3-mavzu. Mutaxassislik masalalarida axborot texnologiyalarini qo‘llash. Elektron jadvallar va ma’lumotlar bazasi

Сортировка buyrug‘ni tanlash lozim. 
Сортировать по ro‘yxat maydonida ma'lumotlar saralanadigan maydon va 
saralash turi tanlanadi:
по возрастанию - raqamlar ortib borishi bo‘yicha saralanadi, matn - alifbo 
tartibida, mantiqiy ifodalar - ИСТИНА dan oldin ЛОЖЬ keladi. 
по убыванию - teskari tartibda saralash. 

---

Затем по ro‘yxati maydonida birinchi asosiy maydonda bir xil qiymatlarga 
ega bo‘lgan ma'lumotlar u bo‘yicha saralanadigan maydon ko‘rsatiladi. Затем по 
ikkinchi maydonida birinchi ikkita asosiy maydonlarda bir xil qiymatlarga ega 
bo‘lgan ma'lumotlar u bo‘yicha saralanadigan maydon ko‘rsatiladi. 
Ma'lumotlarni saralash uchun shuningdek
tugmalaridan foydalaniladi. 
Ulardan foydalanishdan avval yozuvlarni u bo‘yicha saralash lozim bo‘lgan 
ustunni belgilash kerak. 
Bir ustun bo‘yicha saralashda, ushbu ustundagi bir xil qiymatga ega satrlar 
oldingi tartibini saqlab qoladi. U bo‘yicha saralash bajarilayotgan ustundagi bo‘sh 
kataklarga ega satrlar saralash ro‘yxatining oxiridan o‘rin oladi. MS Excel 
shuningdek butun jadvalni emas, balki faqat belgilangan satrlar yoki ustunlarni 
saralashga imkon beradi. 
Ma'lumotlar bazalari uchun, masalan, qidirish, saralash, yakun yasash kabi 
o‘ziga xos bo‘lgan operatsiyalarni bajarishda, MS Excel avtomatik ravishda 
jadvalni ma'lumotlar bazasi sifatida ko‘rib chiqadi. Ma'lumotlar bazasida yozuvni 
ko‘rib chiqish, o‘zgartirish, qo‘shish yoki o‘chirishda, shuningdek muayyan mezon 
bo‘yicha yozuvlarni qidirishda ma'lumotlar formalaridan foydalanish qulay. 
Данные menyusining Форма buyrug‘ga murojaat qilishda MS Excel 
ma'lumotlarni o‘qiydi va ma'lumotlar formalarining muloqot oynasini yaratadi 
(3.1.17-rasm).
3.1.17-rasm. Formalar bilan ishlash muloqot oynasi. 
Ma'lumotlar formasida ekranga bir yozuv chiqariladi. Ma'lumotlarni kiritish 
yoki o‘zgartirishda ushbu maydon oynalarida ma'lumotlar bazasining tegishli
kataklari ichidagi ma'lumotlar o‘zgaradi. 

---

Ma'lumotlar formalarini qo‘llash uchun jadval ustun nomlariga ega bo‘lishi 
zarur. Ustun nomlari ma'lumotlar formasida maydon nomlariga aylanadi. Maydon 
jadvalning har bir ustuniga mos keladi. Ma'lumotlar formasi avtomatik ravishda 
shu tarzda ochiladiki, ekranga bir martada 32 maydongacha birdaniga mazkur 
jadvaldagi barcha maydonlarni chiqarish uchun. Aylantirish chizig‘i yordamida 
ma'lumotlar bazasi yozuvini aylantirib ko‘rish mumkin. Chiqarilgan yozuvning 
o‘rni yuqori o‘ng burchakda ko‘rsatiladi. Forma maydonlari bo‘yicha sichqon va