4-MAVZU. Soha bo‘yicha belgilangan mavzu asosida ilmiy
tadqiqot olib borish jarayonlari
Reja:
1.Ilmiy-tadqiqot tushunchasiga ta’rif
2. Ilmiy tadqiqot turlari: maqola, tezis
3. Taqriz, annotatsiya, rezyume
Tayanch tushunchalar:
ilm, tadqiqot, ilmiy tadqiqot,
ilmiy maqola, tezis,
taqriz, tashqi taqriz, ichki taqriz, avtotaqriz, annotatsiya, rezyume.
Ilmiy tadqiqot
- yangi bilimlarni
ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati
turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniklik xos. Ilmiy tadqiqot hamma
shartlarga amal qilib takrorlanganda hamisha birdek natija beri-shi, bahs etilayotgan
masalani isbotlashi lozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan boglangan ikki kiyem —
tajriba va na-zariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning asosiy komponentlari:
mavzuni
belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy
farazlarni oldindan taxlil etish, tajriba oʻtkazish, olingan
natijalarni taxlil etish va
umumlashtirish, kelib chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish,
yangi
fakt va qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish.
Ilmiy tadqiqotlarni
fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks tadqiqotlarga aj-
ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va tajribalari fanning oʻzidagina
emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni qal qilishda ham keng
qoʻllaniladi.
Maqola
– bu mustaqil ilmiy tadqiqot bo‘lib, u dolzarb ilmiy muammo bo‘yicha
o‘z fikrlarini bayon qilishdir.
Maqola ustida ishlashning asosiy bosqichlari
1.Mavzuning
belgilanishi,
uning
tahlili,
reja/tezislarning
tuzilishi.
2.Reja/tezislar
asosida
maqolaning
birinchi
varianti
ustida
ishlash
3.Ishning yakunlanishi, matn tahlili, takomillashtirish, tuzatish.
Maqola yozishga kirishishdan oldin quyidagi savollarga javob bering:
-materialdan qanday xulosa chiqarish kerak?
-ish mazmuni nimadan iborat bo‘ladi?
-maqola nima uchun yoziladi?
Agar Siz o‘z maqolangiz yakunini «ko‘rib turgan bo‘lsangiz», unda
ish puxta
bo‘lishi kerak.
