’374=512. 162 Ббк 81. 2 Азе-4

ДАХО|ДЗIЦЬ незак. ~джу, ~дзiш, ~дзiць, 
~дзяць (зак. дайсцí);
 
1. çatmaq, yetişmək; 
~дзiць да школы məktəbə çatmaq; 2. 1 i 2 ас. 
не  ўжыв.  çatmaq,  eşidilmək;  да  iх  ~дзiлi 
чуткi  onlara  xəbər  çatırdı;
 
3.  1  i  2  ас.  
не  ўжыв.  разм.  çatmaq,  anlamаq;  гэта  да 
мяне не ~дзiць bu mənə çatmır; 4. 1 i 2 ас.  
не  ўжыв.  gəlib  (gedib)  çatmaq;  ~дзiць  да  
будучых пакаленняў gələcək nəsillərə gedib  
çatmaq; 5. 1 i 2 ас. не ўжыв. çatmaq; тэм­
пе ратура  вады  ~дзiць  да  дваццацí  гра­
ду саў suyun hərarəti iyirmi dərəcəyə çatır;  
6. dərəcəsinə çatmaq; ~дзiць да слёз ağla­
maq  dərəcəsinə  çatmaq;  ◊  рукi  не  ~дзяць 
macalım yoxdur.
ДАХОДН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; gəlirli; 
~ая
 гаспад
а
рка
 gəlirli təsərrüfat.
ДА|ЦЦА зак. ~мcя, да|сíся, дáсца, ~дуцца; 
гл. Давацца.
ДА|ЦЬ зак. да|м, ~сí, ~сць, ~дуць; гл. Да-
ваць.
ДАЦЭНТ  м.  ~а,  ~аў;  dosent  (elmi  ad);  ~ 
кафедры kafedranın dosenti.
ДАЧ|А  ж.  ~ы,  ~;  yaylaq,  bağ;  жыць  на 
~ы  bağda  yaşamaq,  паехаць  на  ~у  bağa 
getmək; || прым. дачн|ы, ~ая, ~ае, ~ыя; ~ы 
час bağ mövsümü. 
ДАЧАКА|ЦЦА зак. ~юся, ~ешся, ~ецца, 
~юцца; gözləmək.
ДАЧАСН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  vax-
tından qabaq, vaxtsız. 
ДАСТАТКОВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
kifayət qədər, lazımi qədər; ~ы запас слоў 
kifayət qədər söz ehtiyatı. 
ДАСТАЎЛЯ|ЦЬ незак. ~ю, ~еш, ~е, ~юць 
(зак.  даставiць);  1.  çatdırmaq;  ~ць  пiсьмо 
məktubu çatdırmaq, ~ць пасажыраў на вак­
зал sərnişinləri vağzala çatdırmaq; 2. ver mək, 
gətirmək; ~ць радасць sevinc gə tirmək, ~ць 
здавальненне zövq vermək.
ДАСТА|ЦЬ  зак.  ~ну,  ~неш,  ~не,  ~нуць; 
гл. Даставаць. 
ДАСТУПН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 1. ke çi lə 
bilən, gedilə bilən; 2. açıq; ~ы для ўсíх hamı 
üçün açıq; 3. asan, yüngül, başa düşülən; ~ы 
твор yüngül əsər. 
ДАСЦІПНАСЦ|Ь ж. ~i; мн. няма; ha zır-
cavablıq. 
ДАСЦІПН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; hazır-
cavab; ~ы чалавек hazırcavab adam.
ДАСЫТА прысл. doyunca; наесцiся ~ doy­
unca yemək. 
ДАСЮЛЬ прысл. bura qədər, bura kimi. 
ДАСЯГА|ЦЬ  незак.  ~ю,  ~еш,  ~е,  ~юць 
(зак. дасягнуць)
;
 чаго i да чаго; 1. çatmaq; 
~ць  берага  sahilə  çatmaq,  тэмпература 
~ла  сарака  градусаў  istilik  qırx  dərəcəyə 
çatırdı;  2.  qazanmaq,  nail  olmaq;  ~ць 
вялíкiх  поспехаў  böyük  uğurlar  qazan­
maq.
 
ДАСЯГНЕНН|Е н. ~я, ~яў; 1. çatma, qa-
zanma; ~е сваёй мэты öz məqsədinə çatma; 
2.  nailiyyət;  мы  ганарымся  нашымi  ~ямi 
biz nailiyyətlərimizlə fəxr edirik. 
ДАСЯГН|УЦЬ  зак.  ~у,  ~еш,  ~е,  ~уць;  
гл. Дасягаць.
ДАТ|А ж. ~ы, ~; tarix; без ~ы tarixsiz, ~а  
нараджэння  doğum  tarixi,  указаць  ~у 
tarixini  göstərmək,  паставiць  ~у  tarix 
qoymaq. 
ДАТЭРМIНОВА  прысл.  vaxtından  əvvəl, 
vaxtından qabaq.
ДАЎЖНÍК м. ~а, ~оў; borclu.
ДАЎЖЫН|Я  ж.  ~i;  мн.  няма;  uzunluq, 
boy; ~я дóшкі (вяроўкi) taxtanın ( kəndirin) 
uzunluğu,  змерыць  ~ю  uzunluğu  ölçmək, 
зме рыць у ~ю uzununa ölçmək, ~ёй у пяць 
ДАСТАТКОВЫ
ДАЧАСНЫ

78
ДВОРНІК м. ~а, ~аў; süpürgəçi
.
ДВУДУШН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikiüzlü.
ДВУКОСС|Е  н.  ~я,  ~яў;  dırnaq  işarəsi; 
узяць слова ў ~е sözü dırnağa almaq. 
ДВУКРОП’|Е н. ~я, ~яў; iki nöqtə (:).
ДВУХБАКОВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  
1. iki tərəfli; ~ы рух ikitərəfli hərəkət; 2. qar-
şılıqlı; ~ае пагадненне qarşılıqlı müqavilə.
 
ДВУХГАДОВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikiillik; ~ыя курсы ikiillik kurs.
ДВУХЗМЕНН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikinövbəli; ~ая праца ikinövbəli iş.
ДВУХЗНАЧН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikirəqəmli; ~ы лiк ikirəqəmli ədəd.
ДВУХКРАТН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikiqat, iki dəfə; ~ы чэмпiён ikiqat çempion.
ДВУХМОЎ|Е н. ~я; мн. няма; ikidillilik.
ДВУХМОЎН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikidilli; ~ы слоўнiк ikidilli lüğət.
ДВУХНОГ|I прым. ~ая, ~ае, ~iя; ikiayaqlı.
ДВУХСАСТАЎН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 
ikitərkibli,  cüttərkibli;  ~ы  сказ  cüttərkibli 
cümlə.
ДВУХСКЛАДОВ|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 
ikihecаlı; ~ае слова ikihecalı söz. 
ДВУХСОТ|Ы  лiч.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  ikiy-
üzüncü.
ДВУХСТВОЛЬН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 
qoşalülə; ~ае ружжо qoşalülə tüfəng.
ДВУХСЭНСАВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikimənalı; ~ы адказ ikimənalı cavab. 
ДВУХТОМН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikicildli; ~ы слоўнiк ikicildli lüğət.
ДВУХТЫСЯЧН|Ы  лiч.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
ikimininci; ~ы год ikimininci il.
ДЖЫНС|Ы ~аў; адз. няма; cins (şalvar).
ДЗВ|ЕРЫ мн. ~ярэй, Т ~ярамi i ~ярмí; адз. 
няма;  qapı;  зачынíць  ~еры  qapını  örtmək, 
адчынíць  ~веры  qapını  açmaq,  стаяць  у 
~ярах  qapıda  dayanmaq,  уваходныя  ~еры 
giriş qapısı, стукаць у ~еры qapını döymək, 
бразнуць ~ярмí qapını çırpmaq.
ДЗВЕСЦЕ  лiч.  Р  двухсот,  Д  двумстам,  
В дзвесце, Т двумастамі, М (аб) двухстах; 
iki yüz; ~ рублёў iki yüz rubl.
ДАЧ|КА  ж.  ~кí,  мн.  дочкi,  дачок;  qız, 
qızcığaz; у яе тры ~кí onun üç qızı var. 
ДАШКОЛЬНIК м. ~а, ~аў
; 
məktəb yaşına 
çatmamış uşaq.
ДАЯДА|ЦЬ  незак.  ~ю,  ~еш,  ~е,  ~юць 
(зак. даесцi); yeyib qurtarmaq. 
ДАЯЗДЖА|ЦЬ  незак.  ~ю,  ~еш,  ~е,  ~юць 
(зак.  даехаць);  gedib  (gəlib)  çatmaq  (mi-
niklə); ~ць да горада şəhərə çatmaq. 
ДАЯР|КА ж. ~кi, ~ак; sağıcı.
ДВ|А лiч. м. i н. Р ~ух, Д ~ум, Т ~ума, (аб) 
М ~ух; ж. дзв|е, Р ~юх, Д ~юм, Т ~юма, 
(аб) М ~юх; iki; два таварышы iki yoldaş, 
дзве  кнíгi  iki  kitab,  па  два  iki­iki,  iki  bir,  
з  двух  бакоў  iki  tərəfdən,  адно  з  двух  iki­
sindən biri, у два разы больш iki dəfə çox; 
◊  як  дзве  кроплi  вады  bir  almadır  yarıya 
bölünüb; за два крокi iki addımlıqda. 
ДВАЙН|Ы  прым.  ~ая,  ~ое,  ~ыя;  ikiqat; 
~ыя  рамы  ikiqat  çərçivə,  у  ~ым  памеры 
ikiqat artıq, ~ы расход ikiqat məsrəf. 
ДВАНАЦЦАТ|Ы  лiч.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  on 
ikinci.
ДВАНАЦЦАЦ|Ь  лiч.  ~i;  on  iki;  ~ь  дзяў­
чынак on iki qız, ~ь гадоў on iki yaş
,
 у ~ь 
гадзíн saat on ikidə.
 
ДВАЦЦАТ|Ы лiч. ~ая, ~ае, ~ыя; iyirminci; 
~ыя гады iyirminci illər, ~ае кастрычнiка 
oktyabrın iyirmisi. 
ДВАЦЦАЦ|Ь  лiч.  ~í;  iyirmi;  ~ь  чалавек 
iyirmi adam, ~ь пяць гадоў iyirmi beş il.
ДВАЮРАДН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; əmi; 
~ы (стрыечны) брат əmi (dayı, xala, bibi) 
oğlu;  ~ая  (стрыечная)  сястра  əmi  (dayı, 
xala, bibi) qızı. 
ДВОЕЧНIК м. ~а, ~аў; разм. dərslərindən 
iki alan şagird. 
ДВО|ЙКА  ж.  ~йкi,  ДМ  ~йцы,  ~ек;  iki; 
атрымаць ~йку па матэматыцы riyaziy­
yatdan iki almaq, паставiць ~йку iki vermək.
ДВОЙЧЫ прысл. iki dəfə; ikiqat.
ДВ|ОР  м.  двар|а,  ~оў;
 
1.  həyət;  уваход  
з ~ара giriş həyətdəndir, акно выходзiць на 
~ор pəncərə həyətə açılır; 2. ev, təsərrüfat; 
вёска ў сто ~ароў yüz təsərrüfatlı ( yüz evli) 
kənd.
ДАЧКА
ДЗВЕСЦЕ

79
ДЗЕЛАВ|Ы прым. ~ая, ~ое, ~ыя; işgüzar; 
~ая размова işgüzar söhbət.
 
ДЗЕЛЬНIК м. ~а, ~аў; матэм. bölən.
ДЗЕЛЯ прыназ. з Р üçün, xatirinə, naminə,  
görə;  ~  агульнай  справы  ümumi  işin  xati­
rinə, ~ дзяцей uşaqlara görə, ~ сяб роўства 
dostluq naminə, ~ цябе sənə görə, ~ жарту 
gülmək üçün. 
ДЗЕ-НЕ́БУДЗЬ  прысл.  bir  yerdə,  harada 
olsa.
ДЗЕНЬ м. Р дня, Д дню, В дзень, Т днём, 
М (аб) дні; мн. днi, Р дзён, Д дням, В днi,  
Т  днямi,  М  (аб)  днях;  1.  gün;  зíмнi  ~  qış 
günü, сонечны ~ günəşli gün, у канцы дня 
günün  axırında,  днi  сталi  карацей  günlər 
qı sa lıb, працаваць увесь (цэлы) ~ bütün gü­
nü  işləmək,  за  ~  gün  ərzində,  рабочы  ~  iş 
gü nü, два днi назад iki gün əvvəl, днi юна­
цтва gənclik günləri, святочны ~ bayram 
gü nü; 2. gündüz; у дзве гадзíны дня gündüz 
saat ikidə, ~ i ноч gecə və gündüz; 3. günlük; 
паехаць  на  тры  днi  üç  günlüyə  getmək, 
браць на пяць дзён beş günlüyə götürmək; 
◊ выхадны ~ istirahət günü, дзень у дзень 
gündən günə, з дня на дзень bu günlərdə, 
дзень ада дня günbəgün, сярод белага дня 
günün  günorta  çağı,  Дзень  настаўнiка 
Mü əl lim  günü,  ~  нараджэння  ad  günü, 
Дзень перамогi Qələbə günü, добры дзень! 
günay dın! з днём нараджэння! ad günün 
mübarək!
ДЗЕСЬЦІ  прысл.  harada  isə;  ён  жыве  ~ 
далёка o haradа isə uzaqda yaşayır. 
ДЗЕСЯТКОВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
onluq; ~ыя дробы onluq kəsirlər. 
ДЗЕСЯЦIГОДДЗ|Е н. ~я, ~яў; onillik; ~е 
ўнiверсiтэта universitetin onilliyi.
ДЗЕСЯЦIГОД|КА ж. ~кi, ДМ ~цы, ~ак; 
разм. onillik (məktəb).
ДЗЕСЯЦ|Ь лiч. РДМ ~í, Т ~цю; on; ~ь кнiг 
on kitab, ~ь чалавек on nəfər.
ДЗЕ|ЦЦА зак. ~нуся, ~нешся, ~нецца, ~нуц-
ца (незак. дзявацца); yox olmaq; маé кнíгі 
куды дзеліся? mənim kitablarım necə oldu?
ДЗЕ|ЦЬ  зак.  дзе|ну,  ~неш,  ~не,  ~нуць;  
гл. Дзяваць.
ДЗЕ  прысл.  harada;  дзе  мама?  anan  ha­
radadır? дзе яна жыве? o haradа yaşayır? 
дзе  знаходзiцца  школа?  məktəb  haradа 
yerləşir? ◊ дзе б там нi было harada olursa 
olsun, дзе папала harada gəldi.
ДЗЕВЯНОСТА  лiч.  РДВТМ  дзевянóста; 
doxsan; ~ гадоў dox san il.
ДЗЕВЯНОСТ|Ы лiч. ~ая, ~ае, ~ыя; dox-
sanıncı; ~ы год doxsanıncı il. 
ДЗЕВЯТНАЦЦАТ|Ы  лiч.  ~ая,  ~ае,  ~ыя; 
on doqquzuncu; ~ае месца он doqquzuncu yer.
ДЗЕВЯТНАЦЦАЦ|Ь  лiч.  ~i;  on  doqquz; 
~ь гадоў онdoqquz yaş (il).
ДЗЕВЯЦIКЛАСНIК м. ~а, ~аў; doqu zun-
cu sinif şagirdi (oğlan). 
ДЗЕВЯЦIКЛАСНIЦ|А ж. ~ы, ~; doqqu-
zun cu sinif şagirdi (qız). 
ДЗЕВЯЦIСОТ|Ы лiч. ~ая, ~ае, ~ыя; doq-
quzyüzüncü.
ДЗЕВЯЦ|Ь  лiч.  ~í;  doqquz;  ~ь  чалавек 
doqquz nəfər.
ДЗЕВЯЦ|ЬСОТ  лiч.  Р  ~iсот,  Д  ~iстам,  
В ~ьсот, Т ~цюстамi, М (аб) ~iстах;
 
doqquz 
yüz; ~ьсот метраў doqquz yüz metr.
ДЗЕД м. дзеда, мн. дзяд|ы, ~оў; babá; на­
шы дзяды babalarımız; ◊ Дзед Мароз Şaxta 
baba. 
ДЗЕЕПРЫМЕТНІК м. ~а, ~аў; грам. feli 
sifət. 
ДЗЕЕПРЫСЛОЎ|Е н. ~я, ~яў; feli bağla-
ma;  ||  прым.  дзеепрыслоўн|ы,  ~ая,  ~ае, 
~ыя; ~ы зварот feli bağlama tərkibi. 
ДЗЕЙНАСЦ|Ь ж. ~i; мн. няма; fəaliyyət; 
навуковая ~ь elmi fəaliyyət, грамадская ~ь 
ictimai fəaliyyət.
ДЗЕЙНІК м. ~а, ~аў; грам. mübtəda; знай­
сцí ~ mübtədanı tapmaq.
ДЗЕЙНIЧА|ЦЬ незак. ~ю, ~еш, ~е, ~юць; 
1.  hərəkət  etmək,  fəaliyyət  göstərmək; 
~ць  самастойна  sərbəst  hərəkət  etmək;
 
2. iş ləmək; тэлефон не ~е telefon işləmir;  
3. tə sir etmək; лякарства добра ~е dərman 
yaxşı  təsir  edir;  ◊  ~ць  на  нервы  beynini 
aparmaq.
ДЗЕЙСН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  təsirli; 
~ыя меры təsirli tədbirlər.
 
ДЗЕ
ДЗЕЦЬ

80
2. qəribə; ~ы чалавек qəribə adam; сiн. не-
звычайны, чароўны.
ДЗІЦ|Я  н.  ~яці,  мн.  дзеці,  дзяцей;  uşaq, 
uşaqlar; здаровае ~я sağlam uşaq, дзецi гу­
ляюць у садзе uşaqlar bağçada oynayırlar, 
фiльм для дзяцей uşaqlar üçün film; 2. öv-
lad; у яго няма дзяцей onun övladı yoxdur. 
ДЗIЦЯЧ|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 1. uşaq; 
~ы ложак uşaq çarpayısı, ~ы ўрач uşaq hə­
kimi, ~ыя малюнкi uşaq rəsmləri; 2. uşaqlıq; 
~ыя  гады  uşaqlıq  illəri;  ◊  ~ы  сад  uşaq 
bağçası, ~ы дом uşaq evi.
ДЗIЧЫН|А ж. ~ы; мн. няма; ov quşları. 
ДЗЬМ|УЦЬ незак. ~у, ~еш, ~е, ~ём, ~мяце, 
~уць  (зак.  дунуць);
 
1.  üfürmək;  ~уць  на 
свечку şamı üfürmək; 2. 1 i 2 ас. не ўжыв. 
əsmək;  ~е  моцны  вецер  güclü  külək  əsir;  
3. безас. gəlmək, vurmaq (soyuq); ~е з акна 
pəncərədən soyuq gəlir, ~е ў спíну kürəyinə 
vurur; ◊ i ў вус не ~е vecinə deyil. 
ДЗЮБ|А ж. ~ы, ~ і ~аў; dimdik.
ДЗЯВА|ЦЦА незак. ~юся, ~ешся, ~ецца, 
~юцца; itmək, yox olmaq; гл. Дзецца.
ДЗЯВА|ЦЬ незак. ~ю, ~еш, ~е, ~юць (зак. 
дзець);  etmək,  eləmək,  qoymaq  не  ведаю, 
куды  ~ць  свае  кнíгi  bilmirəm  kitablarımı 
hara qoyum.
 
ДЗЯВЯТ|Ы лiч. ~ая, ~ае, ~ыя; doqquzuncu; 
~ы клас doqquzuncu sinif.
ДЗЯДЗЬК|А м. ~i, ~аў і ~оў; 1. dayı; 2. əmi.
ДЗЯДУЛ|Я м. ~i, ~ь; baba; мой ~я mənim 
babam, ~я i бабуля baba və nənə. 
ДЗЯД|Ы мн. ~оў; адз. няма; еhsan.
ДЗЯЖУРН|Ы
1
 м. ~ага, ~ых; növbətçi; ~ы 
па класе sinif növbətçisi, хто сёння ~ы? bu 
gün növbətçi kimdir?
ДЗЯЖУРН|Ы
2
 прым. ~ая, ~ае, ~ыя; növ-
bətçi;  ~ы  настаўнiк  növbətçi  müəllim,  ~ы 
ўрач növbətçi həkim. 
ДЗЯЖУРСТВ|А  н.  ~а,  ~аў;  növbətçilik, 
növbə; начное ~а gecə növbətçiliyi.
ДЗЯЖУР|ЫЦЬ  незак.  ~у,  ~ыш,  ~ыць, 
~аць;  növbətçilik  etmək,  növbə  çəkmək; 
~ыць у школе məktəbdə növbətçilik etmək.
ДЗЯК|АВАЦЬ  незак.  ~ую,  ~уеш,  ~уе, 
~уюць (зак. падзякаваць); təşəkkür etmək; 
ДЗЕЮЧ|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; qüvvədə 
olan; ~ы закон qüvvədə olan qanun; ◊ ~ая 
асоба iştirak edən şəxs, ~ая армiя döyüşən 
ordu.
ДЗЕЯНН|Е н. ~я, ~яў; 1. hərəkət, fəaliyyət; 
словы  «iсцí»,  «пiсаць»  абазначаюць  ~е 
«getmək», «yazmaq» sözləri hərəkət bildirir, 
план ~яў fəaliyyət planı; 2
. 
iş; прывесцi ў ~е  
işə salmaq; 3. təsir; ~е прамянёў сонца gü­
nəş şüalarının təsiri; 4. pərdə; драма ў ча­
тырох  ~ях  dörd  pərdəli  dram;  5.  əhvalat, 
hadisə; ~е рамана адбываецца ў нашы днi 
romandakı hadisələr bizim dövrümüzdə vaqe 
olur; 6. əməl; ~е памнажэння vurma əməli; 
◊ ваенныя ~i hərbi əməliyyatlar. 
ДЗЕЯСЛО|Ў м. ~ва, ~ваў; грам. fel; да­
даны  ~ў  köməkçi  fel,  неазначальная  фор­
ма  ~ва  felin  məchul  növü;  ||  прым.  дзея-
слоўн|ы, ~ая, ~ае, ~ыя; ~ыя канчаткi fel 
şəkilçiləri. 
ДЗЕЯЧ  м.  ~а,  ~аў;  xadim;  дзяржаўны 
~  dövlət  xadimi,  выдатны  ~  мастацтва 
görkəmli incəsənət xadimi.
ДЗЁННIК м. ~а, ~аў;
 
gündəlik. 
ДЗЁНН|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 1. gündüz; 
~ы час gündüz vaxtı, ~ы сеанс gündüz se­
ansı,  працаваць  у  ~ую  змену  gündüz  növ­
bəsində  işləmək;  2.  bir  günlük;  ~ая  норма 
работы bir günlük iş norması.
ДЗЁРЗК|I прым. ~ая, ~ае, ~iя; qaba, kobud, 
ötkəm; ~i хлопчык kobud oğlan. 
ДЗІВОСН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  föv-
qəladə, valehedici, son dərəcə gözəl, qəribə; 
сін. фантастычны, цудоўны.
ДЗÍК|I  прым.  ~ая,  ~ае,  ~iя;  1.  vəhşi;  ~ая 
качка vəhşi ördək;
 
2. cır, yabanı; ~ая яблыня 
cır alma ağacı. 
ДЗIРАВ|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  deşik, 
yırtıq; ~ая кiшэнь yırtıq cib.
ДЗІРВАН м. ~у, ~оў; çim.
ДЗÍР|КА ж. ~кi, ~ак; dəlik, yırtıq. 
ДЗÍЎНА  прысл.  qəribə;  ён  ~  паводзiць 
ся  бе o özünü qəribə aparır; ◊ як нi дзíўна 
qəribə də olsa.
ДЗÍЎН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  1.  təəc-
cüb lü, qəribə; ~ае здарэнне qəribə əh va lat;  
ДЗЕЮЧЫ
ДЗЯКАВАЦЬ

81
ДЗЯЎЧЫН|КА ж. ~кi, ~ак; qız, qız uşağı; 
~кi i хлопчыкi qızlar və oğlanlar.
ДЗЯ|ЦЕЛ м. ~тла, ~тлаў; ağacdələn.
ДЗЯЦÍНСТВ|А  н.  ~а;  мн.  няма;  uşaqlıq, 
uşaq vaxtı, uşaqlıq illəri; шчаслíвае ~а xoş­
bəxt uşaqlıq illəri, сябар ~а uşaqlıq dostu, 
у ~е ён жыў у вёсцы uşaq vaxtı o, kənddə 
yaşamışdı, з ~а прывыкаць да працы uşaq­
lıqdan əməyə alışmaq. 
ДЛЯ прыназ. з Р üçün, ötrü, görə; палíца 
~ кнiг kitab üçün rəf, вы можаце зрабíць 
гэта ~ мяне? siz bunu mənim üçün düzəldə 
(edə) bilərsinizmi? гэта шкодна ~ здароўя 
bu, sağlamlıq üçün zərərlidir, ~ чаго? nəyə 
görə? nədən ötrü? ~ каго? kimin üçün? kim­
dən ötrü? Месцы ~ пасажыраў з дзецьмi 
uşaq lı sərnişinlər üçün yer, ~ таго, каб ву­
чыцца
 
oxumaq üçün. 
ДНЁМ прысл. gündüz; ~ ён працуе, а ве­
чарам  вучыцца  gündüz  o  işləyir,  axşamlar 
isə oxuyur.
ДНО н. дн|а, мн. дн|ы, ~оў; dib; ~о рэчкi 
çayın dibi, на ~е мора
 
dənizin dibində, ~о 
вядра vedrənin dibi.
 
ДОБРАЗЫЧЛÍВ|Ы прым. ~ая, ~ае, ~ыя; 
xeyirxah;  ~ы  чалавек  xeyirxah  adam,  ~ыя 
адносiны xeyirxah münasibət. 
ДОБРАСУМЛЕНН|Ы  прым.  ~ая,  ~ае, 
~ыя; vicdanlı, düz; ~ы вучань vicdanlı şagird. 
ДОБРАСУСЕДСК|I прым. ~ая, ~ае, ~iя;
 
mehriban qonşuluq; ~iя адносiны mehriban 
qonşuluq münasibətləri.
ДОБР|Ы  прым.  ~ая,  ~ае,  ~ыя;  1.  xoş xa-
siy yət,  xeyirxah,  mərhəmətli;  ~ая  справа 
xeyirxah iş, ~ы хлопчык
 
xoşxasiyyət oğlan; 
2. xeyir; ~ая вестка xeyir xəbər; 3. yaxşı, 
təmiz, sadə; ~ае iмя təmiz ad; ◊ ~ы дзень! 
gün  aydın!  ~ай  ранiцы!  sabahınız  xeyir! 
~ы вечар! axşamınız xeyir! у ~ы час! yaxşı 
yol! усяго ~ага! yaxşı yol! па ~ай волi öz 
xoşu ilə; сін. сардэчны; ант. злы.
ДОГЛЯД м. ~у; мн. няма; baxım, baxma; 
застацца без ~у baxımsız qalmaq. 
ДОЖДЖ м. даждж|у, ~оў;
 
yağış; пра лiў­
ны ~ gur yağış ,~ iдзе yağış yağır, схавацца 
ад  ~у  yağışdan  gizlənmək,  прыехаць  у  ~ 
yağışda  gəlmək,  стаяць  пад  ~ом  yağışın 
~ую за ўвагу diqqətinizə görə təşəkkür edi­
rəm, ~ую вам sizə təşəkkür edirəm.
ДЗЯКУЙ часц. sağ ol; ~ вам sağ olun, ~ 
за  хлеб­соль  duz­çörəyə  görə  sağ  ol,  ~  на 
добрым слове xoş sözlərə görə sağ ol.
ДЗЯКУЮЧЫ прыназ. з Д sayəsində, görə, 
kö məyi  ilə;  ~  вам  я  атрымаў  гэту  кнíгу 
sizin sayənizdə mən bu kitabı aldım.