4-mavzu. XIV asrning ikkinchi yarmi va XVI asrda Movaraunnahrda tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivoji

1. Ijtimoiy hayotning ta’lim-tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivojiga ta’siri. So’fiylik ta’limotining ma’naviy hayotga ta’siri

4-MAVZU. XIV asrning ikkinchi yarmi va XVI asrda Movaraunnahrda tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivoji

Reja :

1.Ijtimoiy hayotning ta’lim-tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivojiga ta’siri.

2.So’fiylik ta’limotining ma’naviy hayotga ta’siri.

3.Movaraunnahrda Amir Temur tomonidan markazlahgan davlat barpo etilishi va uning fan, madaniyat va ma’rifat rivojiga qo’shgan hissasi.

4.Mirzo Ulug’bekning pedagogik g’oyalari va ma’rifatparvarlik xizmatlari.

5.Zahiriddin Muhammad Boburning pedagogik fikrlari.

6.Alisher Navoiyning asarlarida tarbiya va insonparvarlik masalalari.

7.Abdurahmon Jomiyning pedagogik qarashlari.

8.Jaloliddin Davoniyning axloqiy qarashlari,“Axloqiy Jaloliy” asarining pedagogik fikrlar rivojidagi o’rni.

XIII asrning ikkinchi yarmi va XIV asr boshlarida shahar va qishloqlarda xo’jalik hayotining jonlanishi bilan shubhasiz mo’g’ullar istilosi va bosqini davrida kuchli zarbaga uchrab inqirozga yuz tutgan fan, adabiyot, ma’rifat va madaniyatning ayrim tarmoqlari ham tiklana boshlaydi.

• 
  XIII asrning ikkinchi yarmi va XIV asr boshlarida shahar va qishloqlarda xo’jalik hayotining jonlanishi bilan shubhasiz mo’g’ullar istilosi va bosqini davrida kuchli zarbaga uchrab inqirozga yuz tutgan fan, adabiyot, ma’rifat va madaniyatning ayrim tarmoqlari ham tiklana boshlaydi.
  

So’fiylik ta’limotining ma’naviy hayotga ta’siri

• 
  Birinchi bosqich – shariat.
  
• 
  Ikkinchi bosqich – tariqat: nafsni tiyish, xushnudlik, xudoni o’ylash, xilvat, ma’naviy muhabbatni chuqurlashtirish.
  
• 
  Uchinchi bosqich – ma’rifat.
  
• 
  To’rtinchi bosqich – haqiqat.
  

Amir Temur umr bo’yi quyidagi o’n ikki tamoyilga amal qilgan:

• 
  Har yerda va har vaqtda islom dinini qo’llab-quvvatlagan.
  
• 
  Davlat ishlarini kengash asosida boshqargan.
  
• 
  Salatanat ishlarini murosayu madora orqali yurgizgan.
  
• 
  Davlat ishlarini qonun-qoida va tuzuklarga asoslanib boshqargan.
  
• 
  Amirlar va sipohiylarga hurmat ko’rgazgan.
  
• 
  Adolat va insofga tayangan.
  
• 
  Fuqarolarga izzat-hurmat ko’rgazgan.
  
• 
  Azmu jazm bilan ish tutgan.
  
• 
  Raiyat ahvolidan doimiy ogoh bo’lgan.
  
• 
  Turku tojik, arabu ajamning turli toifalariga hurmat ko’rsatgan.
  
• 
  Do’stlarni unutmagan va ularga yordam bergan.
  
• 
  Har joyda sipohiylarni hurmat qilgan.