XIII. Papuas tillari: enga, chimbu, xagen, kamano va b.
uzida 20 dan ortiq til oilasi bor - Hind-yevropa, Turkiy tillar, Fin-ugor tillar davom ettiring. ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
7.Tovush va fonemaning o’zaro farqi _tilga tegishli so’z ma’nolari farqlash uchun hizmat qiladi bir bilan dagi I ni cho’ziq yoki qisqa talaffuz qilinishi Girot so’zidagi I bn Cho’ziq iii harflarini talaffuzi. Fonologiya so`zi tarjima qilinganda “tovush haqidagi ta’limot” degan ma’noni bildiradi (phone – tovush, logos - ta’limot). Tovush nutqa yegishli tushuncha
Fonema tilga
_______________________________________________________________________________
8. Vokalizm bu Hozirgi o‘zbek adabiy tilida unli fonemalar oltita: i, e, a, u, o‘, o. Tildagi unlilar tizimi vokalizm (ingl. unli degan ma’noni bildiradi1) deb yuritiladi.
____________________________________________________________________
9. ) berkitilgan bo‘g‘in – undosh bilan boshlanadigan bo‘g‘in:
mak-tub, poch-ta, te-leg-ram-ma, sez-gir, ziy-rak, ja-sur; __________________bo’g’in
berkitilmagan bo‘g‘in – unli bilan boshlanadigan bo‘g‘in o-i-(la), ol-, il-, ot-, o‘t.________________________ bo’g’in.
10. O‘zbek tilida urg‘u olmaydigan affikslar va affiks yuklamalar ham borki, ular quyidagilardan iborat:
a) fe’lning bo‘lishsizligini ifodalovchi
So’zlarga urg’u bering. borma, yozma, ishlama.
b) o‘xshtish ma’nosini ifodalovchi – cha, - day (- dek) affikslari: qúshcha (Uning qúshcha kuchi qolmadi), qúshday (U qúshday yengil his qildi o‘zini);
d) ot kesim tarkibidagi - man, -san, -miz, -siz kabi shaxs-son affikslari, shuningdek, -dir affiks bog‘lamasi: Men o‘qituvchí́man. Kitob bilim manbaí́dir.
e) –ku, -ki, -mi, -chi, -a (-ya), -u (yu), -da, gina kabi affiks yuklamalari: bordí́-ku, nimaí́ki, ulárgina, bórmi, ú-chi?
Dostları ilə paylaş: |