, elektr uskuna, o‘lchov asbobi joylashgan shkaf, boshqaruv pulti va boshqa uskunalar eshigini ochishga ruxsat etiladi. Elektr uskunani ko‘rib chiqish jarayonida biror-bir ishni bajarish man qilinadi. 6-35 kV kuchlanishli elektr uskunada erga tutashish sodir bo‘lsa, xodimlarni yopiq taqsimlovchi elektr uskunada 4-metrdan ochiq taqsimlovchi elektr uskuna va uzatish tarmog‘ida 8-metrdan kam masofaga yaqinlashishga faqat tarmoqni tezda o‘chirish, iste’molchini boshqa tarmoqdan ulash, hamda kuchlanish ta’siriga tushib qolgan shaxsni qutqarish uchun ruxsat etiladi. Bunday hollarda, elektr uskunada ishlatiladigan himoya vositalaridan foydalanish kerak. Kuchlanishi 1000 V dan yuqori qo‘l privodan ajratgich (raz’edini-tel), uzgich (otdelitel) va o‘chirgich (vыklyuchatel) uskunalarini o‘chirish va yoqishda dielektrikdan qo‘lqopdan foydalanish kerak. Saqlagich qo‘yish va olishda ushbu tarmoqdan kuchlanishni olish shart. Kuchlanishni olib tashlovchi kommutatsion apparatlar o‘rnatilmagan elektr qo‘shilmada, saqlagichni kuchlanish ostida olish va qo‘yish, shu tarmoqqa ulangan iste’molchi o‘chirilgan taqdirda ruxsat etiladi. Ikkilamchi zanjir va yoritish tarmoqlarida, kuchlanish transformatorida saqlagichni quvvatni olmasdan va kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi. Kuchlanish ostida saqlagichni almashtirish kerak bo‘lib qolsa, quyidagi himoya vositasidan foydalanish zarur: - 1000 V kuchlanishdan yuqori bo‘lgan elektr uskunada dielektrik qo‘lqop va himoya ko‘zoynagini qo‘llagan holda ombir (shtanga) dan; - 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunada izolyasiyalangan ombir yoki dielektrik qo‘lqop va himoya ko‘zoynagidan foydalaniladi; Kommutatsion apparatlar bilan jihozlanmagan 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan shchit va yig‘ilmalarda o‘rnatilgan saqlagichlar (predoxranitellar) ustma-ust, fazalar vertikal joylashgan bo‘lsa, saqlagichni olish va qo‘yish iste’molchidan quvvatni olmasdan turib, kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi. Bunday paytda ko‘zni himoya qilish vositasi o‘rniga yuzni (betni) himoya qilish vositasidan foydalanish tavsiya qilinadi. Ish olib borilayotgan elektr uskuna xonasidan tashqari, xonada qolgan barcha xona, xona, shchit va yig‘ilmalarning eshiklari qulflangan bo‘lishi kerak. 1000 V kuchlanishdan yuqori bo‘lgan elektr uskuna (yopiq komplekt, ochiq taqsimlovchi elektr uskunaning xona va xonalari), hamda 1000 V kuchlanishdan yuqori bo‘lgan elektr uskuna tashqarisida joylashgan 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan shchit va elektr uskuna shchit va yig‘ilmalarning kalitlari navbatchi hisobida bo‘lishi shart. Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunalarida kalitlar ma’muriy-texnik xizmatchi hisobida bo‘lishi mumkin. Har bir kalit nomerlangan bo‘lishi darkor. Kalitlarning bir komplekti zaxirada saqlanishi shart. Kalitlar tilxat bilan quyidagi xodimlarga berilishi kerak: - yakka o‘zi ko‘rib chiqish huquqiga ega bo‘lgan xodimlarga-barcha xonalarning kalitlari; - tezkor-ta’mirlovchi xodimlar ichidan ajratilgan ishlashga ijozat beruvchi shaxsga, ish rahbari va ishboshiga, nazorat qiluvchiga-faqat ish olib borilishi uchun ajratilgan xona kaliti beriladi; Har kuni ish tugagandan so‘ng va elektr uskuna ko‘rib chiqilgandan keyin kalitlar albatta qaytarib topshirilishi kerak. Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunada ish olib borilganda ushbu elektr uskuna joylashgan xona kaliti, ko‘rib chiqilgandan yoki ish to‘liq tugallanganidan so‘ng, uzog‘i bilan keyingi ish kunidan kechiktirmasdan topshirilishi zarur. Elektr uskuna joylashgan xona kalitini uzoq muddatga berish elektr tarmog‘i korxonasining taqsimlovchi elektr uskunalarida tezkor o‘chirish-yoqish huquqiga ega bo‘lgan iste’molchi xodimiga hamda yakka o‘zi ko‘rib chiqish huquqiga ega bo‘lgan navbatchiga, tezkor-ta’mirlash va ma’muriy-texnik xodimlarga berish zaruratini korxona bosh muhandisi belgilaydi. Kalitni olish va qaytarish jarayoni istalgan shakldagi ish jurnali yoki tezkor-dispetcherlik jurnallarida qayd qilinishi kerak. Elektr tokiga tushib, jarohatlanganni qutqarish uchun elektr uskunadan kuchlanishni olish ruxsatsiz bajarilishi mumkin. |