Izoh: MATLABda bundan tashqari turli-tuman maxsus funksiyalarni qiymatlarini hisoblash uchun mo’ljallangan buyruqlar ham mavjud. Bu buyruqlarni hisoblashda MAPLE tizimining maxsus funksiyalaridan(MAPLE tizim yadrosida mavjud) foydalaniladi. Bu buyruqlarni >> help elfun va >> help mfunlist kabi buyruqlarini berish orqali batafsil ko'rish mumkin.
(%) – foiz belgisi izohlarni yozish uchun xizmat qiladi. Agar buyruqlar qisqa bo'lsa, ularni bir qatorga vergul bilan ajratgan holda yozib bajariladi. Agar buyruq yetarlicha uzun bo'lsa, u holda uch nuqta (…) qo'yilib, Enter ni bir marta bosish orqali keyingi qatordan davom ettiriladi va hk. Masalan:
ifodani x = 0.2 va y = -3.9 dag qiymatini hisoblaymiz:
>> x=0.2;
>> y=-3.9;
>> c=sqrt((sin(4/3*pi*x)+exp(0.1*y))/(cos(4/3*pi*x)+exp(0.1*y)))+... ((sin(4/3*pi*x)+exp(0.1*y))/(cos(4/3*pi*x)+exp(0.1*y)))^(1/3) c = 2.0451
Dasturlashda shunday vaziyatlar bo'ladiki, bunda ifodani hisoblashda oraliq o'zgaruvchilarni kiritib(yoki ifodani qismlarga bo'lib) qadamma-qadam hisoblash mumkin. Yuqoridag misolni qaraymiz: >> x=0.2;
>> y=-3.9;
>> a=sin(4/3*pi*x)+exp(0.1*y);
>> b=cos(4/3*pi*x)+exp(0.1*y); >> c=sqrt(a/b)+(a/b)^(1/3) c =
2.0451
O’zgaruvchi berilgan qiymatni o’zlashtirishi uchun = belgi qo’llaniladi.
5. MATLAB da matematik ifodalar ustida shakl almashtirishlar
MATLABda matematik ifodalar ustida shakl almashtirish jarayonida quyidagi amallarni bajarish mumkin:
O’xshash hadlarni ixchamlash;
Ko’paytuvchilarga ajratish; Qavslarni ochish:
Ratsional kasrlarni qisqartirish va shu kabilar
Bunday simvolli hisoblashlarni bajarishdan oldin ifodadagi o'zgaruvchilar syms yordamchi buyrug'i (syms inglizcha "symbols", ya'ni "simvollar" so'zining qisqa ifodasi)orqali e'lon qilinadi. Masalan:
>> syms x y z a b c d
Ifodalarda shakl almashtirishlar.
Ifodalarda qavslarni ochib, ularning hadlarini ixchamlash expand() buyrug’i bilan amalga oshiriladi: >> syms x y z a b c d e
>> P=(x+1)*(x-1)*(x^2-x+1)*(x^2+x+1)
P =
(x+1)*(x-1)*(x^2-x+1)*(x^2+x+1)
>> P1=expand(P) P1 = x^6-1
Ko’phadlarni ko’paytuvchilarga ajratish uchun esa factor() buyrug’idan foydalanamiz. Masalan:
>> factor(P1) ans =
(x+1)*(x-1)*(x^2-x+1)*(x^2+x+1) >> factor(x^5-x^4-7*x^3+x^2+6*x) ans = x*(x-1)*(x-3)*(x+2)*(x+1)
Ifodalarni soddalashtirish simplify() yoki simple() buyrug’i bilan amalga oshiriladi. Masalan:
>> P2=(cos(x)-sin(x))*(cos(x)+sin(x))
P2 =
(cos(x)-sin(x))*(cos(x)+sin(x))
>> simplify(P2) ans = 2*cos(x)^2-1
Bundan tashqari, ifodalar ustida shakl almashtirishlarda kerak bo’ladigan collect, numden, horner, subexpr, subs kabi bir qator buyruqlari mavjud va uni mustaqil o’rganishni foydalanuvchiga qoldiramiz.
6. MATLAB da chiziqli avtomatik rostlash sistemasini (ARS) strukturaviy o'zgartirish.
Uzаtish funksiyasi deb, chiqish kаttаligi Y(s) ning Lаplаs tаsviri kirish kаttаligi X(s) ning Lаplаs tаsvirigа boshlаng'ich shаrtlаr 0 gа teng bo'lgаndаgi nisbаtigа аytilаdi.