Xavfsizlikni ta'minlash asoslari va faoliyat xavfsizligini tahlil qilish. Xavflar, ularning tasnifi. Faoliyat xavfsizligini ta’minlash tamoyillari, uslublari ^ARXIV.UZ Hayot faoliyati xavfsizligini taminlash asoslari va tarkibiy qismlari
^ARXIV.UZ 1. Hayot faoliyati xavfsizligini taminlash asoslari va tarkibiy tpsmlari
Xavfsizlik umumiy nazariyasining tuzilishida asoslar va usullar ko'rilayotgan sohadagi aloqalar to'g’risida to'liq tasavvur qillshda metodologik ahamiyatga ega.
Asos, bu - flkr, g’qya, maqsad (asosly holat)dir. Usui, bu - eng umumiy qonuniyatlarni bilish orqali maqsadga crishish yo'lidir. Xavfsizlikni taminlash asoslari, usullari mantiq hamda dialekrikaga xos umumiy usullarga tegishli bo'lmay, maxsus va ayrim usullardan hisoblanadi. Usullar va asoslar o'zaro bog’liqdir. Xavfsizlikni taminlash choralari, bu - usullami va asoslarni amaliy. tashkiliy. moddiy gavdalantirib amalga oshirishdir.
Asoslar, usullar, choralar xavfsizlikni ta'min etlshdogl mantlqly pog’onadlr. Ulami tanlab olish faoliyatning aniq sharoitlariga, xavfning darajasiga va boshqa mezonlarga bog’liq/'^N.
Xavfsizlikni taminlashyo'llari ko p. Ularnl belgilariga qarab bir nedia sinfga ajratlsh mumkin. Masalan.yo 'naltiruvchl, tcxntk, tashkiliy, boshqaruv. Yo'naltlruvchl belgllarl:operatorning faolligi, iqtidori; tizimning tartibsizlanishi (destruktsiya), operatomi almashtirish, tasniflash, xavflami yo'qotish, tartiblash, xavfnl kamaytirish.
Texnik belgllarl:blokirovkalash, vakuumlash, germetiklash, masofadan boshqarish, mahkamlash, to'siqlar orqali himoyalash, ojlz zveno qo'llash, siqilgan havo qo'llash. harakatlami sekinlashtirish.
Tashkiliy bclgilari:vaqt bilan himoyalash, axborot (ma'lumalar), zah Ira lash, mos kelmaslik, me'yorlash, xodimlar tanlash, ergonomiklik.
Boshqaruv:moslik, nazorat, qarshi aloqa, Javobgarlik, rejalllik, rag'batlantirishlar, samaradorlik, boshqarish.
Insonmehnat faoliyati Jarqyonida bo'ladlgan fazo-lsh joyi (gontosfera), doim mavjudyoki vaqti-vaqti bilanxavfpaydo bo'ladigan fazoni noksosfera deyiladi. Xavfsizlikni taminlashga quyidagi usullar orqali erishiladi: gomosfera va noksosferanl fazovly va vaqt bo'ylcha ajratib qo'ylsh, buni hal qilish uchun masofadan boshqarish, avtomatlashtIrish, rabotlashtirish vositalari yordamidan foydalaniladi;