Ishni bajarish tartibi
1. Qurilmaning 13.6-rasmda ko‘rsatilgandek qilib yig‘ing.
Ekranni linzaning fokal tekisligida joylashtiriladi.
2. Difraksion panjara tirqishdan 50
70 cm uzoqlikda optik taglikka o‘rnatiladi.
3. Yorug‘lik manbai tok manbaiga ulanadi va difraksion panjara orqali difraksion manzara kuzatiladi.
4. Tirqishdan difraksion panjaragacha bo‘lgan Z masofa o‘lchanadi.
5. Tirqishning chap va o‘ng tomonida joylashgan birinchi va ikkinchi tartibli qizil, yashil va binafsha
nurlarning maksimumlarigacha bo‘lgan l
1
va l
2
masofalar o‘lchanadi va ular uchun o‘rtacha masofa
l
o‘r
=(l
1
+l
2
)/2 hisoblanadi.
6. tg
=l
o‘r
/Z nisbat topiladi. Kichik burchaklar uchun
tg
=sin
l
o‘r
/Z bo‘lganligi uchun (13.11) formula
quyidagi ko‘rinishga keladi: d
l
o‘r
/Z=
k
. Bu
formuladan to‘lqin uzunligini topsak
=d
l
o‘r
/(kZ)
bo‘ladi. Bu formula bo‘yicha to‘lqin uzunliklarini
hisoblaymiz.
7. O‘lchash va hisoblash natijalarini quyidagi jadvalga
yozamiz
1. Yorug‘lik manbai; 2. difraksion panjara; 3. linza; 4. ekran.
Rang d,m
k Z,m l
1
,m l
2
,m l
o‘r
,m
,
m <
>
<
>
Binaf-
sha
1
2
yashil
1
2
qizil
1
2
8. Tajribadagi o‘lchashlarning hatoliklarini aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: |
