3-mavzu: O’qituvchining tarbiyachi sifatidagi mahorati

Aralash (kombinatsiyalashgan) darslar, yoki murakkab tuzilishga ega bo‘lgan ushbu dars jarayonida o‘qituvchi quyidagi kombinatsiyani qo‘llashi mumkin: uy vazifalarini tekshirish va o‘quvchilar bilan savol-javob, yangi materialni o‘rganish, bilimlarni mustahkamlash, o‘quvchi-lar bilimlarini tekshirish va baholash, uyga vazifa berish.
O‘quvchilarning yangi materiallar bilan tanishish darsi yoki yangi bilimlarni berish (o‘rganish) darsida o‘qituvchi rahbarligida o‘quvchilar mustaqil ish olib boradilar, o‘qituvchi darsning tuzilishi va olib borili-shini quyidagicha ta’minlaydi: yangi materialni o‘rganish uchun asos bo‘lgan avvalgi materialni takrorlash, o‘qituvchining yangi materialni va darslik bilan ishlashni tushuntirishi, bilimlarni tekshirish va mustah-kamlash, uyga vazifa berish.
Bilimlarni mustahkamlash va takrorlash darsida o‘qituvchi dars-ning asosiy mazmunini ilgari o‘zlashtirilgan bilimlarni mustahkamlashga qaratadi. O‘qituvchi asosiy e’tiborni o‘rganilgan mavzularni takrorlash tarzida mashg‘ulot olib borishga qaratadi. Tuzilishi bo‘yicha bunday darslarni o‘qituvchi quyidagi bosqichda tashkil etadi: o‘quvchilarning bilish qobiliyatini va tafakkurini tekshirish, og‘zaki va yozma mashqlarni bajarish, topshiriqlarning bajarilishini nazorat qilish, uyga vazifa berish.
O‘rganilganlarni umumlashtirish va tizimlashtirish darslarida bevosita o‘qituvchi rahbarligida o‘rganilgan o‘quv materiallaridan mu-rakkab savollarni takrorlash va tizimlashtirish asosida o‘quvchilar tomo-nidan o‘zlashtirilgan bilimlarning mavjud kamchiliklari to‘ldiriladi va o‘rganilayotgan yangi mavzuning muhim g‘oyalari ochib beriladi. O‘rga-nilganlarni umumlashtirish va tizimlashtirish darslarini o‘qituvchi o‘rga-nilgan mavzuning, bo‘lim yoki o‘quv kurslarining yakunida o‘tkazadi.
Ko‘nikma va malakalarni ishlab chiqish va mustahkamlash darsi egallangan bilimlarni o‘quvchilar tomonidan mustahkamlash ham-da amaliyotda qo‘llay olish bilan bog‘liqdir. Ushbu ta’lim jarayoni bir nechta maxsus darslarda amalga oshiriladi. Yangi mavzularni o‘rganish-da davom ettiriladi. Bunda o‘qituvchining vazifasi o‘quvchilarning naza-riy bilimlar asosida egallagan malaka va ko‘nikmalarini, hayotiy ama-liyotlarida turli vaziyatlarda qo‘llashni o‘zlashtirib olishlarini nazorat qilishdan iborat.