4. Fel Nima qilmoq nima bo’lmoq so’roqlariga javob bolib,shaxs yoki narsani harakat holatini bildiradi. Talaba o’qidi –talaba nima qildi O’qidi fel O’qidi Nimani atab kelishiga qarab harakat

Fe’lning tuzulishiga ko’ra turlari. Tuzilishiga ko’ra 4 xil bo’ladi.


5.Harakatning kuchi yoki kuchsizligi -

5.Olmosh Kim so’rog’iga javob .Biz, hamma ,harkim.
6.Ravish qachon . qay tarzda ,ertalab bugun
-

1- Mavzu asosida Topshriqlar

1.Og’zaki nutqning eng kichik boshqa mayda bo’laklarga bo’linmaydigan, ma’no bildiradigan qismi ___________________ deyiladi
2.Unlilar tasniflang.

Lablanmaganangan

Lablangangan

old qator orqa qator

i___ _u___ yuqori tor
e__ o’ o’rta keng
ee o


2.Tilning vertical harakatiga ko’ra:
1)Yuqori tor u, i ______ unlilari 2)O’rta keng e,o’ ________unlila 3) ______quyi keng ____ a,o unlilari
3.Hosil bo’lish o‘rniga ko’ra undosh tovushlarimiz 24 ta undosh tovush bor.6 unli (J) jurnal jo’ja
1.Lab tovushlari b,m,p,v,f( m,b,p) lab lab ( v,f) lab tish
2.til tovushlari ( tilning tish va tanglay)
til o’rta undoshi Y
til orqa g,k,ng
chuqur til orqa undoshi q,g’,x,
Til oldi undoshlari t,d,s,z,ch,j,dj,sh,l,n
3. Bo’g’iz tovushlari h o’pkadan chiqayotgan havo
4.Ovoz va shovqin ishtirokiga ko’ra jarangli undoshlarning jarangsiz undosh juftini toping. 8 ta jaranglini 8 ta jarangsiz jufti bor.

Jarangli

b

v

G

D

J)

Z

g’

L

M

n

ng

R

y

-

-

Jarangsiz

p

f

K

T

Ch

s

x

q

h

5.3 tomonlama tasnifga mos keluvchi undosh tovush toping
Lab undoshi (lab-lab) ,portlovchi ,jarangli __b
6. Yer y V. Kavkaz oilasi. g‘arbiy guruh: abxaz, abazin, adigey, kabardin, ibix tillari; nax guruhi: chechen, ingush, batsbiy tillari; dog‘iston guruhi: avar, darg‘in, lezgin, lak, karatin, gunzib tillari; janubiy guruh (megrel, chan, gruzin, kartaliy, svan, guriy.
VI. Xitoy-tibet oilasi. tay-xitoy guruhi: xitoy, dungan, tay, laos, chjuan, vetnam tillari; tibet-birma guruhi: tibet, birma tillari.
VII. Samodiy tillar oilasi: nenes, ngasan, selkup, enes.
VIII. Mo‘g‘ul tillar oilasi: xalxa-mo‘g‘ul, buryat, qalmiq.
IX. Tungus-manjur oilasi. Tungus guruhi: evenk, even, negidal; manjur guruhi: manjur, nanay, udey, ulch, orochon.
X. Dravid tillari: tamil, telugu, malalayali, kannara, tulu, gondi, braxun.
XI. Malay-polinez oilasi. 1. Malay yoki indoneziya guruhi: 1) Sumatra guruhchasi: indonez, batak, achex tillari; 2) yavan guruhchasi: yavan, sundan, bali, madur tillari; 3) dayak yoki klemantan guruhchasi: dayak, kayan, kenyax tillari.
XII. Avstraliya tillari: aranta tili va juda ko‘p mahalliy aholi tillari.