2-тема. Turizmde sapa dárejesin bahalaw uchın qollanılatuǵın usıllar

Sapa kórsetkishleri: 
Xarakteristikalaytuǵın ózgesheliklerine kóre: óz aldına kórsetiletuǵın hám 
kompleks túrlerge bólinedi. 
Ańlatılıw usılına kóre: natural birliklerindegi hám baha birliklerindegi bolıp 
bólinedi. 
Sapa dárejesin bahalawǵa kóre: bazalıq hám salıstırmalı boladı. 
Basqıshlarına kóre: boljanıp atırǵan, rejelestirilgen, paydalanılıp atırǵan túrlerge 
bólinedi.

---

 Xızmetler sapasın anıqlawda xızmetlerdi tutınıwdıń qawipsizligine de ayrıqsha 
itibar beriledi. Mısalı taw aldı kurort zonalarında qáwipsizlikti támiyinlew, atta 
seyil etiwdegi qáwipsizlikler, miymanxanalarda awqatlanıwdaǵı qáwipsizlikler, 
turistlerdi ekskursiyaǵa alıp shıǵıwdaǵı qáwipsizlikler h.t.b. Tutınıwdıń 
qawipsizligi kórsetkishine, adamlardıń málim waqıt dawamında qatersiz islewi 
múmkinshiligı; qorǵaw úskeneleriniń isletiliwi; voltlı shınjırlardıń elektr 
bekkemligi sıyaqlılardı keltiriwimiz múmkin. 
Sapa sistemasında social kórsetkishler de úlken áhmiyetke iye. Bul kórsetkishler 
ónim yamasa xızmettiń social -zárúrli mútajliklerge juwap bere alıwı jáne onıń 
túrli qatlamlardaǵı qarıydarları ushın social áhmiyetin xarakteristikalaydı. Bul 
kórsetkishlerge xızmet túrin kórsetiwdiń social zárúriyatı, xızmettiń optimal sapa 
dárejesine sáykes keliwi, ruwxıy qanaatlanıwshılıq hám basqa social nátiyjeler 
kórset kishleri kiredi. 
Xızmetlerdińń arnawlı qatlamlardaǵı qarıydarlardıń talapların qanaatlandırıwına 
qaray tutınıw túrleri boladı. Mısalı, jaslardıń yamasa úlken jastaǵılardıń turizm 
xızmetlerine talabı, ekskursiya yamasa dem alıw xızmetlerine, ekologiyalıq 
yamasa zıyarat turizmine talap túrlerine bólinedi. 
Funksional kórsetkishleri
Ónimyamasa xızmet sapasınıń funksional kórsetkishleri olardıń paydalanıw 
maqsetlerine sáykes keliwin, materiallıq, ruwxıy mútajliklerdi qanaatlandıra alıw 
dárejesin xarakteristikalaydı. Bul kórsetkishler tiykarǵı funksiyalarınıń orınlanıwın 
jetilistiriw kórsetkishi, universallıq kórsetkishleri hám járdemshi operatsiyalardı 
orınlawdı jetilistiriw kórsetkishlerine bólinedi. 
Tiykarǵı funksiyanı orınlawdı jetilistiriw kórsetkishleri tutınıwdıń paydalı 
nátiyjesin, xızmettiń qarıydarlar tárepinen paydalanilǵanda málim mútajlikti 
qanaatlandırıw dárejesin kórsetedi. 
Universallıq kórsetkishi xızmetlerdiń óz maqsetine qaray isletiliwi menen bir 
qatarda, insanlar ushın paydalı basqa da maqsetlerde de isletiliw múmkinligin 
kórsetedi. 
Turizm xızmetlerinde isenimlilik kórsetkishi de áhmiyetli. Sebebi xızmet 
kórsetiwdiń tiykarǵı ózgesheliklerinen biri onı xızmetler kórsetilgenge shekem 
ańlap jetiw qıyın. Sonlıqtan byl tarawda qarıydarlar isenimine kiriw júdá zárúr 
esaplanadı. 
Xızmetlerdi saqlap turıw imkániyatınıń joqlıǵı bul tarawdıń ózgesheligi bolıp hám 
ol sapa kórsetkishlerine tikkeley tásir kórsetedi.