3-mavzu: koinotda yulduzlarning paydo bo’lishi va evolyusiyasi. Neytron yulduzlar va pulsarlar. O’TA

v) yulduz evolyutsiyasining oxirgi bosqichi. Massasi   5 _ bo’lgan yulduzlarning markaziy qisimlarida jadvalda ko’rsatilgan barcha reaktsiyalar ro’y berishi mumkin. Temir o’zakni hosil bo’lishi ayrim hollarda undan ham oldin gidrostatik muvozanat yo’qotilishi mumkin va gravitatsion kollaps ro’y beradi. Kollaps natijasida zichlik 10¹² gG’sm³ ga etadi va modda neytrallashadi¹². Agar  < 2 _ bo’lsa aynigan gaz va  q 5G’3 da bosim va tortishish tenglashadi. Aks holda kollaps cheksiz va yulduz qora o’raga aylanadi. Kollaps to’xtatilganda neytron yulduz sirtida zarb to’lqin ro’y beradi va u tashqi tomon tarqaladi va qobuqni uloqtirib yuboradi (o’tayangi yulduz).