3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Debet 6510 «Sug‘urta bo‘yicha to‘lovlar», 6520 «Davlatning maqsadli fondlariga 
to‘lovlar» 
Kredit 4510 «Sug‘urta bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari» va 4520 «Davlatning maqsadli 
fondlariga bo‘nak to‘lovlari» 
Agar bo‘nak to‘lovlari hisoblangan qarzlardan ko‘p bo‘lsa, u holda 6510-6520 
schyotlar yopilib, qoldiq 4510-4520 schyotlarda qoladi. Agar hisoblangan qarzlar bo‘nak 
to‘lovlaridan ko‘p bo‘lsa, u holda 4510-4520 schyotlar yopilib, qoldiq 6510-6520 
schyotlarda qoladi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

148 
7.5.Ta’sischilar va boshqa debitorlarlardan olinadigan schyotlarning hisobi 
Ta’sischilarning debitorlik qarzlarining hisobi. O‘zbekiston Respublikasi 
qonunlariga muvofiq ta’sischilar ta’sis etgan korxonalariga o‘z ulushlarini bir yilgacha 
bo‘lgan muddatda kiritishlari lozim. Ushbu davrda mavjud bo‘lgan debitorlik qarzlari 
21- son BHMS ga muvofiq 4610 “ Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha ta’sischilarning 
qarzi” schyotining debetida va 8330 “Pay va badallar” schyotining kreditida aks 
ettiriladi. Ta’sischi tomonidan badalni kiritilishi bilan ushbu schyotda aks ettirilgan 
debitorlik qarzi kamayadi, to‘liq kiritilgandan so‘ng esa yopiladi. Qarzning yopilishi 
ta’sischi kiritgan mablag‘larning turiga qarab turli schyotlarning debetida ( masalan, 
5010,1010-1090,0410-0490,0120-0190 va boshqa schyotlar) va 4610 “ Ustav kapitaliga 
badallar bo‘yicha ta’sischilarning qarzi” schyotining kreditida aks ettiriladi. 
Ta’sischilarning debitorlik qarzlarining analitik hisobi har bir ta’sischi bo‘yicha 
yuritiladi. 
Xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzlarining hisobi. Korxonaga 
uning xodimlari turli operatsiyalar bo‘yicha qarzdor bo‘lib qolishlari mumkin, masalan,
kreditga olgan tovarlar uchun, olgan qarzi uchun, ko‘rsatgan zararlari uchun, vaqtinchalik 
qaytarib berish sharti bilan ko‘rsatilgan moliyaviy yordamlar va boshqalar uchun. 21-
son BHMS ga muvofiq bunday debitorlik qarzlarning holati va harakati mos ravishda 
4710 “ Kreditga sotilgan tovarlar bo‘yicha xodimlarning qarzi”, 4720 “ Berilgan qarzlar 
bo‘yicha xodimlarning qarzi”, 4730 “ Moddiy zaralarni qoplash bo‘yicha xodimlarning 
qarzi”, 4790 “ Xodimlarning boshqa qarzlari” schyotlarida hisobga olinadi. Qarzlarning 
vujudga kelishi ushbu schyotlarning debetida, qarzlarning uzilishi esa ularning kreditida 
quyidagi yozuvlar bilan aks ettiriladi: 
Tar-tib
raqami 
Operatsiyaning mazmuni 
Debet 
schet 
Kredit 
schet 
Yozuvga asos 
bo‘luvchi hujjat 
1. 
Kreditga sotib olingan tovarlar 
bo‘yicha: 
-Tovar uchun pul o‘tqazib berilganda 
-Tovar uchun bank krediti olinganda 
-Qarz kassaga o‘ndirilganda 
-Qarz ish haqidan o‘ndirilganda 
4710 
4710 
5010 
6710-
6720 
5110 
6810 
4710 
4710 
Kredit 
shartnomasi, 
to‘lov 
topshiriq-
nomasi, kirim 
kassa orderi, 
hisob-to‘lov 
qaydnomasi 
2. 
Xodimga berilgan qarzlar bo‘yicha: 
-Qarz naqd berilganda 
-Qarz bankdan o‘tqazib berilganda 
-Qarz kassaga o‘ndirilganda 
-Qarz ish haqidan o‘ndirilganda
4720 
4720 
5010 
6710-
6720 
5010 
5110 
4720 
4720 
Qarz 
shartnomasi, 
to‘lov 
topshiriq-
nomasi, kirim 
kassa orderi, 
hisob-to‘lov 
qaydnomasi 
3. 
Yetqazilgan zararlarni qoplash 
bo‘yicha: 
0110-
0190, 
Qaror,
buyruq, 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

149 
-yetqazilgan zararlar bo‘yniga 
qo‘yilganda 
-zararlar kassaga o‘ndirilganda 
-zararlar ish haqidan ushlanganda 
4730 
5010 
6710-
6720 
1010-
1090 
2810-
2890, 
2910-
2990, 
5010 
4730 
4730 
dalolatnoma va
boshqa hujjatlar
4. 
Xodimlarning boshqa qarzlari 
bo‘yicha: 
-Suv,gaz, elektr energiyasi, obuna va 
boshqa to‘lovlar qilinganda 
-Qarzlar kassaga o‘ndirilganda 
-Qarzlar ish haqidan ushlanganda 
4790 
5010 
6710-
6720 
5110 
4790 
4790 
Ariza, 
buyruqlar, bank 
va kassa 
hujjatlari 
Xodimlarning boshqa operatsiyalarga doir qarzlarining analitik hisobi ularning har 
biri bo‘yicha olib boriladi.