25. Grammatika qadimgi yunoncha

A.G‘.G‘ulomov o‘zbek ilmiy tilshunosligining asoschisidir. U 1914 – yili Toshkent shahrida tug‘ilgan.
A.G‘.G‘ulomov «O‘zbek tilida aniqlovchilar» (1940), «O‘zbek tilida kelishiklar» (1940), «O‘zbek tilida ko‘plik kategoriyasi» (1944), «O‘zbek tilida urg‘u» (1947), «Sodda gap sintaksisi» (1948), «Sodda gap» (1955), «O‘zbek tilida tarixiy so‘z yasalish muammolari» (1955), «Fe'l» (1957) kabi qator asarlari bilan o‘zbek ilmiy tilshunosligining shakllanishi va rivojlanishi uchun xizmat qildi.
O‘rta maktablarning V, VI, IX sinflari uchun uning rahbarligida yozilgan «Ona tili» darsligi yigirma yilga yaqin yosh avlodga til ta'limini singdirishga xizmat qildi.
Respublikamizning barcha ona tili va adabiyot muallimlari A.G‘ulomov tomonidan oliy o‘quv yurtlarining o‘zbek filologiyasi fakulteti uchun yozilgan «Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Sintaksis» kitobidan o‘zbek tili sintaksisining sir asrorlarini o‘rganganlar.
A.G‘.G‘ulomov haqiqiy maʼnodagi ko‘chish deb leksik ko‘chishni nazarda tutadi: Sifatdoshning sifatga ko‘chishi sifatdoshning aniqlovchilik vazifasidan kelib chiqadi (o‘zbek tilida, umuman turkiy tillarda bu masalaga oid bironta ish uchratganimiz yo‘q). Bunday hollarda sifatdoshdan anglashilgan maʼno harakat maʼnosi loimiy. Statistik belgi maʼnosini anglatishga o‘tgan bo‘ladi. Аyub G`ulomov o`zbek tili sintaksisiga oid xodisalarni xam ilmiy asosda atroflicha urganish masalasiga jiddiy yondashdi. Аniqrogi, sintaktik satx birliklarini Yevropa tilshunosligining yutuklari asosida chukur urganish xam ushbu olimning nomi bilan boglikdir. U «O`zbek tilida aniklovchilar» mavzusidagi nomzodlik dissertatsiyasi xamda bu dissertatsiya asosida maydonga kelgan xuddi shu nomdagi risolasi, «O`zbek tilida suz tartibi», «Sodda gap» kabi ishlari bilan o`zbek ilmiy sintaksisisning poydevorini yaratdi. Аyniqsa, olimning xamkorlikda yaratgan «Xozirgi o`zbek adabiy tili. Sintaksis» asari shu soxadagi dastlabki darslik bulib, shu kungacha uz axamiyatini yukotmagan fundamental tadkikot xisoblanadi. Аsarda sintaksis xamda suz birikmasi, gap, gaplarning tuzilishi va maksadga kura turlari, sodda gap, gap bulaklari, kushma gap, ularning turlari va boshkalar xakida mukammal maʼlumot beriladi. «Kitobning vazifasi, - deydi muallif, o`zbek adabiy tili sintaksisining xozirgi xolatini xamda shu xodisalarning usish jarayonini kursatishdir».
33. 1929-yil 1-dekabrda O‘zbekiston arab xatidan lotin alifbosiga o‘tdi. Shu sana munosabati bilan bloger va tilshunos Eldar Asanov o‘zbek tilini lotinlashtirishning birinchi loyihasi tarixiga to‘xtaladi. XX asrda O‘zbekiston tashkil topishi bilan bu erda shakllangan millat – o‘zbeklar uchun yozma til ishlab chiqish muammosi ko‘tarildi. Bunga qadar o‘zbeklar hamda uning ajdodlari arab xatiga asoslangan fors alifbosidan foydalanib kelgan edi. Zamon o‘zgarishi, til zamonaviylashishi va boshqa omillar tufayli alifboni qayta ko‘rib chiqishga ehtiyoj tug‘ildi. XIX asrning ikkinchi yarmida qrimlik buyuk islohotchi – Ismoil Gasprinskiy boshlab bergan ma’rifatparvarlik faoliyati Usmonli saltanati, Erondagi Qojar davlati, Rossiya va Sin imperiyalarida istiqomat qiluvchi turkiy tilli musulmonlar orasida chinakam modernizm harakatiga aylandi. Shu davrdan XX asr 20-yillariga qadar bu xalqlar intelligensiyasi turli integratsion loyihalarni ilgari surdi. Bu loyihalar ichida barcha turkiy xalqlar uchun lotin yozuvi negizida yagona alifbo ishlab chiqish g‘oyasi ham bor edi. Loyiha nomi –