4-mavzu Psixolog kasbiy faoliyati va psixologiya metodlari

V.K. Gayda va V.P. Zaxarovning psixodiagnostik metodlari klassifikatsiyasi:

Mualliflar klassifikatsiyalarida psixodiagnostik metodikalarni quyidagi asoslar bo‘yicha birlashtirganlar:

1. 
   Sifatiga ko‘ra: standartlashtirilgan , standartlashmagan.
   
2. 
   Belgilanishiga ko‘ra:
   

• 
  umumdiagnostik (so‘rovnoma tipidagi shaxslik testlari (R.Kettell yoki G. Ayzenk so‘rovnomalari), umumiy intellekt testlar);
  
• 
  kasbga yaroqlilik testlari;
  
• 
  maxsus qobiliyat testlari (texnik, musiqiy, uchuvchilar uchun testlar);
  
• 
  yerishganlik testlar;
  
• 
  tekshirilichuvlarning o‘rganish materialiga ko‘ra:
  
• 
  blankli;
  
• 
  predmetli (Koss kubiklari, Vekslerning to‘plamidan “figurani yig‘ish”);
  
• 
  apparaturali (diqqat xususiyatlarini o‘rganish uchun moslama va boshqalar);
  

3. 
   Tekshiriluvchilarning miqdoriga ko‘ra: individual va guruhiy.
   
4. 
   Javoblar shakliga ko‘ra: og‘zaki va yozma.
   
5. 
   Yetakchi yo‘nalishiga ko‘ra: tezlik testlari, kuchni o‘rganish testlari, aralash testlar. Kuch testlarining vazifalari murakkab va yechish vaqti cheklanmagan; tadqiqotshi muvaffaqiyat sifatida qiziqadi, masalalarni yechish usullariga ham qiziqadi.
   
6. 
   Topshiriqlarni bir xillik darajasiga ko‘ra: gomogen va geterogen (gomogen topshiriqlar bir biriga o‘xashashligi hamda shaxslilik va intellektual xususiyatlarni o‘lchashda qo‘llanilishi; geterogen testlarning topshiriqlari har xil bo‘lib, intellektning turli xil xarakteristikasini o‘rganishi bilan tafovutlanadi).
   
7. 
   Kompleksligiga ko‘ra: ajratib qo‘yilgan testlar va test to‘plamlari (batareyalar).
   
8. 
   Topshiriqlarning javobiga ko‘ra: javoblari bilan berilgan testlar, erkin javobli testlar.
   
9. 
   Psixika xususiyatlarini qamrab olish sohasiga ko‘ra: shaxslik testlari va intellektual testlar.
   
10. 
    Aqliy harakatlarning xarakteriga ko‘ra: verbal, noverbal.