Adabiyotlar (3, 4, 5, 6, 7, 8)
Tayanch sо‘zlar: mehnat gigiyenasi, mikroiqlim, zararli omillar, shovqin,
titrash, noqulay mikroiqlim, ultratovush, infratovush, zarali modda.
4.Texnosferada havo muhitining kо‘rsatkichlari, ularning mehnat faoliyatiga
ta’siri, ishlab chiqarish mikroiqlimining gigiyenik meyorlari, ularning inson
organizmiga ta’siri.
exnosferada havo muhitining ko‘rsatkichlari, ularning mehnat faoliyatiga
ta’siri, ishlab chiqarish mikroiqlimining gigienik me’yorlari, ularning inson
organizmiga ta’siri
Texnosfera – bu ishlab chiqarish jarayonlarida insonning
mashina va mexanizmlar
,
dastgohlar bilan ishlash jarayonidagi muhit bilan belgilangani holda bunda muhim
ko‘rsatkichlar – havo muhiti, zararli va xavfli omillar ishchining ishlash muhitidagi
me’yorlarini belgilaydi. Bularning asosini ishlab chiqarish sanitariyasi va mehnat
gigienasi tashkil etadi.
Havo muhitining asosiy ko‘rsatkichlari –
mikroiqlim parametrlari
, havo tarkibidagi
zararli omillar orqali belgilanadi. Bunda:
-haroratning ortib ketishi tana haroratining ortishiga, bu esa ko‘p
terlashga olib
kelib
, tanadagi zaruriy eritmalar miqdorining kamayishiga olib keladi;
-haroratning
kamayishi shamollashga
, bod
kasalligiga olib keladi
;
-nisbiy namlikning ortishi o‘pka kasalligiga olib keladi;
-nisbiy namlikning kamayishi organizmdan ko‘p suv chiqishiga olib keladi va
organizmdagi suv miqdorining kamayishiga olib keladi;
-havo harakatining kamayishi
terlashga olib keladi
;
-havo harakatining ortishi shamollashga olib keladi;
-atmosfera bosimining
ortishi inson tanasini siqib
, qon tomirlari yorilishiga, ya’ni,
teridagi va og‘iz-burun bo‘shliqlaridagi hamda quloqdagi kopillyar
tomiralar
yorilishiga olib kelib
, qon ketishi kuzatiladi;
-atmosfera bosimining kamayib ketishi inson tanasidagi qon bosimi
kapillyar
tomirlarni yorib
, qon ketishi kuzatiladi;
-havo tarkibida zararli moddalarning ruxsat etilgan chegaraviy me’yordan ortib
ketishi pnevmoniyaning turli ko‘rinishidagi kasalliklarga olib keladi. SHuning
uchun ham ko‘rsatilgan barcha omillarga ishlab chiqarish korxonalaridagi ish
joylarida alohida e’tibor beriladi. Bularning barchasi bilan ishlab chiqarish
sanitariyasi shug‘ullanadi.
Nazorat savollari
1. Ishlab chiqarish sanitariyasi nima?
2. Insonga zararli omillar qanday yо‘l bilan ta’sir qiladi?
3. Noqulay mikroiqlim nima?
4. Mikroiqlim deganda nimani tushunasiz?
5. Ishlab chiqarishdagi zararli moddalar va ularning organizmga ta’sirini ayting?
6. Ishlab chiqarish changlari va ularni organizmga zararli ta’sirini ayting?
7. Changlarni zararli ta’sirini kamaytirish uchun qanday tadbirlarni amalga oshirish
kerak?
Dostları ilə paylaş: |