2-mavzu. Modulyatsiya haqida tushuncha (amplituda, chastota va faza modulyatsiyalari) Reja

Chastotani domeni 
AM va FM to'lqin shakllari bir xil tashuvchi va tayanch tarmoqli to'lqin 
shakllari bilan butunlay boshqacha ko'rinishga ega. Shuning uchun AM va 
tor 
tarmoqli
FM chastota domenida shunga o'xshash o'zgarishlar qilishini bilish 
qiziq . (Tor polosali chastotali modulyatsiya cheklangan tayanch tarmoqli 
kengligini ta'minlaydi va tahlilni soddalashtiradi.) Ikkala holatda ham past 

---

chastotali spektr (manfiy chastotalarni o'z ichiga olgan holda) tashuvchi 
chastotadan yuqori va pastgacha cho'zilgan diapazonga o'tkaziladi. AM da eng past 
tayanch tasma signalining spektri yuqoriga qarab siljiydi. FM-da, bu tashuvchi 
chastotani o'rab turgan diapazonda paydo bo'ladigan asosiy tarmoqli 
signal integralining spektri . 
Yuqorida m = 1 bilan ko'rsatilgan modulyatsiya uchun biz quyidagi spektrni 
olamiz: 
 
M = 1 da chastota bilan modulyatsiya qilingan signal spektri 
Keyingi spektr m = 4 ga to'g'ri keladi: 
 
M = 4 da chastota bilan modulyatsiya qilingan signal spektri 
Bu modulyatsiya indeksining chastota modulyatsiyalangan signalining chastota 
qismlariga ta'sir qilishini juda aniq ko'rsatib turibdi. Chastotali modulyatsiyani 
spektral tahlil qilish amplituda modulyatsiyaga qaraganda qiyinroq; shuning uchun 
chastotali modulyatsiya qilingan signallarning o'tkazuvchanligini taxmin qilish 
qiyin. 

---

2.3. Faza modulyatsiyasi (PM) 
Faza modulyatsiyasi (PM) chastota modulyatsiyasiga o'xshaydi va raqamli 
aloqa tizimlarida muhim texnologiya hisoblanadi.
Tebranish chastotasi oniy qiymati va oniy fazasi bir-biri bilan matematik
jihatdan hosila va integral bilan bog‘langan. Bu kattaliklardan birining
o‛zgarishi ikkinchisining unga bog‘liq o‘zgarishiga olib keladi, ya’ni: 
 
Shuning uchun chastotasi va fazasi modulyatsiyalangan signallarni 
burchak modulyatsiyali signallar deb ataladi. Quyida shu ikki tur 
modulyatsiyalangan signallarni ko‘rib chiqamiz. 
Faza modulyatsiyasi natijasida yuqori chastotali tashuvchi 
ning fazasi modulyatsiyalovchi 
u„,(t) 
qonuni bo‘yicha o‘zgaradi, ya’ni