3-Ìavzu O‘zbekistonning tarixiy geografik o‘rni va tabiiy iqlim
O‘rta osiyoning o‘rta asrlardagi tarixiy geografiyasi 1. Eftalitlar va turk xoqonligi siyosiy-tarixiy geografiyasi .
3. O‘rta Osiyo arab xalifaligi tarkibida.
4.Arab istilochilariga qarshi xalq harakatlari
5. IX-XIII asr boshlarida Movarounnahrdagi mustaqil davlatlar va ularning siyosiy tarixiy geografiyasi.
6.IX-XIII asr boshlarida Movarounnahrning ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi. O‘rta Osiyoga mo‘g‘ullar bosqini va unga qarshi ozodlik harakatlari. Mo‘g‘ul (Chig‘atoy) ulusi davrida O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi. Amir Temur va temuriylar davlati tarixiy geografiyasi. Shayboniylar, ashtarxoniylar davlatlari va Xorazmning siyosiy va iqtisodiy geografiyasi (XVI-XVIII asrning birinchi yarmi)
O‘rta osiyo xonliklarining xviii asr ikkinchi yarmi-xix asr birinchi yarmidagi tarixiy geografiyasi
1. O‘rta Osiyo xonliklarining siyosiy tarixiga tavsif. Xonliklarning ma’muriy-hududiy chegaralari. Xonliklarning aholisi va iqtisodiy geografiyasi.
O‘rta osiyoning chor rossiyasi boshqaruvi davridagi tarixiy geografiyasi. 1917-1920 yillarda turkiston
1. O‘rta Osiyoning chor Rossiyasi tomonidan istilo etilishi. Chor istilosiga qarshi milliy-ozodlik kurashlari geografiyasi. O‘rta Osiyoning chor Rossiyasi boshqaruvi davridagi tarixiy geografiyasi. 1917-1920 yillar siyosiy-tarixiy geografiyasiga tavsif. XIX asrning ikkinchi yarmi-XX asr boshlarida Turkistonda iqtisodiy hayot
O‘zbekistonning tarixiy geografiyasi (1924-1991 yillar)
O‘rta Osiyoda milliy-hududiy chegaralanishning o‘tkazilishi. O‘zbekiston SSRning tashkil topishi. XX asrning 20-80-yillarida Qoraqalpog‘iston. O‘zbekistonning aholi geografiyasi (XX asrning 20-80-yillari)4. XX asrning 20-80-yillarida O‘zbekistonning iqtisodiy geografiyasi.
O’zbekiston Yevrosiyo materigining markazida, geografik o’rni jihatidan hududning ikki yirik daryosi bo’lmish Amudaryo va Sirdaryo oralig’ida joylashgan. Mamlakatimizning shimoliy chekka nuqtasi Ustyurt platosining shimoli-sharqiy qismida, (45°36' shim. kenglik), janubiy chekka nuqtasi Termiz shahrining janubida (37°11' shim. kenglik) joylashgan. Garbiy nuqtasi Ustyurt platosining 56°00' sharqiy uzoqligida, sharqiy nuqtasi Farg’ona vodiysining Qirg`iziston bilan chegaradosh qismida (73°10' sharqiy uzoqlik) joylashgan.
Tabiiy-geografik sharoiti nuqtai-nazaridan oladigan bo’lsak, O’zbekiston qator qulayliklarga ega bo’lgan mintaqalardan hisoblanadi. Respublika maydoni 448,9 ming kv. km. bo’lib u g`arbdan sharqqa 1425 km, shimoldan janubga 930 km masofaga cho’zilgan. O’zbekiston o’z maydoniga ko’ra Yevropaning Buyuk Britaniya, Belgiya, Daniya, Shveytsariya, Avstriya kabi mamlakatlar maydonini qo’shib hisoblaganda ham ulardan kattalik qiladi.
Biz O’zbekistonning geografik o’rni haqida gapirishdan oldin, iqtisodiy geografik o’rin (IGO’) nima ekanligini bilib olishimiz kerak. Iqtisodiy geografik o'rini iqtisodiy geografiya fanining asosiy tushunchalaridan biri (uning «kalitidir») bo’lib, uni yaxshi tahlil qila olish o’rganilayotgan ob'yektning nima uchun xuddi shu yerda joylashganligi, hozirgi holatiga qanday erishganligi hamda uning kelajagi to’g’risida mukammal va to’la ma’lumot beradi. Bu tushuncha uchun eng avvalo ob'yekt qayerda joylashganligi, (o’rni), uning boshqa qo’shni ob'yektlar bilan qanday munosabatda ekanligi muhim ahamiyatga ega. Shu naqtai nazardan iqtisodiy geografik o'rin iqtisodiy geografik bilimning o'ziga xos usulidir.
Iqtisodiy geografik o'rin tushunchasini mukammal ravishda N.N.Baranskiy ishlab chiqdi va fanga kiritdi. Keyinchalik bu nazariya I.M.Mayergoyz, Yu.G.Saushkin, G.M.Lappo, T.I.Raimov va boshqa olimlar tomonidan har tomonlama rivojlantirildi. Xo’sh iqtisodiy geografik o'rin tushunchasi nima?