3-маvzu: Raqamli texnologiyalarni hisob faoliyatida qo'llash reja: Iqtisodiy axborotning ta’rifi va xususiyati

b) Oraliq axborotlarning chiqish axborotlari kabi yozilishi mumkinligi uchun ulardan birini, masalan, chiqish axborotlari tushunchasini o`arab chiq`amiz.
Chiqarib olish axborotlari yoki natijaviy ma’lumotlar EHM-dan chiqarib olish xujjatlarining turlarini va unda axborotlar yozilish tartiblarini bildiradi.

Shuning uchun chiqarib olinadigan natijaviy hujjatlar qanday ko`rinishda va qaysi chiqarish qurilmalaridan olinishi ko`rsatiladi. Har bir formaning ishlash davri va uning foydalanuvchilarga yetkazish vaqti, u hujjatlarning nusxasi, chop etilishi, kim tomonidan va nimada olinishi masalalari ko`rsatiladi. Shuningdek chiqarib olingan natijaviy shakllar va hujjatlarning tog`riligini tekshirish, nazorat qilish talablari ham q`araladi.
Xuddi kiritish singari chiqarib olingan hujjat shakllarining, massivlarining jadvallari rekvizitlardan iborat bo`ladi. Rekvizit esa o`z navbatida hujjatning nomini va kodini, rekvizit turini, belgilarining o`zgarish diapazonini va boshqalarni tashkil qiladi.
Kompyuterga kiritilayotgan, unda ishlanayotgan va uzatilayotgan informatsiyaning tog`riligini tekshirish hamda ta’minlash usullari quyidagilardan iborat:
1. Tekshirilayotgan informatsiyaning ikki yoki undan ortio` nushasining mos kelish usuli;

2. Tashuvchiga yozilgan kodlar sonining juftligi yoki tahliliga asoslangan usul – masalan agarda barcha kod pozitsiyalarida ularning soni jo`natilishda ham, q`abul qilishda ham juftligicha saq`lansa ma’lumot tog`ri uzatilgan hisoblanadi;

3. Nazorat (kontrol) usuli - ma’lumot bilan birga undagi bitlar yoki ayrim baytlar soni ham jo`natiladi yoki o`abul q ilinadi;
4. Arifmetik usul – ma’lumotlar bilan bog`liq biror bir arifmetik ifodaning q’iymati saq`lanilishining tekshirilishi amalga oshiriladi;

5. Mantiqiy usul – ma’lumotlar ichidagi mantiqiy bog`lanishlarning qandayligini hisobga olgan holda nazorat jarayoni amalga oshiriladi;