3-Ma’ruza Mavzu: Inson faoliyati xavfsizligi Reja

Sotsial injineriyadan himoyalanish choralari. 
Hujumlarni amalga oshirishda sotsial injineriya texnikasidan foydalangan 
tajovuzkorlar teztez muloyimlik, dangasalik, xushmuomilalik bilan foydalanuvchi 
va tashkilot xodimlarining qiziqishlaridan foydalanadilar. Hujumlarni oldini olish 
esa, 
xodimlarning 
aldanayotganliklarini 
bilmasliklari 
sababli, 
murakkab 
hisoblanadi. 
Sotsial injineriya hujumlarini quyidagicha aniqlash mumkin: 

---

−
o‘zini do‘stingiz yoki yordam so‘rab murojaat qilgan yangi xodim sifatida 
tanishtirish;
−
o‘zini yetkazib beruvchi, hamkor kompaniyaning xodimi yoki qonun vakili 
sifatida tanishtirish;
−
o‘zini biror rahbar sifatida tanishtirish;
−
biror zaiflikni bartaraf etuvchi yoki jabrlanuvchiga biror nimani yangilash 
imkoniyatini taqdim qiluvchi sotuvchi yoki ishlab chiqamvchi sifatida 
tanishtirish;
−
muammo yuzaga kelganida yordam beruvchi sifatida tanishtirish;
−
ishonchni hosil qilish uchun ichki xotirjamlik va terminologiyadan 
foydalanish; 
−
“maktub”ga turli zararli dasturlarni qo‘shib yuborish;
−
soxta ochilgan oynada login/ parolni qayta kiritishni so‘rash;
−
foydalanuvchi nomi va pároli bilan saytga ro‘yxatdan o‘tish uchun biror 
sovg‘a taklif etish; jabrlanuvchi kompyuteriga yoki dasturiga kiritilgan 
kalitlarni yozib olish (keylogger dasturlari);
−
turli xil zararli dasturiy vositaga ega ma’lumot eltuvchilarini foydalanuvchi 
stoliga tashlash;
−
turli qo‘ng‘iroqlardagi ovozli xabarlar va h.k
 
 
Nazorat savollar: 
1.
Sotsial injineriya bilan bog‘liq tahdidlarni tasniflang. 
2.
Ijtimoiy (sotsial) injineriya qanday ma’noni bildiradi?
3.
Elektron pochta bilan bog‘liq tahdidlarni sanang. 
4.
Tezkor xabarlardan foydalanishga asoslangan tahdidlar haqida misol 
keltirinh. 
5.
Sotsial injineriya mutaxassislari tashkilotlar uchun qanday asosiy himoya 
usullarini qo‘llashni tavsiya etishadi? 
6.
Fishing qanday zararli oqibatlarga olib keladi? 
7.
Sotsial injineriyadan himoyalanish choralari nimalardan iborat?