34-mavzu: Har XIL psixologiya maktablarida shaxs nazariyalari



Yüklə 1,28 Mb.
səhifə1/3
tarix30.08.2023
ölçüsü1,28 Mb.
#141117
  1   2   3
35-MAVZU

35-MAVZU:Rus psixologiyasida shaxsga yondashuvlar

REJA:

  • 1.Rus psixologiyasidagi shaxsga doir yondashuvlar.
  • 2.Rus psixologiyasida shaxs tuzilmasi muammosi.
  • 3.. Muhit. shaxs rivojlanishi.
  • 4.Psixologiyaning turli yo‘nalishlaridagi rivojlanish haqidagi tasavvurlar.

Rus psixologiyasidagi shaxsga doir yondashuvlar.

  • Bir necha o‘n yillar davomida milliy psixologiya tadqiqotlari shaxs faoliyati prinsiplariga asoslangan edi. Bu prinsiplar mualliflari haqida aniq va ishonchli ma’lumotlar yo‘q. Bu prinsiplar birinchi bo‘lib 1922-yil Rubinshteynning “Shaxs ijodiy faoliyati prinsipi” maqolasi orqali yuzaga kelgan degan fikrlar ham mavjud. Bundan tashqari o‘tgan asrning 20-30 yillarida L.S.Vigotskiy tomonidan yozilgan bir necha asarlar ham bu prinsiplarning fundamental g‘oayalariga asos bo‘lgan degan ma’lumotlar ham mavjud. Bu prinsipning ma’no mazmuni psixolog L.Ya.Galperin yoritgan edi. Uning yozishicha shaxs ijodiy faoliyati faqatgina shaxs tor doirasida emas, subektning tashqi va obektiv faoliyatini o‘z ichiga olib o‘rganish kerak; shaxs ijodiy faoliyati psixikaning zarurligini, unig tarkibi va tuzilishi tashqi faoliyat bilan uzviy bog‘liqligini o‘rganish; psixologik faoliyatda shaxs ishtirok etmaydigan jarayon emas subyektning muammoviy holatdagi faoliyati bilan ko‘rib chiqish.

Milliy psixologiyada shaxs ikki qarash bilan o‘rganiladi.

  • Barcha psixologik jarayonlar – e’tibor, xotira, fikrlash shaxsga tobe bo‘lgan tanlangan xarakterga ega aktiv holatga egadir. (motivatsiya, qiziqish, maqsad, xarakter).
  • Shaxsni o‘z-o‘zidan o‘rganish qarshi bilan sturukturasi, uning shakllanishi nazaryasini o‘rgandi.
  • A.F.Lazurskiy shaxs konsepsiyasining asosida shaxsning ijtimoiy muhitga moslashuvi bo’lib, u keng ma’noda tushuniladi. Shaxsning atrof-muhitga moslashuvi har xil: quyi, o’rta, yuqori. Bu darajalar shaxsning rivojlanish darajasini belgilaydi.
  • L.S.Vigotskiy (1896) – metodolog psixolog, ko‘p yillar davomida bola psixikasini o‘rganishda emperik usullardan foydalanish programmasi ustida ish olib borgan. 10 yil davomida olib borilgan tinimsiz va intensiv izlanishlar orqali u 180 dan ortiq asarlar yozib qoldirgan. Bu asarlar orasida “San’at psixologiyasi”, “Fikr va nutq”, “Pedagogik psixologiya”, “Psixologik krizisning tarixiy mazmuni” kabi asarlari mashhurdir. Vigotskiy alohida e’tibor qaratgan “Markaziy kategoriga insonni ongi edi.Vigotskiy marksizm g‘oyalariga asoslanib, psixik o‘zgarishlarga tavsif qidirishga harakat qildi.

Yüklə 1,28 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin