2-тема. Turizmde sapa dárejesin bahalaw uchın qollanılatuǵın usıllar

 Ergonometrik kórsetkishler
Ergonometrik kórsetkishler “insan –ónim yamasa xızmet” sistemasın 
xarakteristikalap, insaniyattıń ekologiyalıq, fiziologikalıq, gigienik ózgesheliklerin 
esapqa aladı. 
Gigenik kórsetkishler xızmetlerdiń insanlar miyneti hám turmıslıq iskerliginiń 
gigenik shártlerine sáykes keliwin kórsetedi. 
Estetik kórsetkishler
Estetik kórsetkishlerge ajıralıp turıw, kompoziciyanıń tolıq bolıwı, xızmet 
kórsetiwdiń jetilisken bolıwı, tábiyat kórinisleri yamasa basqada estetik 

---

kórinislerden zawıqlanıw sıyaqlı kórsetkishler kiredi. Ajıralıp turıw xızmetke 
salıstırǵanda jámiyette qáliplesken estetik dúnya qarasların sáwlelendiredi. Bul 
kórsetkish xızmettiń basqa analogik xızmetlerden ajıralıp turıwın, dáwir talabına, 
zaman talaplarına, juwap beriw dárejesin kórsetedi. 
 
Ekologiyalıq kórsetkishler
xızmetlerdi tutınıwda átirap ortalıqqa zıyanlı tásir 
kórsetiwin esapqa alıw tábiyat ortalıqqa islep shıǵarıw shıǵındılarınıń túsiwin 
sheklew, biologiyalıq resurslardan ratsional paydalanıw, olardı saqlaw, atmosferanı 
pataslanıw dárejesin tómenletiwdi támiyinlew kerek. 
Ekologiyalıq kórsetkishlerge, átirap ortalıqqa taslanıp atırǵan záhárli 
shıǵındılardıń quramı, xızmetlerdi tutınıwda shıǵındılardıń shıǵıwın mısal etip 
keltiriwimiz múmkin. 
Ekonomikalıq kórsetkishler
- bul tájiriybe úlgilerdi tayarlaw hám sınaqtan 
ótkeriwge ketken ǵárejetler, xızmetler jaratıwdıń ózine túser bahası, texnikalıq 
ob'ektlerdi ekspluataciya qılıwdaǵı ǵárejetler hám basqalar. 
Xızmet kórsetiw sapasın anıqlaw turizm tarawında ózgeshelikke iye.
Mısalı turizm industriyasınıń áhmiyetli tarawlarınan biri esaplanǵan miymanxana 
xojalıǵında sapanı arttırıw dástúrleri 10 tiykarǵı principti óz ishine aladı. 
1. Aqılǵa say basshılıq. Mıymanxana administraciyası kárxananıń wazıypaları 
jáne onıń keleshek rawajlanıwı haqqında anıq oy pikirge iye bolıwı kerek. Biraq 
sonıń ózi jetkilikli emes. Basshılar bul oy pikirlertin qol astındaǵı xızmetkerlerge 
jetkere alıwı hám olardı buǵan isendire alıwları da kerek boladı. Jaqsı basshılar 
xizmetkerlerdi isendiriw arqalı sapalı xızmet kórsetiwge erisiwdi tiykarǵı maqset 
dep biledi. 
2. Mıymanxananıń barlıq bólimlerine marketing jantasıwın engiziw. 
Mıymanxanada klientlerge xızmet kórsetiw boyınsha marketing funksiyaların 
orınlaw tek marketing bólimi xızmetkerleriniń wazıypası emesligin mudam este 
saqlaw zárúr. 
Usı bólimnen tısqarı, marketing elementleri mıymanxanadaǵı hár bir bólim 
jumısında ámelde bolıwı kerek. 
3. Klientlerdiń talap hám mútajliklerin túsiniw. Klientler sapanı júdá jaqsı 
túsinedi. Joqarı sapalı xızmet kórsetetuǵın mıymanxana bazar ózinen neni talap
etiwin jaqsı biledi. Mıymanxana usınıs etiwshi xızmet arnawlı bir bazarǵa
mólsherlengen bolıwı kerek. 
4. Mıymanxana biznesiniń maqsetleri hám wazıypaların túsiniw. Klientlerge 
sapalı xızmet kórsetiw pútkil mıymanxana jámáátiniń awızbirshilik penen, tatıw 
islewin talap etedi hám bunı hár bir 
bólim xizmetkerleri jaqsı túsiniwleri kerek. Ayırım mıymanxanalarda 
xızmetkerlerge hár túrlı islerdi atqarıw úyretiledi. Bul xızmetkerge torınbasar 
kásiplerdi ózlestiriw hám basqa qánigelikler boyınsha islerdiń
mánisin túsinip jetiw imkaniyatın beredi. 
5. Jumısta tiykarǵı shólkemlestirilgen principlerdi qollanıw. Mıymanxana jumısı 
jaqsı rejelestiriliwi hám aqılǵa say basqarılıwı kerek. Bul jumıs basqarıw 
konsepsiyasınıń joybarın islep shıǵıwdan baslanadı.