2-mavzu: Oqsillarning kimyoviy tarkibi, funksiyasi. Aminokislotalar, ularning fizik-kimyoviy xossalari. Oqsillarninig fizik-kimyoviy xossalari. Reja

Aminokislotalarning amfoterlik xossalari. Aminokislotalar tarkibida kislota 
xususiyatiga ega bo’lgan karboksil guruh (-COOH) va ishqor xususiyatiga ega 
bo’lgan aminoguruh (-NH
2
) bor. Suvli eritmalarda aminokislotalarning har ikkala 
funksional guruhi dissotsilanadi. 
Aminokislotalarning amfotrlik xossalarini ifodalanishi.
3
3
Richard A Harvey., Denise R Ferrier . Biochemistry. Lippincott Wiliams and Wilkins. China. 2011. 7 – betdagi 
mavzu mazmunidan foydalanildi. 

---

Bunday ko’rinishdagi aminokislotalar biopolyar ionlar deb ataladi. 
Kislotali yoki ishqoriy sharoitda aminokislotalar elektr maydonida 
quyidagicha harakat qiladi. 
Kislotali sharoitda kation sifatida 
Ishqoriy sharoitda anion 
Shu xususiyatlariga ko’ra aminokislotalar amfoter birikmalar hisoblanadi 
va hujayrada buferlik vazifasini bajaradi. 
Aminokislotalar molekulasining shakli neytral bo’lgan vodorod ionlari 
konsentratsiyasi ularning izoelektrik nuqtasi (IEN) deb ataladi. Turli xil 
aminokislotalarning izoelektrik nuqtali (IEN) har xil bo’ladi.
Masalan: 
alanin IEN pH - 6; 
lizin IEN pH - 9,74; 
sistein IEN pH - 5,07. 

---

an biri ularning optik faollikka ega bo’lishidir. Glitsin bundan mustasno. 
Aminokislotalar molekulasida asimmetrik uglerod atomlari borligi uchun ularning 
suvli eritmasi qutblangan nur sathini o’ngga yoki chapga buradi. 
Oqsillar tarkibiga kiradigan barcha aminokislotalar L-qatorga mansub 
bo’lib, tabiiy aminokislotalar deb ataladi, L qutblangan nur sathini o’ngga va chapga 
burishi mumkin. L-qatordagi aminokislota molekulaning fazoviy joylashishini ham 
ko’rsatadi. 
Aminokislotalarning optik izomerlarini aniqlashda L-serin molekulasi 
tuzilishidan foydalaniladi