2022 XX asrning 80 – yillarida buxoro viloyati iqtisodiyotida yuz bergan inqiroziy holatning ijimoiy hayotga ta’siri shirinova Firuza Inoyatovna

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 2 | ISSUE 3 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor
 
 SJIF 2022: 5.947 
Advanced Sciences Index Factor 
 ASI Factor = 1.7 
205 
w
www.oriens.uz
March
2022
 
Belgilangan yillik va besh yillik rejada ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, 
iqtisodiy usullarga o‘tish vazifalari qo‘yilardi. Taraqqiyotdagi depsinishni, iqtisodiy 
holatdagi inqilobiy vaziyatni oddiygina ko‘z bilan ko‘rish mumkin edi. Butun 
respublikada milliy daromadning o‘rtacha yillik o‘sishi pasayib, aholi jon boiga 
to‘g‘ri keladigan milliy daromad 1965 yilgidan 1986 yilga kelib 7 barobarga kamaydi. 
Buxoro viloyatida yuz bergan katta xato shundan iborat ediki, viloyat nafaqat 
respublika, balki butun SSSR davlati miqyosida qishloq xo‘jalik sifat ko‘rsatkichi 
bo‘yicha yetakchi viloyat sanalsada, viloyatda faqatgina Markazning buyutmasi 
hisobiga qishloq xo‘jalik mahsulotlari yetishtirilardi. “1985 – 1986 yillarda Buxoro, 
G‘ijduvon, Shofirkon tumanlarida qoramol yetishtirish keskin kamayishini kuzatish 
mumkin. Qorako‘l, Peshku, Vobkent tumanlarida sog‘in sigirlar hisobidangina 
qoramolchilik sohasidagi ayrim nuqsonlar keskin ko‘zga tashlanmasdi. 1986 yilning 
yanvaridan to avgust oyiga qadar viloyatning xo‘jaliklararo tarmoqlarida jami 9275 
tonna tirik vazndagi qoramollar yetishtirildi. Bu esa qabul qilingan yillik rejaning 
62,2% ini tashkil etardi. Shuningdek sut yetishtirish 36235 tonna, ya’ni 68, 2 % foizni, 
38735 ming dona tuxum, ya’ni rejaning 75,6% foizini tashkil etdi. Vobkent tumanida 
go‘sht yetishtirishni 30 % ga, Sverdlov tumanida 20%, Romitan tumanida 17,5%, 
shuningdek, Buxoro shahrida 24 % ga keskin kamayib ketganini kuzatish mumkin”
5
[Ф.. № 2157.] Mahsulot sifati ham markazda belgilanardi. Ishlab chiqaruvchi asosiy 
kuch yoshlar edi. Faoliyat ko‘rsatayotgan korxonalarning xom ashyo sifati va 
miqdoriga e’tiborsizlik natijasida minglab yoshlar ishsiz qolishiga sabab bo‘ldi.
Boshqa sohalar qatori ishlab chiqarishda ham boshqaruv partiya qo‘lida bo‘lganligi 
vaziyatni yanada keskinlashtirdi. Shuni e’tiborga olish muhimki, qishloq xo‘jaligiga 
ixtisoslashgan agrar viloyatda asosiy mahsulot qishloqda yetishtiriladi. Shunday ekan, 
yetishtirilayotgan qishloq xo‘jalik mahsulotlari ish unumdorligi va aholi 
farovonligiga qaratilishi kerak.
“1984 yil 26 – 27 – mart kunlari Moskvada bo‘lib o‘tgan Butunittifoq iqtisodiy 
qurultoyida aynan O‘zbekiston Respublikasining Buxoro viloyati iqtisodiyoti 
masalalari; tajriba va qayta qurish masalalari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek Buxoro 
viloyatida qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash va xom ashyo 
bazasini kengaytirish masalasi muhokama etiladi.”
6
Xulosa esa o‘sha aytilayotgan 
farovon turmush darajasiga borib taqaladi. Bu inqirozli holatni mavjud har bir sohada 
ko‘p yoki yetarlicha holatda kuzatish mumkin edi.
5
Фонд - № 2157.(248) Бухоро вилоят архиви. 
6
Газиянц. Э. И. Основные направления развития и рационального размыщения сельствохозяйственного 
производства. Авторефарат. М. 1986 г. Стр. 11. 

---