28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

D-t “Xodimlar bilan mehnatga haq to’lash bo’yicha hisob-
kitoblar” schyoti 
 
K-t “Kassa” schyoti - 45000 so’m 
Mazkur yozuvni schyotlarda quyidagicha aks ettirishimiz mumkin: 
 
 
 
 
 
 
 
 
“Xodimlar 
bilan 
mehnatga
 
 
 
 
 
 
haq to’lash bo’yicha hisob- 
 
“Kassa”
 
kitoblar” schyoti 
D-t K-t
D-t K-t 
 
qoldiq 
 
 
 
 
 
 
 
 
qoldiq 
 
 
 
1) 45000
 
 
 
 
1) 45000
 

---

34 
Ikki yoqlama yozuv schyotlarni bir -biri bilan o’zaro bog’lanishni aks 
ettiradi. Bu bog’lanish schyotlar korrespondentligi deyiladi.
Schyotlar korrespondentligi - bu xo’jalik operatsiyasi natijasida yuzaga 
kelgan holatlarni ikki va undan ortiq schyotlarning bog’lanishida aks 
ettirilishidir.
Xo’jalik operatsiyalari natijasida bir vaqtning o’zida bir nechta 
schyotlar korrespondentligi bajarilish mumkin. Agar, xo’jalik operatsiyasi 
natijasi ikkita schyot bog’liqligida aks ettirilsa, bunday yozuvlar oddiy 
yozuvlar (provodkalar) deyiladi, uchta yoki undan ortiq schyotlar ishtirok 
etsa, bunday yozuvlar murakkab yozuvlar (provokalar) deyiladi.
 
Demak, xo’jalik operatsiyalarini ikki yoqlama yozuv asosida aks 
ettirish albatta, ikkita schyotga ta’siri ko’rsatish bilan bajariladi. Bunda bir 
schyot debetlanib, ikkinchisi - kreditlashadi. Ayni vaqtda bir summa ikki 
joyda aks ettiriladi.
Ikki yoqlama yozuv sodir bo’lgan xo’jalik operatsiyalarning iqtisodiy 
mazmuniga ko’ra nazorat qilib boradi.