4.Urdushev X. Informatika va axborot texnoljgiyalari. SamQXI.uz 3
Dasturlar - bu buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligidir. Istalgan
kompyuter dasturlarining yakuniy maqsadi – apparat vositalarini boshqarish va
natijalar olishdan iborat bo’ladi.
Odatda, dasturiy ta’minot (Software) deyilganda hisoblash tizimi orqali
bajariladigan dasturlar to’plami tushuniladi.
O’z o’rnida dasturiy ta’minot – kompyuter tizimlarining ajralmas qismi
hisoblanadi va u texnik vositalarning mantiqiy davomi bo’ladi.
Aniq kompyuterni qo’llanish sohasi undagi dasturiy ta’minotning
imkoniyatlari bilan belgilanadi.
Kompyuterning apparat va dasturiy ta’minoti bir-biri bilan ajralmas va
uzluksiz o’zaroharakatda bo’ladi.
Berilganlarni kompyuterda dasturli qayta ishlash quyidagi tartibda
amalga oshiriladi:
1) kompyuterni tashqi xotirasida saqlanuvchi dastur bajarilishi uchun
ishga tushirilganda u operativ xotiraga yuklanadi;
2) prosessor dastur buyruqlarini berilgan ketma-ketlikda o’qiydi va uni
bajarishni amalga oshiradi;
3) qayta ishlash jarayonida qayta ishlangan berilganlar, prosessor
tomonidan operativ yoki tashqi xotiraga yozilib boriladi;
4) prosessor chiqarish qurilmasi berilganlariga so’rovlar yuborishi va
o’zida qayta ishlangan berilganlarni chiqarish qurilmalariga uzatishi mumkin.
Berilganlarni kompyuterda qayta ishlash Matnli, sonli, grafikli va tovushli axborotlar kompyuterda qayta
ishlanishi uchun berilganlar shaklida taqdim qilinishi lozim.
Berilganlar – kompyuterda qayta ishlanishi mumkin bo’lgan shaklda
ifodalanadigan axborotlardir.
Buyruq – u elementar instruksiya bo’lib, unda kompyuterning u yoki bu
amalni bajarishi ifodalaniladi. Prosessorni biror-bir operatsiyani amalga
oshirishi uchun bitta buyruq emas, balki bir – nechta buyruqlar ketma-
ketligini bo’lishi zarur bo’ladi.
